Bổ sung một loài thuộc chi liệt công – Plectocomia Mart. ex Blume (Họ cau – Arecaceae Schultz.-Sch.) cho hệ thực vật Việt Nam

Bài viết trình bày phương pháp so sánh hình thái; các đặc điểm hình thái được quan sát bằng lúp, mô tả, ghi chép và so sánh với các mẫu vật khác, các tài liệu có liên quan ở trong nước và ngoài nước; từ đó xác định tên khoa học, mô tả loài cây và xây dựng khóa định loại các loài trong chi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bổ sung một loài thuộc chi liệt công – Plectocomia Mart. ex Blume (Họ cau – Arecaceae Schultz.-Sch.) cho hệ thực vật Việt Nam30(1): 52-54 T¹p chÝ Sinh häc 3-2008 Bæ sung mét loµi thuéc Chi liÖt c«ng - Plectocomia Mart. ex Blume (Hä Cau - Arecaceae Schultz.-Sch.) cho hÖ thùc vËt viÖt nam TrÇn Ph−¬ng anh, NguyÔn KH¾c Kh«i ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt Chi LiÖt c«ng - Plectocomia Mart. ex Blume tØnh Cao B»ng, L¹ng S¬n, Tuyªn Quang, VÜnhcã 16 loµi, ph©n bè ë Ên §é, Mi-an-ma, Trung Phóc, Phó Thä, Hµ TÜnh, Thõa Thiªn - HuÕ…Quèc, Lµo, Cam-pu-chia, Th¸i Lan, Phi-lip-pin ®ång thêi tiÕn hµnh nghiªn cøu mÉu vËt t¹i c¸cvµ ViÖt Nam. Tr−íc ®©y, chØ cã 2 loµi ®−îc ghi b¶o tµng ë trong n−íc nh− HN (ViÖn Sinh th¸inhËn cã ë ViÖt Nam lµ Plectocomia elongata vµ Tµi nguyªn sinh vËt), HM (ViÖn Sinh häcMart. ex Blume vµ P. khasyana Becc. & Hook. nhiÖt ®íi ë tp. Hå ChÝ Minh), HNU (§¹i häcf. nay lµ synonym cña loµi P. kerrana Becc.. Quèc gia Hµ Néi) vµ ë n−íc ngoµi nh− KUNTrong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, chóng t«i ®· bæ (Kunming, Trung Quèc), MO (Missourri,sung cho hÖ thùc vËt ViÖt Nam loµi P. pierreana Hoa Kú).…Becc. ®−îc Gagnepain, 1937 c«ng bè trong Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu lµ ph−¬ng ph¸p so“Flore gÐnÐrale de l’Indochine” d−íi tªn P. s¸nh h×nh th¸i. C¸c ®Æc ®iÓm h×nh th¸i ®−îccambodiana Gagnep., vµ chØ ghi nhËn cã ë quan s¸t b»ng lóp, m« t¶, ghi chÐp vµ so s¸nhCam-pu-chia. MÉu vËt cña loµi ®−îc thu c¸c víi c¸c mÉu vËt kh¸c vµ c¸c tµi liÖu cã liªn quantØnh Lµo Cai, Tuyªn Quang vµ VÜnh Phóc. ë trong vµ ngoµi n−íc, tõ ®ã x¸c ®Þnh tªn khoa Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu chóng t«i ®· tiÕn häc, m« t¶ loµi vµ x©y dùng khãa ®Þnh läai c¸chµnh ®iÒu tra thu mÉu vËt t¹i c¸c ®Þa ®iÓm ë c¸c loµi trong chi. Kho¸ ®Þnh lo¹i c¸c loµi thuéc chi plectocomia Mart. ex Blume ®· biÕt ë viÖt nam1A. Gai bÑ l¸ thµnh vßng, cuèng l¸ dµi 15 - 20 cm; qu¶ cã ®−êng kÝnh 3 cm, ®Ønh vÈy qu¶ cong vµ cã l«ng cøng..............................................................................................................1. P. elongata1B. Gai bÑ l¸ thµnh nhãm r¶i r¸c, cuèng nh÷ng l¸ trªn ng¾n h¬n 3 cm; qu¶ cã ®−êng kÝnh nhá h¬n 3 cm, ®Ønh v¶y bÞ nÐn. 2A. L¸ b¾c nh½n .........................................................................................................2. P. kerrana 2B. L¸ b¾c cã l«ng...................................................................................................3. P. pierreana D−íi ®©y lµ phÇn m« t¶ loµi bæ sung cho hÖ Becc. 1910. Webbia 3: 326; Gagnep. 1937.thùc vËt ViÖt Nam. Fl. Gen. Indoch. 6: 1009. - P. cambodiana Gagnep. 1937. Not. Syst. Plectocomia pierreana Becc. (Paris) 6 (3): 157; id. 1937. Fl. Gen. Indoch. 6: - LiÖt c«ng pierre 1010.C«ng tr×nh ®−îc hç trî vÒ kinh phÝ cña Ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu c¬ b¶n.52 Plectocomia pierreana Becc.1. bÑ l¸; 2. mét phÇn l¸ mang roi; 3. sèng l¸; 4. côm hoa; 5. mét nh¸nh côm hoa ®ùc (h×nh do NguyÔn Quang H−ng vÏ theo mÉu N. V. D− & N. T. C−êng 13, HN). 53 C©y mäc thµnh bôi; th©n leo, dµi 35 m, cã th−êng xanh, ë ®é cao 300-1000 m so víi mÆt®−êng kÝnh 0,5 - 4 cm. L¸ dµi 2 - 3 m (kh«ng kÓ n−íc biÓn.roi), xÎ l«ng chim; thïy l¸ xÕp thµnh nhãm; bÑ Ph©n bè: Lµo Cai (V¨n Bµn), Tuyªn Quangl¸ cã ®−êng kÝnh 1 - 9 cm, mµu xanh l¸ c©y, cã (Ch¹m Chu), VÜnh Phóc (Tam §¶o). Cßn cã ël«ng t¬ mµu ®en; gai d¹ng kim, mµu vµng, mäc Th¸i Lan, Lµo, Campuchia.thµnh nh÷ng nhãm nhá, r¶i r¸c, dµi 1 - 2 cm;th×a l×a kh«ng cã; cuèng l¸ dµi 0 - 3 cm; sèng l¸ MÉu nghiªn cøu: Lµo Cai (V¨n Bµn), N. V.kÐo dµi thµnh roi dµi 0,5 - 1 m; thuú l¸ h×nh D−, N. T. C−êng 13 (HN) - Tuyªn Quangm¸c, to nhÊt cã kÝch th−íc 40 - 55 × 3,5-4 cm, (Ch¹m Chu), V. X. Ph−¬ng 7005 (HN) - VÜnh®«i khi nhá 15 - 25 × 1,2 - 2 cm, cã l«ng tr¾ng ë Phóc (Tam §¶o), T. P. Anh ...