Bổ sung một loài thuộc chi Thottea Rottb. (Họ mộc hương – Aristolochiaceae Juss.) cho hệ thực vật Việt Nam

Trong khi nghiên cứu các mẫu vật của chi Tốt hoa thuộc họ mộc hương ở Việt Nam được lưu giữ tại phòng tiêu bản thực vật, phát hiện được một loài bổ sung cho hệ thực vật Việt Nam đó là một loài thuộc chi Thottea Rottb. (Họ mộc hương – Aristolochiaceae Juss.)
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bổ sung một loài thuộc chi Thottea Rottb. (Họ mộc hương – Aristolochiaceae Juss.) cho hệ thực vật Việt Nam27(4): 43-45 T¹p chÝ Sinh häc 12-2005 Bæ sung mét loµi thuéc chi tHOTTEA Rottb. (hä méc h−¬ng- Aristolochiaceae juss.) cho hÖ thùc vËt ViÖt Nam D−¬ng ®øc huyÕn ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt Trong khi nghiªn cøu c¸c mÉu vËt cña chi THOTTEATèt hoa (Thottea Rottb.) thuéc hä Méc h−¬ng(Aristolochiaceae Juss.) ë ViÖt Nam ®−îc l−u Rottb. 1783. Nye Saml. Kongel. Danskegi÷ t¹i Phßng tiªu b¶n thùc vËt cña ViÖn Sinh Vidensk. Selsk. Skr. 2: 529; Ding Hou, 1981.th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt, chóng t«i ®C ph¸t Blumea 27: 303; id. 1984. Fl. Males. 1 (10. 1):hiÖn ®−îc mét loµi bæ sung cho hÖ thùc vËt 65; -Apama Lamk. 1783. Encycl. 1: 91; -ViÖt Nam. §ã lµ loµi Thottea hainanensis Bragantia Lour. 1790. Fl. Cochinch. 528.(Merrill & W. Y. Chun) D. Hou. C©y bôi hay bôi thÊp. L¸ cã cuèng ng¾n, Loµi T. hainanensis tr−íc ®©y vÉn ®−îc coi nguyªn, Ýt nhiÒu cã l«ng ë mÆt d−íi, g©n h×nhlµ ®Æc h÷u cña ®¶o H¶i Nam (Trung Quèc). l«ng chim. Côm hoa ë n¸ch l¸ hay gÇn gèc,Theo Ph¹m Hoµng Hé (1999) vµ NguyÔn TiÕn b«ng hay chïm, xim hay ngï hoÆc xim bä c¹p,B©n (2003), chi Thottea ë ViÖt Nam chØ cã 1 th−êng Ýt hoa. L¸ b¾c th−êng ®èi diÖn víi hoa.loµi lµ Thottea tomentosa (Blume) Ding Hou. Hoa ®Òu, cã 3 thïy h×nh tam gi¸c. NhÞ 6-36(-Nh− vËy, ®©y lµ lÇn ®Çu tiªn loµi Thottea 46), xÕp thµnh 1 hoÆc 2, hiÕm khi 3 hoÆc 4hainanensis ®−îc x¸c ®Þnh cã ë ViÖt Nam. C¸c vßng, bao quanh lÊy cét nhôy. BÇu 4 «, chøa nhiÒu noCn trong mçi «. Thïy ®Çu nhôy 1(-5)-tiªu b¶n cña loµi nµy mang sè hiÖu VN 1441, 20. Qu¶ nang thon dµi, d¹ng qu¶ c¶i, th−êng cã®−îc NguyÔn Quèc B×nh thu t¹i tØnh Qu¶ng TrÞ 4 c¹nh vµ vÆn, nøt më tõ ®Ønh ®Õn gèc qu¶. H¹t(Hóc Ngh×, §¸c Kr«ng) ngµy 21-1-2005, hiÖn h×nh bÇu dôc hay thu«n, l¸t c¾t ngang cã h×nh 3®−îc l−u gi÷ t¹i Phßng tiªu b¶n thùc vËt, ViÖn gãc, bÒ mÆt th−êng cã nhiÒu nÕp nh¨n ngang.Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt Hµ Néi (HN).D−íi ®©y lµ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña chi Thottea Chi nµy cã kho¶ng 26 loµi, ph©n bè ë ÊnRottb., cña loµi Thottea hainanensis vµ sù kh¸c §é, Xri Lanca, B¨ngla®Ðt, Trung Quèc,biÖt gi÷a hai loµi T. hainanensis vµ T. Mianma, Th¸i Lan, ViÖt Nam, PhilÝppin,tomentosa ë ViÖt Nam. In®«nªxia vµ Bãcnª«. Khãa ®Þnh lo¹i c¸c loµi thuéc chi Thottea Rottb. ®· biÕt ë ViÖt Nam 1A. L¸ dµi 7-14 cm, réng 4,5-11 cm, mÆt d−íi cã l«ng dÇy mÞn hoÆc cã l«ng t¬. Côm hoa chïm,mäc gÇn gèc th©n, dµi 5-9 cm…………………………………………………..1. Thottea tomentosa 1B. L¸ dµi 20-30 cm, réng 8-12 cm, mÆt d−íi cã l«ng r¶i r¸c däc g©n. Côm hoa xim hay ngï,mäc ë n¸ch l¸, dµi 3-5 cm…………………………………………………….2. Thottea hainanensis Thottea hainanensis (Merr. & Chun) C©y bôi thÊp, cao ®Õn 1 m. Cµnh nhá cã Ding Hou-Tèt hoa h¶i nam l«ng, mÊu h¬i ph×nh lªn, lãng dµi 2-5 cm. L¸ cã cuèng dµi kho¶ng 1 cm; phiÕn l¸ h×nh trøng ng−îc hay thu«n, dµi 20-30 cm, réng 8-12 cm, Ding Hou, 1981. Blumea, 27: 321. nh½n hoÆc cã l«ng r¶i r¸c trªn g©n; g©n l«ng Apama hainanensis Merr. & Chun, 1935 chim cã 8-12 cÆp; g©n h×nh m¹ng râ; gèc l¸ h¬iSunyatsenia 2: 220. pl. 43. trßn, chãp l¸ côt hoÆc nhän. Côm hoa xim hay 43ngï, dµi 3-5 cm, cuèng côm hoa cã l«ng. L¸ b¾c MÉu nghiªn cøu: Qu¶ng TrÞ, VN 1441h×nh mòi m¸c, dµi 4-9 mm, réng 1,5-2,5 mm. (HN).§µi dÝnh nhau thµnh h×nh chu«ng, kÝch th−íc 1× 1 cm; c¸c thïy ®µi h×nh tam gi¸c, kÝch th−íc 3 Tµi liÖu tham kh¶o× 4 mm. Bao phÊn thu«n; cét nhôy ph¸t triÓn,®Ønh cã 6 thïy ng¾n h×nh mòi m¸c, kÝch th−íc 1. Ding Hou, 1984: Flora Malesiana I, 10 (1):1,5-3 mm. Qu¶ h×nh 4 c¹nh, kÝch th−íc kho¶ng 65-83. Leiden.5,5 × 0,5 cm. H¹t thu«n trßn, kÝch th−íc 4 × 2,5mm, l¸t c¾t ngang cã h×nh 3 gãc, bÒ mÆt cã 2. Phuphathanaphong L., 1987: Flora ofnhiÒu nÕp nh¨n ngang. Thailand, 5(1): 1-31. Bangkok. Loc. class.: China (Hainan). 3. Kiu H. & Ling Y., 1988: Flora Reipublicae Typus: Chun & Tso 43437 (IBK, NY). Po ...