Diễn ngôn tính dục trong truyện ngắn Nguyễn Ngọc Tư nhìn từ giá trị kinh nghiệm của từ ngữ

Bài viết lựa chọn một phương diện - giá trị kinh nghiệm của từ ngữ để làm rõ các đặc điểm của diễn ngôn tính dục. Đối tượng được chúng tôi lựa chọn làm minh chứng là diễn ngôn tính dục có trong truyện ngắn Nguyễn Ngọc Tư.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Diễn ngôn tính dục trong truyện ngắn Nguyễn Ngọc Tư nhìn từ giá trị kinh nghiệm của từ ngữDIỄN NGÔN TÍNH DỤC TRONG TRUYỆN NGẮN NGUYỄN NGỌC TƯ NHÌN TỪ GIÁ TRỊ KINH NGHIỆM CỦA TỪ NGỮ NGUYỄN THỊ HOÀI PHƯƠNG1,*, NGUYỄN THỊ THU SƯƠNG2 1 Khoa Ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế 2 Khoa Lữ hành, Trường Du lịch, Đại học Huế * Email: nguyenthihoaiphuong@dhsphue.edu.vn Tóm tắt: Từ góc nhìn của khoa học ngôn ngữ, chúng tôi nhận thấy có khá nhiều đường hướng phân tích diễn ngôn có thể được sử dụng nhằm làm sáng rõ các đặc trưng nghệ thuật của diễn ngôn tính dục. Trong đó, đường hướng phân tích diễn ngôn phê phán tỏ ra phù hợp hơn. Bởi, diễn ngôn tính dục nếu được nhìn nhận như là một sáng tạo nghệ thuật mang tính lựa chọn thì với đường hướng phân tích diễn ngôn phê phán, sự chi phối của quyền lực người sáng tạo, của quan điểm tư tưởng xã hội, giai cấp và của thế giới quan con người dưới ánh sáng của đường hướng phân tích diễn ngôn này sẽ có cơ hội được nhận chân rõ nét. Phân tích diễn ngôn phê phán sẽ chỉ ra các đặc trưng cơ bản của diễn ngôn tính dục về từ ngữ, cấu trúc ngữ pháp và cấu trúc diễn ngôn trên ba phương diện: giá trị kinh nghiệm, giá trị quan hệ và giá trị biểu cảm. Trong bài viết này, chúng tôi chỉ lựa chọn một phương diện - giá trị kinh nghiệm của từ ngữ để làm rõ các đặc điểm của diễn ngôn tính dục. Đối tượng được chúng tôi lựa chọn làm minh chứng là diễn ngôn tính dục có trong truyện ngắn Nguyễn Ngọc Tư. Từ khóa: Diễn ngôn tính dục, tính dục, phân tích diễn ngôn phê phán, diễn ngôn.1. MỞ ĐẦUDiễn ngôn tính dục là mảnh đất dung chứa nhiều hấp lực đối với giới nghiên cứu trongviệc tìm tòi, khám phá và phân tích những giá trị ngầm ẩn của thế giới diễn ngôn cùngnhững quan điểm, tư tưởng của người sáng tạo. Có nhiều con đường để khởi mở các đặctrưng của diễn ngôn nói chuhng và diễn ngôn tính dục nói riêng. Song dưới góc nhìncủa khoa học ngôn ngữ, diễn ngôn tính dục tỏ ra phù hợp với đường hướng phân tíchdiễn ngôn phê phán. Bởi, diễn ngôn tính dục nếu được nhìn nhận như là một sáng tạonghệ thuật mang tính lựa chọn của nhà văn thì với đường hướng phân tích diễn ngônphê phán, sự chi phối của quyền lực người sáng tạo, của quan điểm tư tưởng xã hội, giaicấp và của thế giới quan con người dưới ánh sáng của đường hướng phân tích diễn ngônnày sẽ có cơ hội được nhận chân rõ nét. Theo đó, phân tích diễn ngôn phê phán sẽ chỉ racác đặc trưng cơ bản của diễn ngôn tính dục về từ ngữ, cấu trúc ngữ pháp và cấu trúcdiễn ngôn trên ba phương diện: giá trị kinh nghiệm, giá trị quan hệ và giá trị biểu cảm.Trong bài viết này, chúng tôi chỉ lựa chọn một phương diện - giá trị kinh nghiệm của từngữ để làm rõ các đặc điểm của diễn ngôn tính dục. Thông qua đó nhận diện được thếgiới quan, tư tưởng, quan điểm nghệ thuật của nhà văn được thể hiện qua thế giới củadiễn ngôn tính dục. Đối tượng được chúng tôi lựa chọn làm minh chứng là diễn ngôntính dục có trong truyện ngắn Nguyễn Ngọc Tư.Tạp chí Khoa học, Trường Đại học Sư phạm, Đại học HuếISSN 1859-1612, Số 1(57)/2021: tr.19-27Ngày nhận bài: 06/10/2020; Hoàn thành phản biện: 29/11/2020; Ngày nhận đăng: 30/11/202020 NGUYỄN THỊ HOÀI PHƯƠNG, NGUYỄN THỊ THU SƯƠNG2. NỘI DUNGGiá trị kinh nghiệm của từ ngữ được chúng tôi trình bày trong bài viết này liên quantrực tiếp đến chức năng kinh nghiệm trong ngữ pháp chức năng của Halliday. Theo đó,chức năng kinh nghiệm trong ngữ pháp chức năng của Halliday là thế giới của các thamthể về tự nhiên và xã hội. Hay nói cách khác, đây là những nội dung thông báo, tri thứcvề thực tế khách quan mà người viết vận dụng kinh nghiệm sống của mình để phản ánh,đưa vào trong phát ngôn. Ở đây, chúng tôi đã khu biệt phạm vi nội dung tri thức về thựctế khách quan được đề cập đến trong phát ngôn là vấn đề tính dục. Để thể hiện nội dungnày, tác giả Nguyễn Ngọc Tư đã sử dụng hệ thống các trường từ vựng trực chỉ/có liênquan đến tính dục/hoạt động tính dục. Bảng sau thống kê các trường từ vựng thể hiệnchủ đề tính dục của diễn ngôn tính dục có trong truyện ngắn Nguyễn Ngọc Tư. Chủ đề Trường từ vựng Sục, trườn, bò, miết, cởi, ngắm, áp, cọ, vê, cắn, ghì, ôm, rúc, nằm, sà, rùng mình, đè, úp, oằn, uốn, quấn, Các hành vi tính giao, hôn, lả, lúi húi, liếm, xoay (nhau), đạp, cởi, chiếm đoạt, đụng chạm cơ thể hì hụi, trút, lắc, mở, nhẩn nha, xộc, gào, quắp, mớm, ...