Báo cáo nghiên cứu khoa học: Nhóm thành ngữ so sánh [t 1 như B] và việc giải nghĩa từ láy tiếng Việt

Hàng nghìn thành ngữ Hán Việt được sử dụng trong tiếng Việt từ xưa tới nay, không chỉ bởi những người "thích nói chữ" mà rất phổ biến trong đời sống thường nhật, do sự cô đọng về mặt ngữ nghĩa khiến các thành ngữ đó có giá trị ứng dụng rất lớn. Trong thực tế ứng dụng thành ngữ Hán Việt của tiếng Việt hiện đại người ta thường gặp các dạng sau
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Nhóm thành ngữ so sánh [t 1 như B] và việc giải nghĩa từ láy tiếng Việt" Nhãm Th nh ng÷ so s¸nh [t 1 nh− B] ..., TR. 42-47TrÇn V¨n Minh Nhãm Thµnh ng÷ so s¸nh [t 1 nh− B] vµ viÖc gi¶I nghÜa tõ l¸y tiÕng viÖt TrÇn V¨n Minh (a) Tãm t¾t. Víi cÊu t¹o ®Æc biÖt cña m×nh, c¸c thµnh ng÷ so s¸nh kiÓu [t1 nh− B] cã t¸c dông gi¶i nghÜa rÊt tèt cho tõ l¸y. Thµnh ng÷ tiÕng ViÖt lµ nguån ng÷ liÖu quý cÇn khai th¸c triÖt ®Ó nh»m bæ sung danh s¸ch tõ l¸y, tõ ®ång nghÜa vµ thµnh ng÷ ®ång nghÜa; ®ång thêi lµ nguån dÉn dô sinh ®éng khi gi¶i nghÜa tõ trong tõ ®iÓn vµ trong lêi nãi. Theo cÊu t¹o cña tõ lµm yÕu tè [t], 1. TiÕng ViÖt cã hµng ngµn thµnh c¸c TNSS [t nh− B] l¹i gåm nhãm [t1ng÷. Theo c¸ch hiÓu th«ng th−êng, nh− B] (víi [t 1] lµ tõ l¸y ®«i) vµ nhãmthµnh ng÷ lµ mét lo¹i tæ hîp tõ cè [t2 nh− B] (víi [t2] lµ tõ cã cÊu t¹o kh¸c).®Þnh, bÒn v÷ng vÒ h×nh th¸i - cÊu tróc, Bµi viÕt nµy kh¶o s¸t nhãm TNSShoµn chØnh, bãng bÈy vÒ ý nghÜa, ®−îc [t1 nh− B] nh»m gi¶i thÝch lý do v× saosö dông réng r·i trong giao tiÕp hµngngµy, ®Æc biÖt lµ trong khÈu ng÷ [3; nhãm TNSS nµy cã kh¶ n¨ng gi¶i nghÜa27]. Trong vèn thµnh ng÷ tiÕng ViÖt, cho tõ l¸y [t 1], ®ång thêi kh¼ng ®Þnh c¸cthµnh ng÷ so s¸nh (TNSS) chiÕm tØ lÖ vai trß kh¸c cña nhãm (bæ sung danh®¸ng kÓ. Trong sè 3.225 thµnh ng÷ do s¸ch tõ l¸y, tõ ®ång nghÜa, thµnh ng÷t¸c gi¶ Hoµng V¨n Hµnh cung cÊp [3; ®ång nghÜa; lµm nguån dÉn dô sinh180 - 273], cã 494 TNSS (15, 31%). ®éng khi gi¶i nghÜa tõ tiÕng ViÖt). Trong t− liÖu cña chóng t«i vÒ 2. Nhãm TNSS [t1 nh− B] gåm 148thµnh ng÷ tiÕng ViÖt, cã 895 TNSS. Sè ®¬n vÞ, chiÕm 19, 04 % trong kiÓu TNSSTNSS nµy gåm 2 kiÓu: [t nh− B]. a) [t nh− B]: gåm 777 ®¬n vÞ (86, 81 Qua kh¶o s¸t c¸c yÕu tè, nhÊt lµ%); vÝ dô: ¨n nh− hïm ®æ ®ã; b¾n nh− xem xÐt kü tõng d¹ng cÊu t¹o yÕu tè [B]v·i trÊu; ®Ñp nh− c¸i tÐp kho t−¬ng; trong h×nh th¸i - cÊu tróc cña c¸c thµnhc©m nh− hÕn; ch»ng chÞt nh− m¹ng ng÷ trong nhãm, cã thÓ thÊy râ lý do t¹inhÖn; im Øm nh− g¸i ngåi ph¶i cäc; lÇm sao nhãm TNSS [t1 nh− B] cã vai trß næirÇm nh− thÇy bãi nhÇm quÎ; x× xå nh− bËt: trùc tiÕp gi¶i nghÜa cho tõ l¸y [t1]giÆc Ng« vì tµu; xóng xÝnh nh− lÝnh vÒ më ®Çu mçi thµnh ng÷ trong nhãm.quª;… 2.1. YÕu tè [t1] b) [nh− B]: gåm 118 ®¬n vÞ (13, 19 Trong vai trß yÕu tè [t1] nªu c¬ së so%); vÝ dô: nh− buåm gÆp giã; nh− buån s¸nh, 114 tõ l¸y ®«i ®−îc dïng ®Ó mëngñ gÆp chiÕu manh; nh− löa ®æ thªm ®Çu cho 148 TNSS cña nhãm [t1 nh− B].dÇu; nh− n¾ng h¹n gÆp m−a rµo; nh− Trong ®ã, 82 tõ l¸y cã 1 l−ît dïng, 28 tõn−íc ®æ ®Çu vÞt; nh− vÞt nghe sÊm; nh− l¸y cã 2 l−ît dïng, 2 tõ l¸y cã 3 l−îtxÈm sê voi; … dïng vµ 1 tõ l¸y cã 4 l−ît dïng. Nh− Trong ®ã, [t] lµ tõ më ®Çu nªu c¬ së vËy, cã 31 / 114 tõ l¸y ®−îc dïng trongso s¸nh, [nh−] lµ tõ so s¸nh, [B] lµ yÕu h¬n mét TNSS. §iÒu nµy rÊt ®¸ng l−utè kÕt thóc nªu ra c¸i so s¸nh.NhËn bµi ngµy 11/6/2008. Söa ch÷a xong 19/8/2008.42tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 3b-2008 ch»ng chÞt nh− m¹ng nhÖn; án În nh−ý. Nã võa cho phÐp chóng ta x¸c ®Þnh quan thÞ; bÇy nhÇy nh− thÞt bông; l¹chthªm ®−îc c¸c chuçi vµ cÆp thµnh ng÷ b¹ch nh− vÞt bÇu) nªn nghÜa ®Þnh danh®ång nghÜa trong tiÕng ViÖt, ...