Bài giảng lý thuyết tài chính tiền tệ - chương 7 - Ngân sách nhà nước

M ột số quan điểm về NSNN:(i) NSNN là một văn kiện tài chính, mô tả cáckhoản thu, chi của Chính phủ, được thiết lậphàng năm
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng lý thuyết tài chính tiền tệ - chương 7 - Ngân sách nhà nước Chương 7 NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC03/22/11 1Chương 7: NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚCNội dung nghiên cứu :I/. Một số vấn đề chung về NSNNII/. Thu và chi NSNNIII/. Tổ chức hệ thống NSNN và phân cấp quản lý NSNNIV/. Năm ngân sách và chu trình ngân sách03/22/11 2I/. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NSNN Khái niệm và đặc điểm của1. NSNN Vai trò của NSNN2.03/22/11 3II/. THU VÀ CHI NSNN Thu NSNN1. Chi NSNN2. Cân đối NSNN3.03/22/11 4III/. TỔ CHỨC HỆ THỐNG NSNN và PHÂN CẤP QUẢN LÝ NSNN ở VN1. Tổ chức hệ thống NSNN2. Phân cấp quản lý NSNN03/22/11 5IV/. NĂM NGÂN SÁCH vàCHU TRÌNH NSNN Năm ngân sách1. Chu trình NSNN2.03/22/11 61. Khái niệm NSNNa/ Lược sử ra đời và phát triển của NSNNb/ Khái niệm và đặc điểm NSNN03/22/11 7Một s ố quan điểm v ề NS NN:(i) NSNN là một văn kiện tài chính, mô tả các khoản thu, chi của Chính phủ, được thiết lập hàng năm(ii) NSNN là quỹ tiền tệ tập trung của nhà nước,là kế hoạch tài chính cơ bản của nhà nước.(iii) NSNN là những quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình Nhà nước huy động và sử dụng các nguồn tài chính khác nhau.03/22/11 8Phạm trù ngân sách: Xét về hình thức: NSNN là một bản dự toán (kế hoạch) thu và chi do Chính phủ lập ra, đệ trình Quốc hội phê chuẩn. Xét về thực thể vật chất: NSNN bao gồm những nguồn thu cụ thể, những khoản chi cụ thể và được định lượng  NSNN là một quỹ tiền tệ lớn của Nhà nước. Xét trong hệ thống tài chính: NSNN là một khâu trong hệ thống tài chính quốc gia. Xét về nội dung kinh tế: NSNN phản ánh các quan hệ tài chính giữa Nhà nước với các chủ thể phân phối khác.03/22/11 9 NSNN là một khâu của hệ thống tài chính quốc gia, nó phản ánh quan hệ kinh tế phát sinh gắn liền với quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ tập trung của Nhà nước khi Nhà nước tham gia phân phối các nguồn tài chính quốc gia nhằm thực hiện các chức năng của Nhà nước trên cơ sở luật định.03/22/11 10Đặc điểm của NSNN+ Việc tạo lập và sử dụng quỹ NSNN luôn gắn với quyền lực của Nhà nước và được tiến hành trên cơ sở luật định.+ NSNN luôn gắn chặt với sở hữu Nhà nước, nhằm thực hiện các chức năng của Nhà nước, luôn chứa đựng lợi ích chung, lợi ích công cộng.+ Hoạt động thu, chi NSNN thực hiện theo nguyên tắc không hoàn trả trực tiếp là chủ yếu.03/22/11 112. Vai trò của NSNN+ NSNN là công cụ tài chính quan trọng nhất đảm bảo nguồn tài chính cho hoạt động của bộ máy nhà nước.+ NSNN là công cụ quan trọng để Nhà nước thực hiện điều tiết nền kinh tế : - thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiệu quả. - đảm bảo cho nền kinh tế tăng trưởng ổn định và bền vững.+ NSNN là công cụ hữu hiệu của Nhà nước để thực hiện công bằng xã hội Lưu ý03/22/11 12 Lưu ý khi sử dụng NSNN để điều chỉnh thu nhập đảm bảo công bằng xã hội :(1) Việc sử dụng công cụ thuế để điều chỉnh thu nhập đảm bảo công bằng xã hội là không đơn giảncần phải nghiên cứu 2 thái cực: kích thích và hạn chế.(2) Nước ta hiện nay, nhu cầu chi tiêu dùng xã hội rất lớn, nhưng nguồn thu NSNN còn hạn hẹp  cần thực hiện “Nhà nước và nhân dân cùng làm”(3) Đảm bảo công bằng XH không chỉ hiểu đơn giản là điều tiết phần thu nhập quá cao, mà còn bao hàm cả việc điều chỉnh mức thu nhập quá thấp đến mức thu nhập trung bình.03/22/11 131. Thu NSNN1.1. Một số vấn đề chung về thu NSNN1.2. Một số khoản thu chủ yếu1.3. Giải pháp bồi dưỡng nguồn thu03/22/11 141.1.1. Khái niệm thu1.1.2. Phân loại thu1.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới thu NSNN03/22/11 15 1.1.1. Khái niệm thu NSNN Thu NSNN là việc Nhà nước dùng quyền lực của mình để tập trung một phần nguồn tài chính quốc gia, hình thành quỹ NSNN nhằm thoả mãn các nhu cầu chi tiêu của Nhà nước Để có nguồn tài chính đáp ứng nhu cầu chi tiêu, Nhà nước thường sử dụng ba hình thức động viên đó là: quyên góp của dân, vay của dân và dùng quyền lực Nhà nước bắt buộc dân phải đóng góp.03/22/11 16 Đặc trưng của thu NSNN Nguồn tài chính được tập trung vào NSNN chính là một phần thu nhập của các tầng lớp dân cư được chuyển giao cho nhà nước. Đối tượng phân chia là nguồn tài chính quốc gia là kết quả do lao động sản xuất trong nước tạo ra được thể hiện dưới hình thức tiền tệ (GDP). Về mặt nội dung, thu NSNN chứa đựng các quan hệ phân phối dưới hình thức giá trị. 03/22/11 171.1.2. Phân loại thu Căn cứ vào phạm vi phát sinh: + Thu trong nước (sxkd,dv,bán và cho thuê ts QG,…) + Thu ngoài nước (xklđ,viện trợ,vay nước ngoài) Căn cứ vào tính chất phát sinh và nội dung kinh tế: + Thu thường xuyên (thuế, phí, lệ phí) + Thu không thường xuyên (thu hoạt động ktế,snghiệp, vay, vtrợ,…) Căn cứ vào yêu cầu động viên vốn vào NSNN + Thu trong cân đối NS (Thuế, phí,lệ phí,hhoạt động ktế..) + Thu bù đắp thiếu hụt NS (vay)03/22/11 18 1.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng thu nsnn Thu nhập GDP bình quân đầu người; Tỷ suất lợi nhuận trong nền kinh tế; Tiềm năng đất nước về tài nguyên thiên nhiên; Nhu cầu chi tiêu của Nhà nước ; Hiệu quả của bộ máy thu ...