Đặc điểm lâm sàng và hình ảnh xạ hình xương ở bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan

Bài viết Đặc điểm lâm sàng và hình ảnh xạ hình xương ở bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan mô tả một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, hình ảnh xạ hình xương và mối liên quan với di căn xương ở bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm lâm sàng và hình ảnh xạ hình xương ở bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào ganTẠP CHÍ Y DƯỢC LÂM SÀNG 108 Hội nghị Khoa học Ung thư Gan toàn quốc lần thứ 2 DOI:…Đặc điểm lâm sàng và hình ảnh xạ hình xương ở bệnhnhân ung thư biểu mô tế bào ganClinical and bone scintigraphy characteristics in patients withhepatocellular carcinomaNguyễn Cảnh Bình, Lê Mạnh Hà, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108Mai Thanh Bình, Lê Thị Ánh Tuyết,Trần Thị Ánh TuyếtTóm tắt Mục tiêu: Mô tả một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, hình ảnh xạ hình xương và mối liên quan với di căn xương ở bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 65 bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan điều trị nội trú tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, thời gian từ tháng 7/2012 đến tháng 7/2015. Bệnh nhân được chụp xạ hình xương toàn thân thời điểm 3 giờ sau tiêm tĩnh mạch dược chất phóng xạ Tc-99m methylen diphosphonate liều 15mCi. Kết quả: Có 58 nam và 7 nữ, tuổi trung bình 59 ± 12 năm (thấp nhất 30 tuổi, cao nhất 83 tuổi). Các triệu chứng đau hạ sườn phải, chán ăn, đầy bụng chậm tiêu chiếm tỷ lệ cao lần lượt là 95,4%, 86,5%, 86,5%. Nồng độ AFP ≥ 300UI/ml chiếm tỷ lệ 36,9%, các men gan và bilirubin chủ yếu tăng mức độ nhẹ chiếm từ 73,8 - 84,6%. Khối u khu trú chủ yếu ở thùy phải hoặc cả 2 thùy, đa số là ≥ 2 khối (72,3%), có 76,6% khối ≥ 3cm. Tổn thương nghi ngờ di căn xương phát hiện trên xạ hình chiếm 32,3%, huyết khối tĩnh mạch cửa chiếm 49,2%. Vị trí tổn thương xương chủ yếu gặp ở xương cột sống, xương chậu. Bệnh nhân có nồng độ AFP ≥ 300UI/ml có tỷ lệ di căn xương cao hơn AFP < 300UI/ml (pJOURNAL OF 108 - CLINICAL MEDICINE AND PHARMACY The 2nd National Scientific Conference on Liver Cancer DOI: …. accounted for high percentage 95.4%, 86.5%, 86.5% respectively. The rate of patients with serum AFP ≥ 300UI/ml was 36.9%. The rate of patients who had slight elevation of liver enzymes and bilirubin level accounted for from 73.8 to 84.6%. Most patients had ≥ 2 tumors located in the right lobe or both lobes of liver. 76.6% of cases had tumor ≥ 3cm, portal vein thrombosis accounted for 49.2%. Bone metastases accounted for 32.3%, Bone lesions mainly located in vertebral columm and hip bones. Patients with serum AFP ≥ 300UI/ml had higher rate of bone metastasis compared with patients who had AFP < 300UI/ml. Conclusion: Bone metastasis is common among HCC patients and related to elevation of serum AFP ≥ 300UI/ml. Keywords: Scintigraphy, bone metastasis, hepatocellular carcinoma.1. Đặt vấn đề hiện đau nhức thường xuyên, di chuyển khó khăn, dùng thuốc giảm đau đỡ ít, tuy Ung thư biểu mô tế bào gan (UTBG) nhiên các triệu chứng nhiều khi bị lẫn lộn(Hepatocellular carcinoma - HCC) là bệnh với các bệnh xương khớp khác.phổ biến đứng thứ năm về tỷ lệ mới mắcvà thứ ba về tỷ lệ tử vong đối với nam giới Vị trí tổn thương xương hay gặp nhất làtrong các bệnh ung thư, chiếm khoảng ở xương cột sống là 47,62%, xương chậu là11,3% trong các loại khối u [1]. Hàng năm 22,62%, xương sườn là 10,71%, xương chicó khoảng 11.000 bệnh nhân UTBG mới là 8,33%… Di căn xương đơn độc thườngđược chẩn đoán ở Hàn Quốc và khoảng có tiên lượng tốt hơn di căn tới các tổ chức626.000 bệnh nhân trên toàn thế giới [5]. khác, những trường hợp này cần được hóaỞ Mỹ, khoảng 20 năm trở lại đây tỷ lệ trị liệu và kết hợp thêm chiếu xạ trực tiếpUTBG đã tăng khoảng 3 lần, năm 2021 có đối với tổn thương khu trú hoặc42.230 trường hợp mắc mới và 30.230 biphosphonates đối với những tổn thươngtrường hợp tử vong [1]. Năm 2004, bệnh di căn lan rộng [5], [9].nhân tử vong do UTBG chiếm 22,6% trong Bên cạnh biểu hiện lâm sàng, phát hiệntất cả các bệnh nhân tử vong do ung thư, tổn thương di căn xương thường dựa vàođứng sau ung thư phổi và ung thư dạ dày. hình ảnh X-quang xương, chụp CT, MRI, PET/CT và Xương là vị trí di căn ít gặp ở các bệnh xạ hình xương. Phương pháp xạ hình xươngnhân UTBG, các thầy thuốc lâm sàng tuy có độ nhạy và độ đặc hiệu thấp hơnthường bỏ qua trong khám bệnh và điều trị PET/CT nhưng có nhiều ưu điểm: Một lầnbệnh nhân. Tuy nhiên, cũng có 5 - 7% bệnh chụp có thể quan sát được toàn bộ hệnhân UTBG có triệu chứng đầu tiên là của thống xương, phát hiện sớm tổn thươngdi căn xương [11], nhiều nghiên cứu giải xương, giá thành không cao, có thể tiếnphẫu tử thi cho thấy tỷ lệ di căn xương chỉ hành được trên phần lớn bệnh nhân [4],đứng sau di căn phổi và hạch ổ bụng, tỷ lệ [11] [12]. Xạ hình xương không những chodi căn xương chiếm khoảng 5 - 30% và có phép đánh giá tổn thương xương tại chỗkhuynh hướng ngày càng tăng ở bệnh tương ứng với vị trí đau, hình ảnh X-quang,nhân UTBG [10]. Một nghiên cứu khác cho CT mà còn cho phép phát hiện tổn thươngthấy di căn xương trong UTBG đứng hàng xương ở vị trí khác của hệ thống xương. Dothứ tư sau ung thư phổi, tiền liệt tuyến và có thể chụp lại nhiều lần nên xạ hìnhv ...