Bài giảng môn Nguyên lý kế toán - Chương 5: Sổ kế toán và các hình thức kế toán

Bài giảng môn Nguyên lý kế toán - Chương 5: Sổ kế toán và các hình thức kế toán, được biên soạn với mục tiêu nhằm giúp sinh viên nắm được khái niệm sổ kế toán và phương pháp ghi chép vào một số loại sổ kế toán chủ yếu; kỹ thuật ghi sổ, sửa sổ kế toán và thực hành ghi sổ một số nghiệp vụ kế toán, những quy định chung về sổ kế toán;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng môn Nguyên lý kế toán - Chương 5: Sổ kế toán và các hình thức kế toán CHƯƠNG 5: SỔ KẾ TOÁN VÀ CÁC HÌNH THỨC KẾ TOÁNMục tiêu: Khái niệm sổ kế toán và phương pháp ghi chép vào một số loại sổ kế toán chủ yếu. Kỹ thuật ghi sổ, sửa sổ kế toán và thực hành ghi sổ một số nghiệp vụ kế toán. Những quy định chung về sổ kế toán. Các hình thức kế toán. 142 CHƯƠNG 5: SỔ KẾ TOÁN VÀ CÁC HÌNH THỨC KẾ TOÁN5.1. Sổ kế toán5.1.1. Khái niệmTheo Nguyễn Thị Đông (2003), sổ kế toán là sự biểu hiện vật chấtcủa phương pháp tài khoản và ghi chép trên sổ kế toán là sự thểhiện nguyên lý của phương pháp ghi kép. Có thể nói, tài khoản kếtoán chính là cốt lõi để thiết kế sổ kế toán về kết cấu, nội dungcũng như phương pháp ghi chép. Về phương diện ứng dụng, sổ kế toán chính là phương tiện vật chất cơ bản và cần thiết giúp người làm kế toán ghi chép, phản ánh một cách có hệ thống các thông tin kế toán theo thời gian cũng như theo nội dung kinh tế. Việc tổ chức và thiết kế hệ thống sổ kế toán một cách phù hợp và khoa học đóng một vai trò quan trọng trong quy trình kế toán, giúp cho việc ghi chép và hệ thống hoá thông tin một cách đầy đủ, chi tiết và khoa học. 1435.1.2. Các loại sổ kế toán Theo điều 122, TT200/2014:• Mỗi doanh nghiệp chỉ sử dụng một hệ thống sổ kế toán cho một kỳ kế toán năm.• Doanh nghiệp được tự xây dựng biểu mẫu sổ kế toán cho riêng mình nhưng phải đảm bảo cung cấp thông tin về giao dịch kinh tế một cách minh bạch, đầy đủ, dễ kiểm tra, dễ kiểm soát và dễ đối chiếu. Trường hợp không tự xây dựng biểu mẫu sổ kế toán, doanh nghiệp có thể áp dụng biểu mẫu sổ kế toán theo hướng dẫn tại phụ lục số 4 của Thông tư 200/2014/TT-BTC• Theo phương pháp ghi chép: sổ ghi theo thời gian (Sổ Nhật ký), sổ ghi theo hệ thống (Sổ Cái và các sổ chi tiết) và sổ liên hợp (Nhật ký – Sổ Cái, Nhật ký chứng từ). Theo mức độ khái quát của nội dung phản ánh: sổ kế toán tổng hợp, sổ kế toán chi tiết và sổ kết hợp kế toán tổng hợp và chi tiết. Theo hình thức cấu trúc: sổ kiểu 1 bên, sổ 2 bên và sổ nhiều cột, sổ bàn cờ. Theo hình thức tổ chức: sổ đóng thành quyển hoặc sổ tờ rời. 1445.2. Các hình thức (sổ) kế toán5.2.1. Khái niệmHình thức kế toán là việc tổ chức hệ thống sổ kế toán áp dụng trong đơnvị, nhằm thực hiện việc phân loại, xử lý và hệ thống hóa thông tin thu thậptừ các chứng từ kế toán, để phản ánh số hiện có và tình hình biến động củatừng đối tượng kế toán, phục vụ cho việc lập các báo cáo kế toán theo yêucầu quản lý.5.2.2. Các hình thức sổ kế toán trong doanh nghiệpTheo điều 122 Thông tư 