Dịch tễ học - Các nguyên lý cơ bản: Phần 2

Đến với phần 2 Tài liệu Các nguyên lý cơ bản của dịch tễ học các bạn sẽ tiếp tục được tìm hiểu thêm về vấn đề dịch tễ học như: Sàng tuyển phát hiện bệnh; các loại sai số trong nghiên cứu dịch tễ học; chọn mẫu; thu thập dữ kiện;... Hy vọng Tài liệu là nguồn thông tin hữu ích cho quá trình học tập và nghiên cứu của các bạn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dịch tễ học - Các nguyên lý cơ bản: Phần 2Bai 6S A N G T U Y E N P H A T H IEN B E N HM u c tieu Sau khi hoc xong bai nay va tra ldi cac ctiu hoi trong bai tap, hoc vien co kha nanslam dugc cac cong viec sau: 1. Trinh bay dugc cac giai doan cua lich sii tu nhien cua benh. 2. Trinh bay dugc cac cap do du phong. 3. Neu dugc dinh nghla va muc tieu cua sang tuyen. 4. Trinh bay dugc cac tieu chuan cua mot chuong trinh sang tuyen. 5. Neu dugc cach tfnh toan tinh gia tri cua mot xet nghiem sang tuyen. 6. Neu dugc cach danh gia moi chuong trinh sang tuydn va cac sai so thudng gap.1. QUA TRINH TV NHIEN CUA BENH. Bat ki mot loai benh nao cung co mot thcri gian tien trien nhat dinh, tu trang thaikhoe manh den khi mac benh roi sau do hoac khoi, hoac chet hoac tan phe. Trong cungmot loai benh qua trinh dien bien cung co thd khac nhau tuy tdng trudng hop cu the.Nhung nhin chung m6i loai benh deu co mot qua trinh dien bien tu nhien theo mot qui,luat rieng, trong mot thcri gian nhat dinh, goi qua trinh cua benh. Qua trinh tu nhiennghTa la qua trinh dien hien cua benh theo thcri gian khi khong co sir can thiep cua didutri. Mot so tac gia goi do la lich sir tu nhien cua benh. Su hieu biet ve qua trinh tu nhiencua benh se giup chung ta co nhung each de cap khac nhau trong viec phong ngua vakiem soat benh.1.1. Giai doan cam nhiem . La giai doan benh chua phat trien, nhung co the da co phoi nhiem vdi yeu to nguy cophat trien benh. Thi du nhu met nhoc va udng rugu hoac nghien ruou lam cho co thecam nhiem cao vdi viem phoi khdi, muc cholesterol cao lam tang xac suat phat trienbenh mach vanh, cac suy sup mien dich tang nguy co phat trien cua unc thu. 265 Cac yeu ttf lam tang nguy ca phat tri£n bdnh duoc goi la ydu ttf nguy ca. Ydu ttf nguyca co the la nhiing yeu ttf kh6ng thay dtfi dugc nhu tutfi, gicri, chung ttfc, lich sir giadinh. Cac yeu to khac co the lam thay doi dugc d£ lam giam nguy co phat tndn benhnhu bo hut thuoc la, bo nghien rugu... Nhung cung cdn nh£n manh ring, ngay ca khi c6su ket hgp co y nghla thong kd cao giua yeu ttf nguy ca va bdnh, thi didu do khong conghla la tat ca moi ca thtH co phai nhiem vtfi ydu ttf nguy ca ddu se phat tridn thanhbenh, cung nhu khong thd dam bao rang t£t ca moi ca th£ kh6ng phcri nhiem vtfi ydu ttfnguy ca dtf ddu se khong phat tridn benh. VT thutfng mtfi bdnh ddu ctf mtft lutfi nguy carieng ma chung ta khong thd phat hien het trong cac nghidn curu cua minh, nhung du saotf giai doan cam nhiem nay, viec lam giam nhe hoac giam hoan toan phai nhiem vtfi yduttf nguy ca chac chin se lam giam dugc kha nang phat tridn benh han la tf cac giai doarrmuon sau do. Tiec ring, chung ta khong the phat hien dugc tat ca cac ydu ttf nguy calam phat trien benh va didu do han che kha nang cua chung ta trong phong va kidm soatbenh tat.1.2. Giai doan tien lam sang. C) giai doan nay, ca thd chua ctf.bieu hidn trieu chiing lam sang, nhung da bat diu ctfnhiing thay doi benh ly do su tac dtfng qua lai giua ca thd va yeu ttf nguy ca. Nhurngthay dtfi nay con a dutfi miic g&y ra bieu hien lam sang. Thf du nhiing thay dtfi vd xaciing mach mau trong cac benh mach vanh trutfc khi ctf bieu hidn tridu chiing, hay thaydoi vd to chiic tf giai doan tidn ung thu.1.3. Giai doan lam sang. Den giai doan nay, cac thay dtfi vd ca thd va chiic nang da du dd bidu hien ra cac dauhieu hoac trieu chiing ctf thd’ chan doan dugc ve phuong didn lam sang. Tuy nhidn trong nhidu trutfng hgp, nhat la dtfi vtfi cac benh kh6ng nhiem khuan, nenchia nho giai doan nay dd giup cho viec didu tri ttft hon ngutfi bdnh va nham muc dichnghidn ciiu dich te hoc. Ctf nhidu cach phan chia nho giai doan benh khac nhau, co thephan loai theo hinh thai, theo chiic nang hay didu tri. Nhurng bdnh khac nhau ctf cachphan loai khac nhau. 1.4. Giai doan hau lam sang. Sau giai doan lam sang, nhieu benh tien ttfi khoi hoan toan, hoac tu khoi hoac phaidieu tri. Tuy nhidn, co nhieu benh sau giai doan lam sang ctf the’ gay ndn nhurng khuydttat nhat thtfi hoac vinh vien tf nhieu miic tan phe khac nhau. Mot so bdnh tu khoi nhungsau de lai di churng tan phe lau dai. Vf du nhu co ti le nho sau khi mac sai co th£ bi macviem nao xa ciing-ban cap gay nhu’ng rtfi loan thin kinh tien tridn. Trong cac cuoc didu tra cong dong, ngutfi ta thutfng hidu “ khuydt ta t” bao gtfmbat ki mot han che nao, mot su suy giam nao vd hoat dong cua con ngutfi, nhat thtfi’hoac lail dai do hau qua cua nhurng benh cap tinh hay man tfnh, dac bidt la cackhuyet tat vd chiic nang.266 SO d6 LICH SlTTUNHlfcN CUA B$NH !a : B !c DGIAI DOAN I CAM I TlfiN LAMSANG k h 6 i,B$NH ...