CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẨN ĐOÁN MUỘN UNG THƯ ĐẠI TRỰC TRÀNG

Tổng quan: Nhiều trường hợp ung thư đại trực tràng được chẩn đoán muộn do nhiều nguyên nhân khác nhau. Chúng tôi thực hiện nghiên cứu này nhằm khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến chần đoán muộn ung thư đại trực tràng. Phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang trên 117 bệnh nhân ung thư đại trực tràng tại Bệnh viện Đại học Y Dược từ tháng 5 đến 8/2008. Kết quả: Thời gian trung bình từ lúc có triệu chứng đầu tiên đến khi bệnh nhân đi khám bệnh: 4,8 tháng, chỉ có 19 bệnh nhân (16,2%)...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẨN ĐOÁN MUỘN UNG THƯ ĐẠI TRỰC TRÀNG CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẨN ĐOÁN MUỘN UNG THƯ ĐẠI TRỰC TRÀNG TÓM TẮT Tổng quan: Nhiều trường hợp ung thư đại trực tràng được chẩn đoán muộn do nhiều nguyên nhân khác nhau. Chúng tôi thực hiện nghiên cứu này nhằm khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến chần đoán muộn ung thư đại trực tràng. Phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang trên 117 bệnh nhân ung thư đại trực tràng tại Bệnh viện Đại học Y Dược từ tháng 5 đến 8/2008. Kết quả: Thời gian trung bình từ lúc có triệu chứng đầu tiên đến khi bệnh nhân đi khám bệnh: 4,8 tháng, chỉ có 19 bệnh nhân (16,2%) đi khám bệnh trong vòng 2 tháng. Thời gian trung bình từ lúc bệnh nhân đi khám bệnh cho đến khi được chẩn đoán UTÐTT: 5,1 tháng (0-25 tháng). Trong đó, 50 bệnh nhân (42,7%) được chẩn đoán trong vòng 2 tháng. Trong nhóm được chẩn đoán trễ do thầy thuốc (67 bệnh nhân): 40 bệnh nhân (59,7%) được khám và điều trị tại phòng mạch hoặc các trung tâm y tế cơ sở. 14 bệnh nhân (20,9%) tại y tế cơ sở và các bệnh viện khu vực. 13 bệnh nhân (19,4%) tại các bệnh viện chuyên khoa. Kết luận: 83,8% bệnh nhân UTÐTT đi khám bệnh trễ. 57,3% bệnh nhân trong nhóm chẩn đoán trễ do thầy thuốc xảy ra tại các trung tâm y tế cở sở, gần 20% xảy ra tại các bệnh viện chuyên khoa. ABSTRACT FACTORS INFLUENCING DELAY IN THE DIAGNOSIS OF COLORECTAL CANCER Do Dinh Cong, Nguyen Huu Thinh * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 13 – Supplement of No 1 - 2009: 22 - 25 Objectives: Many cases of colorectal cancer were late diagnosed due to different causes. The aims of this study were to identify factors associated with these delays. Methods: Cross-study. From May to August 2008, there were 117 colorectal cancer patients at UMC. Results: The mean time interval from the onset of first symptoms of CRC to first contact with a doctor 4.8 months. There were 19 patients to see a doctor within 2 months. The mean time interval from first contact with a doctor to diagnosis 5.1 months. 42.7% of these patients were diagnosed within 2 months. In the “health system delay” group, 59.7% of patients were diagnosed and treated at private clinic or general practitioner, 14 patients at the local hospitals, 13 patients at the specialist hospitals. Conclusions: 83.8% of colorectal cancer patient contact with doctor at late. 57.3% of “health system delay” patients at local hospital, nearly 20% at the specialist hospitals. MỞ ĐẦU Ung thư đại trực tràng (UTÐTT) là bệnh ác tính thường gặp đứng hàng thứ ba ở các nước phát triển. Riêng tại TPHCM UTÐTT tại đứng hàng thứ ba ở nam, thứ tư ở nữ; là nguyên nhân gây chết người thứ hai sau tim mạch. UTÐTT phát triển qua nhiều giai đoạn khác nhau, cho phép chúng ta cơ hội chẩn đoán sớm và điều trị phòng ngừa. Nhiều nghiên cứu cho thấy UTÐTT là kết quả của những tương tác phức tạp giữa những yếu tố di truyền, môi trường và lối sống. Hầu hết ung thư này có nguốn gốc từ những polyp tuyến của đại trực tràng; cắt các polyp này là phương pháp hữu hiệu phòng ngừa sự phát triển UTÐTT. Ở giai đoạn muộn, ung thư lan rộng vào các cơ quan lân cận, di căn đến các cơ quan xa làm người bệnh tử vong. Nếu ung thư được phát hiện ở giai đoạn sớm, điều trị đúng phương pháp, tỷ lệ khỏi bệnh có thể đạt từ 50 đến 100%. Thời gian sống còn của bệnh nhân UTÐTT phụ thuộc chủ yếu vào giai đoạn bệnh ở thời điểm được chẩn đoán. Ở giai đoạn I, hầu hết bệnh nhân có thể sống thêm sau 5 năm. Tỷ lệ này còn 60% ở giai đoạn III và chỉ còn 5-15% đối với giai đoạn IV(Error! Reference source not found.). Tuy nhiên hầu hết các triệu chứng sớm của UTÐTT thường không đặc hiệu, dễ lầm lẫn với các bệnh khác của đường tiêu hóa như viêm đại tràng, trĩ… điều này dẫn đến nhiều trường hợp UTÐTT được chẩn đoán muộn(Error! Reference source not found.,Error! Reference source not found.,Error! Reference source not found.,Error! Reference source not found.) . Theo một nghiên cứu tại Việt Nam cho thấy 62% trường hợp UTÐTT bị chẩn đoán nhầm. Riêng triệu chứng tiêu máu được điều trị như bệnh trĩ chiếm 44%. Sự chậm trễ trong chẩn đoán UTÐTT có nhiều nguyên nhân liên quan đến cả bệnh nhân và thầy thuốc. Chúng tôi thực hiện nghiên cứu này nhằm khảo sát quá trình từ lúc bệnh nhân có triệu chứng đầu tiên cho đến khi được chẩn đoán UTÐTT nhằm tìm ra các yếu tố gây chậm trễ trong chẩn đoán. BỆNH NHÂN VÀ PHƯƠNG PHÁP Nghiên cứu cắt ngang. Tất cả bệnh nhân được chẩn đoán UTÐTT tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 8 năm 2008. Bệnh nhân được hỏi bệnh sử chi tiết từ lúc có triệu chứng đầu tiên, diễn tiến của bệnh, diễn tiến của quá trình chẩn đoán và điều trị trước đó cho đến khi được chẩn đoán xác định là UTÐTT. Sự chậm trễ trong chẩn đoán được chia thành 2 nhóm nguyên nhân là bệnh nhân và thầy thuốc. Chậm trễ do bệnh nhân Được căn cứ vào t ...