Điều trị kín gãy liên mấu chuyển xương đùi ở người cao tuổi bằng thay chỏm bipolar

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm đánh giá kết quả phẫu thuật thay chỏm bipolar ở người cao tuổi. Nhận xét về chỉ định và kỹ thuật thực hiện. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết của tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều trị kín gãy liên mấu chuyển xương đùi ở người cao tuổi bằng thay chỏm bipolarTẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2013ĐIỀU TRỊ KÍN GÃY LIÊN MẤU CHUYỂN XƢƠNG ĐÙI ỞNGƢỜI CAO TUỔI BẰNG THAY CHỎM BIPOLARHoµng ThÕ Hïng*; TrÇn §×nh ChiÕn**TÓM TẮTVấn đề quan trọng trong điều trị gãy liên mấu chuyển (GLMC) ở người cao tuổi là giúp bệnh nhân(BN) có thể vận động sớm nhằm tránh biến chứng do nằm lâu. 27 BN từ 71 - 88 tuổi (trung bình:81 tuổi), bao gồm 8 nam và 19 nữ GLMC loại A1, A2 theo phân loại của AO được thay chỏmbipolar từ 3 - 2008 đến 5 - 2012. 100% BN có thể ngồi dậy sau mổ 24 giờ, thời gian đứng dậy tậpđi từ 5 - 7 ngày sau mổ, trung bình 6,5 ngày. Kết quả xa theo thang điểm Harris: rất tốt 28%, tốt64%, trung bình 8%, kém 0%. Không gặp trường hợp nào biến chứng nhiễm khuẩn vết mổ và biếnchứng do nằm lâu. Thời gian theo dõi: từ 2 - 49 tháng, trung bình: 13,7 tháng.* Từ khóa: Gãy liên mấu chuyển xương đùi; Thay chỏm bipolar; Người cao tuổi.TREATMENT OF INTERTROCHANTERIC FRACTURES INELDERLY PATIENTS WITH BIPOLAR HEMIARTHROPLASTYsummaryIntertrochanteric fractures are very common in ederly person, especially females because ofosteoporosis, whose treatment will help the patients move early and avoid different complicationsdue to long motionless status. 27 patients aged from 71 to 88 years old (average age: 81 years old),including 8 males, 19 females with A1 and A2 intertrochanteric fracture according to the AO ’sclassification were treated with bipolar hemiarthroplasties between 3 - 2008 and 5 - 2012. All patientswere allowed to sit after 24 hours’ surgery. The patients could stand out of bed from 5 to 7 post-operativedays (average 6.5 days). No patients had any postoperative complications. Results according to theHarris hip score: excellent: 28%, good: 64%, fair: 8% and no cases were in a poor state. The follow-upperiod was from 2 to 49 months (average 13.7 months).* Key words: Intertrochanteric fracture; Bipolar hemiarthoplaties; Elderly patients.ĐẶT VẤN ĐỀGãy liên mấu chuyển hay gặp ở ngườicao tuổi, nữ gặp nhiều hơn nam do tínhchất thưa xương tuổi già.Gãy liên mấu chuyển là tổn thương cầnđược phẫu thuật để BN có thể ngồi dậy vậnđộng sớm nhằm tránh biến chứng do nằmlâu. Có nhiều phương pháp điều trị phẫuthuậtkết xương GLMC như kết xương bằng nẹpDHS, nẹp DCS, đinh gamma. Tuy nhiên, saukết xương, BN phải mất vài tuần sau mổmới có thể tập đi lại được, điều này là mộtvấn đề khó khăn với người cao tuổi. Hơnnữa, với trường hợp gãy không vững phứctạp có mảnh rời hoặc thưa xương thì kếtxương ít có hiệu quả.* Học viện Quân y** Bệnh viện 103Chịu trách nhiệm nội dung khoa học: PGS. TS. Phạm Đăng NinhTS. Vũ Nhất Định150TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2013Việc điều trị GLMC bằng thay chỏmbipolar có ưu điểm là BN có thể ngồi dậy, đilại sớm, do vậy tránh được biến chứng ởphổi, tiết niệu, loét điểm tỳ...Để đánh giá hiệu quả điều trị của phươngpháp trên và qua đó, rút kinh nghiệm và nângcao chất lượng điều trị, chúng tôi tiến hànhnghiên cứu đề tài này nhằm:- Đánh giá kết quả phẫu thuật thay chỏmbipolar ở người cao tuổi.- Nhận xét về chỉ định và kỹ thuật thựchiện.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.27 BN GLMC xương đùi được phẫuthuật thay chỏm bipolar có xi măng tại KhoaChấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện 103 từtháng 3 - 2008 đến 5 - 2012.* Tiêu chuẩn lựa chọn:- Tuổi ≥ 70.- GLMC loại A1, A2 kèm theo thưa loãngxương độ 1 đến độ 3 (theo Singh, 1970).- Đồng ý phẫu thuật thay chỏm bipolar,không có chống chỉ định thay khớp háng.- Có đủ bệnh án, phim X quang trước vàsau mổ, có địa chỉ liên hệ.2. Phương pháp nghiên cứu.Nghiên cứu tiến cứu 12 BN, hồi cứu 15BN.* Kỹ thuật mổ:Tiến hành như mổ thay chỏm bipolarcho BN gãy cổ xương đùi, chú ý những vấnđề sau:- Đường rạch da dài về phía xương đùihơn so với thay chỏm ở BN gãy cổ xươngđùi để bộc lộ được vùng mấu chuyển.- Sau khi cắt cổ xương đùi như bìnhthường, tiến hành cố định các mảnh vỡbằng vít xốp hoặc vòng dây thép hay kếthợp cả hai. Với những mảnh vỡ không kếtxương được, đưa chúng về đúng vị trí giảiphẫu và cố định bằng xi măng.* Đánh giá kết quả sau mổ:- Kết quả gần: diễn biến tại vết mổ; biếnchứng sớm; thời gian ngồi dậy, thời giantập đi sau phẫu thuật.- Kết quả xa: đánh giá theo thang điểmHarris.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU1. Đặc điểm BN.- Tuổi, giới: tuổi từ 71 - 88 (trung bình 81tuổi). Tỷ lệ nữ/nam: 19/8 (2,4/1).- Nguyên nhân chấn thương: 5/27 BN(18,5%) do tai nạn giao thông, 22/27 BN(81,5%) do tai nạn sinh hoạt, không cótrường hợp nào do tai nạn lao động.- Phân loại theo AO: 10 BN gãy loại A1,17 BN loại A2.- Thời gian từ khi bị gãy đến khi mổtrung bình 4,5 ngày.- Thời gian mổ trung bình 60 phút (từ 45- 100 phút).- 27/27 BN có thể ngồi dậy sau mổ 24giờ mà không thấy đau nhiều.- Thời gian xuất viện trung bình 7,3 ngày(từ 7 - 12 ngày).- Thời gian theo dõi: từ 2 - 49 tháng,trung bình: 13,7 tháng.* Bệnh nội khoa ...