Bài tập nhóm: Xung đột văn hóa: Ngoại lai - bản địa

Có thể hiểu xung đột là thuật ngữ chỉ mối quan hệ giữa các yếu tố trong một hệ thống có sự mâu thuẫn, bất đồng dẫn đến sự không ổn định của hệ thống đó.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài tập nhóm: Xung đột văn hóa: Ngoại lai - bản địa ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN KHOA ĐỊA LÝ- LỚP DU LỊCH  MÔN VĂN HÓA DU LỊCH Đề tài: XUNG ĐỘT VĂN HÓA: NGOẠI LAI – BẢN ĐỊA GVHD: Phạm Thị Thúy Nguyệt Nhóm thực hiện: G6 Thành phố Hồ Chí Minh, Tháng 10/2011 Đề tài: CÁC KIỂU XUNG ĐỘT VĂN HÓA XUNG ĐỘT GIỮA VĂN HÓA NGOẠI LAI VÀ VĂN HÓA BẢN ĐỊA 1. Khái niệm. Có thể hiểu xung đột là thuật ngữ chỉ mối quan hệ giữa các yếu tố trong một hệ thống có sự mâu thuẫn, bất đồng dẫn đến sự không ổn định của hệ thống đó. Thuật ngữ này được sử dụng trong mọi lĩnh vực từ kinh tế, chính trị cho đến văn hóa - xã hội. Xung đột văn hóa là những biểu biện của các nền văn hóa trái ngược nhau, gặp nhau trong một hoàn cảnh, một tình trạng ngẫu nhiên không được dàn xếp trước dẫn đến va chạm, mâu thuẫn làm nảy sinh vấn đề loại trừ, chối bỏ giữa giá trị văn hóa này với giá trị văn hóa kia. Nếu được dàn xếp một cách thỏa đáng, xử lý, giải quyết hợp lý sẽ có thể tránh được những va chạm, thậm chí có thể dung hòa, thích nghi được ở mức độ nào đó giữa các giá trị văn hóa. Có thể có kiểu xung đột văn hóa Đông – Tây, xung đột giữa văn hóa công nghiệp và văn hóa nông nghiệp, xung đột văn hóa ngoại lai - bản địa… Trong phạm vi bài tập nhỏ này chúng tôi xin trình bày về xung đột giữa văn hóa ngoại lai và văn hóa bản địa. Văn hóa ngoại lai là văn hóa được du nhập từ nước ngoài, là sản phẩm sáng tạo của một dân tộc được lan truyền từ nước họ đến những nước khác (ngoại lai: từ nơi khác đến, từ xa lạ đến). Ngược lại với văn hóa ngoại lai chính là văn hóa bản địa, là những giá trị do chính dân tộc đó tạo ra, gìn giữ trong quá trình hình thành và phát triển. Xung đột văn hóa ngoại lai – bản địa được hiểu là những trái ngược, những khác biệt giữa các giá trị văn hóa ngoại lai và các giá trị văn hóa nguyên gốc của một dân tộc, chúng gặp nhau trong một hoàn cảnh không được dàn xếp trước, làm nảy sinh những va chạm, những vấn đề loại trừ, giá trị văn hóa này không chấp nhận được giá trị văn hóa kia. Ví dụ cụ thể ở nước ta, Việt Nam trong quá trình hình thành và phát triển của mình đã sáng tạo nên những giá trị văn hóa đặc sắc, mang đậm tính dân tộc nhưng cũng thông quá trình giao lưu với nước ngoài mà du nhập nhiều văn hóa ngoại lai như văn hóa Trung Hoa, văn hóa Ấn Độ, văn hóa phương Tây (nhất là văn hóa Pháp)…Việc tiếp nhận văn hóa nước ngoài đã làm cho văn hóa nước ta thêm phong phú đặc sắc, tạo nên tính chất đa dạng trong văn hóa. Tuy nhiên, ở một vài trường hợp nào đó vẫn xảy ra những xung đột như nhiều người nhất là giới trẻ hiện nay đang chạy theo trào lưu ăn mặc của Hàn Quốc, Nhật Bản hay các nước Phương Tây một cách thái quá không phù hợp với thuần phong mĩ tục của Việt Nam. Việc này đã gây ra những tranh cãi rất