200/2014, tùy theo đặc điểm hoạt động và yêucầu quản lý, DN được tự xây dựng hình thức ghi sổ kế toán cho riêngmình trên cơ sở đảm bảo thông tin về các giao dịch phải được phản ánhđầy đủ, kịp thời, dễ kiểm tra, kiểm soát và đối chiếu. Trường hợp không tựxây dựng hình thức ghi sổ kế toán cho riêng mình, doanh nghiệp có thể ápdụng các hình thức sổ kế toán được hướng dẫn trong phụ lục số 4 Thôngtư này, bao gồm: Nhật ký chung Nhật ký – Sổ Cái Chứng từ ghi sổ Nhật ký chứng từ Hình thức kế toán trên máy vi tính 1451461471485.3. Kỹ thuật ghi sổ và sửa chữa sổ kế toán5.3.1. Kỹ thuật mở sổ kế toánSổ kế toán phải mở vào đầu kỳ kế toán năm; đối với đơn vị kế toán mới thành lập, sổkế toán phải mở từ ngày thành lập.Trang đầu sổ phải ghi rõ tên doanh nghiệp, tên sổ, ngày mở sổ, niên độ kế toán và kỳghi sổ, họ tên, chữ ký của người giữ và ghi sổ, của kế toán trưởng và người đại diệntheo pháp luật.Sổ kế toán phải đánh số trang từ trang đầu đến trang cuối, giữa hai trang sổ phải đóngdấu giáp lai của đơn vị kế toán.5.3.2. Kỹ thuật ghi sổ kế toánĐơn vị kế toán phải căn cứ vào chứng từ kế toán để ghi sổ kế toán.Sổ kế toán phải được ghi kịp thời, rõ ràng, đầy đủ theo các nội dung của sổ. Thôngtin, số liệu ghi vào sổ kế toán phải chính xác, trung thực, đúng với chứng từ kế toán.Việc ghi sổ kế toán phải theo trình tự thời gian phát sinh của nghiệp vụ kinh tế, tàichính. Thông tin, số liệu ghi trên sổ kế toán của năm sau phải kế tiếp thông tin, sốliệu ghi trên sổ kế toán của năm trước liền kề. Sổ kế toán phải được ghi liên tục từkhi mở sổ đến khi khóa sổ.Thông tin, số liệu trên sổ kế toán phải được ghi bằng bút mực; không ghi xen thêmvào phía trên hoặc phía dưới; không ghi chồng lên nhau; không ghi cách dòng;trường hợp ghi không hết trang phải gạch chéo phần không ghi; khi ghi hết trangphải cộng số liệu tổng cộng của trang và chuyển số liệu tổng cộng sang trang kế tiếp. 1495.3.3. Kỹ thuật sửa chữa sổ kế toán (điều 27, Luật kế toán 2015) Khi phát hiện sổ kế toán có sai sót thì không được tẩy xóa làm mất dấu vết thông tin, số liệu ghi sai mà phải sửa chữa theo một trong ba phương pháp sau đây: • Ghi cải chính bằng cách gạch một đường thẳng vào chỗ sai và ghi số hoặc chữ đúng ở phía trên và phải có chữ ký của kế toán trưởng bên cạnh; • Ghi số âm bằng cách ghi lại số sai bằng mực đỏ hoặc ghi lại số sai trong dấu ngoặc đơn, sau đó ghi lại số đúng và phải có chữ ký của kế toán trưởng bên cạnh; • Ghi điều chỉnh bằng cách lập “chứng từ điều chỉnh” và ghi thêm số chênh lệch cho đúng. Trường hợp phát hiện sổ kế toán có sai sót trước khi báo cáo tài chính năm được nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì phải sửa chữa trên sổ kế toán của năm đó. Trường hợp phát hiện sổ kế toán có sai sót sau khi báo cáo tài chính năm đã nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì phải sửa chữa trên sổ kế toán của năm đã phát hiện sai sót và thuyết minh về việc sửa chữa này. Sửa chữa sổ kế toán trong trường hợp ghi sổ bằng phương tiện điện tử ...