Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng viêm tụy cấp ở bệnh nhân tăng triglyceride

Bài viết trình bày mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và một số yếu tố liên quan ở bệnh nhân (BN) viêm tụy cấp (VTC) có tăng triglyceride (TG). Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tiến cứu mô tả cắt ngang trên 72 BN viêm tụy cấp có tăng TG tại Bệnh viện Quân y 103 từ tháng 01/2021 - 5/2023.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng viêm tụy cấp ở bệnh nhân tăng triglycerideTẠP CHÍ Y DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8 - 2023 ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG VIÊM TỤY CẤP Ở BỆNH NHÂN TĂNG TRIGLYCERIDE Hồ Chí Thanh1*, Inkhamphanh Bounthong2,3, Nguyễn Huy Thông1 Tóm tắt Mục tiêu: Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và một số yếu tố liên quanở bệnh nhân (BN) viêm tụy cấp (VTC) có tăng triglyceride (TG). Phương phápnghiên cứu: Nghiên cứu tiến cứu mô tả cắt ngang trên 72 BN viêm tụy cấp cótăng TG tại Bệnh viện Quân y 103 từ tháng 01/2021 - 5/2023. Quy trình khám,chẩn đoán và điều trị được thực hiện thống nhất theo hướng dẫn của Hội phẫuthuật cấp cứu thế giới (WSES) năm 2019. Kết quả: Tuổi trung bình là 42,8 ±10,84, tỷ lệ nam giới là chủ yếu (80,6%), nghề nghiệp công chức là 47,2%; đaubụng chiếm 97,2%, buồn nôn chiếm 76,4%, lạm dụng rượu là 62,5%. Amylasemáu trung bình là 675,1 ± 191,72 U/L, TG máu trung bình là 19,54 ± 16,54mmol/L. VTC mức độ nặng là 22,2%, nồng độ TG máu không liên quan đến mứcđộ bệnh với p > 0,05. Kết luận: VTC tăng TG thường gặp ở nam giới, tiền sửlạm dụng rượu. Triệu chứng lâm sàng hầu hết gặp đau bụng, nôn, bụng trướng,khó thở. Nồng độ TG không liên quan đến mức độ bệnh. Từ khóa: Viêm tụy cấp; Tăng triglycedide. CLINICAL AND PARACLINICAL CHARACTERISTICS OF ACUTE PANCREATITIS WITH HYPERTRIGLYCERIDEMIA Abstract Objectives: To describe clinical and paraclinical characteristics of acute pancreatitiswith hypertriglyceridemia and related factors. Methods: A prospective, cross-sectional descriptive study was conducted on 72 acute pancreatitis patients withhypertriglyceridemia at Military Hospital 103 from January 2021 to May 2023.1 Bệnh viện Quân y 103, Học viện Quân y2 Cao học khóa 30 Ngoại tiêu hóa, Học viện Quân y3 Bệnh xá Sư đoàn 3, Quân đội Nhân dân Lào*Tác giả liên hệ: Hồ Chí Thanh (hochithanhbv103@gmail.com) Ngày nhận bài: 14/8/2023 Ngày được chấp nhận đăng: 28/9/2023http://doi.org/10.56535/jmpm.v48i8.45472 TẠP CHÍ Y DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8 - 2023The examination, diagnosis, and treatment procedures were performedconsistently according to the guidelines of the World Society of EmergencySurgery (WSES) 2019. Results: The average age was 42.8 ± 10.84, thepercentage of men accounted for the highest figure (80.6%), and the occupationof civil servants was 47.2%. The abdominal pain was 97.2%, nausea was 76.4%,and excessive use of alcohol was 62.5%. The mean blood amylase was 675.1 ±191.72 U/L, and the mean blood triglyceride was 19.54 ± 16.54 mmol/L. Severeacute pancreatitis was 22.2%, and blood triglyceride levels were unrelated todisease severity with p > 0.05. Conclusion: Acute pancreatitis withhypertriglyceridemia was more common in men with a history of alcohol abuse.Clinical symptoms were mainly abdominal pain, vomiting, abdominal distension,and dyspnea. Triglyceride levels were not related to disease severity. Keywords: Acute pancreatitis; Hypertriglyceridemia. ĐẶT VẤN ĐỀ Fortson M.R và CS, VTC do tăng TG Viêm tụy cấp là một quá trình tổn chiếm tỷ lệ từ 1,3 - 14,3% trong tất cảthương cấp tính của tụy, bệnh thường các nguyên nhân gây bệnh [4]. Tăngxảy ra đột ngột với những triệu chứng TG có thể tiên phát hoặc thứ phát dolâm sàng đa dạng, phức tạp từ VTC đái tháo đường [3], thuốc bổ sung nộinhẹ thể phù đến thể hoại tử với các tiết tố estrogen, thai kỳ và lạm dụngbiến chứng suy đa tạng dai dẳng, tỷ lệ rượu [4].tử vong cao. Ở Mỹ, theo Peery A.F TG là thành phần chủ yếu củathống kê năm 2021, có 381.741 trường các lipoprotein trọng lượng phân tửhợp nhập viện vì VTC [1]. Tại Việt thấp và các chylomicron, VTC do tăngNam trong những năm gần đây, qua TG được giải thích theo hai cơ chếmột số nghiên cứu và thống kê cho chính: Thứ nhất do tăng nồng độthấy VTC ngày càng gia tăng [2]. chylomicron trong máu và do phân hủy Ngày nay, đời sống kinh tế phát TG thành acid béo tự do ở tụy [5, 6].triển, VTC có chiều hướng tăng cả về Chylomicron được tạo thành sau khi ănsố lượng và mức độ nặng. Có nhiều và tăng cao nhất sau 4 - 5 giờ. Khinguyên nhân gây VTC, trong đó tăng nồng độ TG tăng cao, chylomicron hầuTG trong máu là một nguyên nhân như hiện diện thường xuyên trong cácthường gặp [3]. Theo nghiên cứu của mao mạch. Các phần tử tỷ trọng thấp 73TẠP CHÍ Y DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8 - 2023này có kích thước lớn làm tắc nghẽn * Tiêu chuẩn loại trừ: VTC do cáccác mao mạch tụy dẫn đến thiếu máu nguyên nhân khác như sỏi đường mật,gây hoại tử tụy và toan chuyển hóa. sau chấn thương, sau mổ; VTC ở BNTrong môi trường axít, các axít béo tự đang mang thai. ...