lớn trong dư luận xã hội, nhiều người cho rằng họ không thể chấp nhận được kiểu thời trang ngắn cũn cỡn, khoe nhiều da thịt đến vậy và càng không thể chấp nhận được khi các bạn trẻ lại mặc chúng đến trường. Sự chạy theo văn hóa nước ngoài còn thể hiện qua âm nhạc, điện ảnh và nhiều lĩnh vực khác. Việc ngày càng có nhiều bản nhạc “nhảm”, “sến”, phối tùy ý giữa nhạc Âu – Mỹ với nhạc Hàn, nhạc Trung rồi cho thêm vài từ tiếng Việt với nội dung sáo rỗng đang ngày càng phổ biến và xuất hiện tràn lan trên mạng. Không chắc những “nhạc sĩ”, “ca sĩ” ấy có ý thức được thế nào là âm nhạc Việt Nam hay không ? 2. Đặc điểm. 2.1 Xung đột văn hóa ngoại lai – bản địa diễn ra ngày càng phổ biến Từ xa xưa hiện tượng xung đột văn hóa ngoại lai – bản địa đã diễn ra ở nhiều nước. Tuy nhiên trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay, các nước mở cửa để tăng cường trao đổi, hợp tác phát triển kinh tế và giao lưu văn hóa. Khi đó các giá trị văn hóa của một nước sẽ được lan truyền và được nhiều bạn bè quốc tế biết đến. Việc giao lưu như vậy sẽ giúp mỗi quốc gia dân tộc làm giàu thêm văn hóa của nước mình, tăng tính đa dạng trong văn hóa nhưng đồng thời cũng không tránh khỏi những va chạm, những hiểu nhầm làm nảy sinh xung đột văn hóa. Cụ thể ngay từ thời Bắc thuộc và thời chống giặc ngoại xâm, văn hóa Việt Nam đã chịu nhiều ảnh hưởng của văn hoá các nước Trung Hoa, Ấn Độ, Anh, Pháp…Đến thời kỳ mở cửa nhiều luồng văn hóa mới đã du nhập vào nước ta nhất là từ các nước ASEAN, các nước phương Tây. Việc thúc đẩy giao lưu văn hóa bên cạnh những mặt tích cực thì đã làm nảy sinh xung đột giữa văn hóa ngoại lai và văn hóa bản địa với tần suất nhiều hơn. Sống thử là một trong những vấn đề đáng lo ngại hiện nay ở nước ta. Hiện tượng này bắt nguồn từ các nước phương Tây, họ có cách suy nghĩ và lối sống khá thoáng, quan niệm về hôn nhân không khắt khe và mang tính ràng buộc như Việt Nam. Khi hiện tượng sống thử lan đến nước ta (thông qua sách báo, phim ảnh…) đã có những tác động tiêu cực đối với giới trẻ. Nhiều thanh thiếu niên chưa trưởng thành, chưa đủ khả năng tự lập nhưng vẫn “học đòi”sống thử với lí lẽ “để có kinh nghiệm cần thiết trước hôn nhân”. Vấn đề này đã gây ra nhiều luồng dư luận trái chiều trong xã hội. Phần lớn mọi người đều không thể chấp nhận, họ cho rằng lối sống như vậy là quá buông thả, đi ngược lại với thuần phong mĩ tục của dân tộc. Ta có thể dễ dàng tìm được trên Internet những câu chuyện đau lòng về hậu quả của việc xung đột văn hóa này giữa các bậc phụ huynh và con cái. Phụ huynh là những người tôn trọng các giá trị truyền thống trong khi con cái lại là những người thuộc thế hệ 8x, 9x hướng ngoại, tôn sùng văn hóa phương Tây “tự do”. Sự khác biệt trong cách nhìn nhận vấn đề đã dẫn đến xung đột giữa hai bên gây những đổ vỡ trong tình cảm gia đình. Trong thời đại công nghiệp thì những xung đột văn hóa như trên không dừng lại mà diễn ra ngày càng mạnh mẽ và phổ biến không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều quốc gia khác. 2.2 X ...