Báo cáo Bàn về địa vị pháp lý của thị trường giao dịch chứng khoán tập trung ở Việt Nam

Bàn về địa vị pháp lý của thị trường giao dịch chứng khoán tập trung ở Việt Nam
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " Bàn về địa vị pháp lý của thị trường giao dịch chứng khoán tập trung ở Việt Nam " nghiªn cøu - trao ®æi TS. NGuyÔn ThÞ ¸nh V©n *T háng 07 năm 2000 Trung tâm giao d ch th c doanh nghi p t p th c a TTCK t p ch ng khoán (TTGDCK) u tiên c a trung cũng ư c tìm th y SGDCK LondonVi t Nam chính th c bư c vào ho t ng t i và b n s giao d ch h p ng tương lai London.(2) Tương t như v y Úc, SGDCKthành ph H Chí Minh. Tháng 03 năm2005 TTGDCK th hai c a Vi t Nam cũng Úc (Australian Stock Exchange) và S giao ã b t u v n hành t i Hà N i. ây là d ch h p ng tương lai Sydney lúc u cũng u là nh ng doanh nghi p t p th .(3)nh ng th trư ng giao d ch t p trung, minhch ng cho s t n t i và ho t ng c a m t Trong kho ng hơn m t th p k nay, cácth trư ng ch ng khoán (TTCK) chính th c SGDCK ư c t ch c dư i hình th c doanh Vi t Nam. Bài vi t này bàn v a v pháp nghi p t p th này ã l n lư t ư c tư nhânlí hi n h u c a th trư ng giao d ch t p trung hóa (demutualized), chuy n i hình th c Vi t Nam và d ki n mô hình tương lai t ch c thành công ti c ph n. M u làc a th trư ng - m t mô hình th trư ng có SGDCK Stockholm năm 1993, theo sau làkh năng em l i hi u qu kinh t cao hơn SGDCK Helsinki năm 1995 và SGDCKcho Vi t Nam. Copenhagen năm 1996, SGDCK Amsterdam năm 1997, SGDCK úc năm 1998. Và r i các 1. Xu hư ng phát tri n c a các th SGDCK Toronto, Frankfurt, Singapore,trư ng giao d ch t p trung - s giao d ch Hongkong, London, Paris, Tokyo, New York…ch ng khoán (SGDCK) các nư c trên cũng l n lư t tư h u hoá và chuy n sangth gi i L ch s phát tri n TTCK các nư c trên hình th c công ti c ph n.th gi i cho th y ban u, th trư ng giao Lí do các SGDCK h u h t các nư cd ch t p trung ư c t ch c dư i hình th c trên th gi i i n quy t nh thay i adoanh nghi p t p th (mutual enterprises) và v pháp lí có nhi u song ch y u là vì hìnhhình th c này ã ư c duy trì trong m t th c doanh nghi p t p th không cho phépquãng th i gian r t dài, t i vài th k . Mĩ, các th trư ng giao d ch t p trung này cóSGDCK New York, SGDCK Mĩ (American kh năng tài chính hi n i hoá sàn giaoStock Exchange) và các s giao d ch h p d ch, có th c nh tranh v i các ch th ng tương lai (Future Exchanges)… trong c a mình c v phương di n công ngh tiêngiai o n u, u ư c t ch c dư i hình * Trung tâm Lu t so sánhth c doanh nghi p t p th .(1) Anh, hình Trư ng i h c Lu t Hà N iT¹p chÝ luËt häc sè 2/2006 55 nghiªn cøu - trao ®æiti n l n phương di n tài chính. Trong hơn ch c dư i d ng các TTGDCK - là nh ngm t th p k nay, giao d ch ch ng khoán trên pháp nhân hư ng kinh phí ngân sách nhàsàn (floor trading) ã và ang d n b thay th nư c, ho t ng không vì m c tiêu l i nhu nb i giao d ch qua màn hình (screen trading). và là b ph n c a UBCKNN ch không ph iNói cách khác, các sàn giao d ch ch ng là nh ng t ch c c l p. Nói cách khác, thkhoán truy n th ng ã và ang ph i i m t trư ng giao d ch t p trung c a Vi t Nam làv i s c nh tranh kh c li t c a m t lo i th ơn v thu c s h u nhà nư c, m t mô hìnhtrư ng m i hình thành nhưng ang trên à t ch c th trư ng t p trung r t c áo sophát tri n m nh: th trư ng giao d ch tr c v i th trư ng giao d ch t p trung các nư ctuy n.(4) Hơn n a, v i hình th c s h u t p có TTCK trên th gi i.th , các SGDCK truy n th ng cũng s r t Trong khi các SGDCK h u h t kh pkhó có th ương u v i nh ng thách th c nơi trên th gi i l n lư t rũ b hình th cc a quá trình toàn c u hoá TTCK.(5) doanh nghi p t p th chuy n sang hình 2. Th y gì t mô hình t ch c hi n th c công ti c ph n, nh m tăng cư ng khh u c a th trư ng giao d ch t p trung năng huy ng v n t công chúng, áp ngc a Vi t Nam? nhu c u v n kh ng l trư c s c ép c nh Theo nh ng quy nh pháp lu t u tiên tranh c a th trư ng giao d ch tr c tuy n, t n n móng cho s ra i và v n hành th Vi t Nam ã không l a ch n mô hình doanhtrư ng giao d ch t p trung Vi t Nam, nghi p t p th và cũng không l a ch n môTTGDCK là ơn v s nghi p có thu, tr c hình công ti c ph n cho th trư ng giaothu c U ban ch ng khoán Nhà nư c d ch t p trung mà l i l a ch n mô hình(UBCKNN), có tư cách pháp nhân, có tr TTGDCK thu c s h u nhà nư c. gi is , con d u và tài kho n riêng; kinh phí ho t thích cho s l a ch n này, có ba lí do ng c a TTGDCK do ngân sách nhà nư c thư ng ư c vi n d n như sau:(8)c p.(6) Mô hình t ch c này c a th trư ng Th nh t, hình th c s h u t p th c agiao d ch t p trung v n ti p t c ư c duy trì SGDCK ch thích h p v i nh ng qu c gia cótheo pháp lu t hi n hành.(7) Năm năm ã trôi n n kinh t phát tri n cao, có th trư ng tàiqua k t khi TTGDCK thành ph H Chí chính cùng v i khung pháp lu t v th trư ngMinh bư c vào ho t ng và b y năm ã tài chính hoàn ch nh. Có l c theo à này, cótrôi qua k t khi nh ng cơ s pháp lí ban th l p lu n r ng hình th c công ti c a u cho vi c thành l p m t TTCK chính SGDCK ch phù h p v i nh ng n n kinh tth c ư c ban hành, a v pháp lí c a th phát tri n m c cao hơn r t nhi u.trư ng giao d ch t p trung Vi t Nam v n Th hai, hi ...