Giáo trình Achalasia Thực quản

Achalasia thực quản (Achalasia TQ) là một bệnh tương đối hiếm của thực quản, nguyên nhân do cơ vòng dưới của thực quản (lower esophageal sphincter=LES) co thắt liên tục khiến cho thức ăn và chất lỏng không xuống được dạ dày.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Achalasia Thực quản Achalasia Thực quản I. Tổng quan: Achalasia thực quản (Achalasia TQ) là một bệnh tương đối hiếm của thực quản,nguyên nhân do cơ vòng dưới của thực quản (lower esophageal sphincter=LES) cothắt liên tục khiến cho thức ăn và chất lỏng không xuống được dạ dày. Achalasia TQ xảy ra ở mọi tuổi, nhưng thường gặp nhất ở người trên 25. Bệnhkhông mang tính chất gia đình. Các triệu chứng thường phát triển từ từ, có thể diễn ranhiều năm trước khi bệnh nhân tìm đến với thầy thuốc. Ở Mỹ, khoảng 2000 trườnghợp mới achalasia TQ được chẩn đoán mỗi năm. Điều trị achalasia TQ cần sự phối hợp của bác sĩ chuyên khoa tiêu hoá và phẫuthuật lồng ngực được đào tạo chính quy bài bản, giàu kinh nghiệm với đầy đủ cáctrang thiết bị cần thiết. Bệnh nhân cần được chăm sóc bởi một tập thể bác sĩ và điềudưỡng có kỹ năng cao trong việc điều trị dạng bệnh lý này. II- Chẩn đoán Chẩn đoán achalasia TQ bằng cách hỏi kỹ bệnh sử và khám lâm sàng. Ngoài ra,có thể cần phải sử dụng đến một số xét nghiệm khác như: A- Chụp Thực Quản Cản Quang (Barium) Bệnh nhân uống dung dịch barium để giúp thực quản hiện rõ trên X-quang.Thầy thuốc sẽ thấy được hình dạng và hoạt động của cơ thực quản. Trong trường hợpachalasia TQ, X-quang cho thấy hình ảnh thực quản dãn rộng phần trên và hẹp dần ởphía dưới giống mỏ chim hoặc đuôi củ cà rốt. Ngoài ra barium còn ứ đọng ở thực quảnlâu hơn trước khi xuống dạ dày. B- Nội Soi Dạ Dày Thực quản Giúp thấy rõ phía bên trong của thực quản. Nội soi rất quan trọng để loại trừung thư thực quản, một bệnh lý nghiêm trọng khác làm tắc nghẽn đường di chuyển củathức ăn và gây dãn thực quản. C- Đo Áp Suất Trong Lòng Thực Quản Một ống nhỏ được đưa vào thực quản và kết nối với máy đo áp suất. Đo các cobóp của cơ thực quản khi người bệnh nuốt. Trong trường hợp achalasia TQ, khôngthấy có sóng áp suất do cơ co bóp ở nửa dưới của thực quản. Khi bệnh nhân nuốt ápsuất không giảm trong cơ vòng co thắt. Lợi điểm của máy đo áp suất này là chẩn đoánđược achalasia trong giai đoạn sớm nhất. III- Điều trị A- Nội Khoa Dùng thuốc để làm thư giãn cơ vòng thực quản dưới trước mỗi bữa ăn, giúpthức ăn xuống được dạ dày tốt hơn. Phương pháp điều trị này chỉ tạm thời và có thểkhông giúp cải thiện tình hình được bao nhiêu. Các tác dụng phụ của thuốc như nhứcđầu, tụt huyết áp và phù chân rất thường gặp. Thuốc uống chỉ nên dùng cho nhữngbệnh nhân mắc bệnh ở giai đoạn sớm, không là ứng viên tốt của phẫu thuật, hoặckhông thuyên giảm sau khi tiêm toxin botulinum. Các thuốc thường được dùng lànhóm nitrates và nhóm ức chế kênh calcium. B- Tiêm Toxin Botulinum (Botox™) Toxin Botulinum (Botox™) được tiêm trực tiếp vào cơ vòng thực quản dướiqua ngả nội soi. Toxin làm yếu cơ vòng, giúp thức ăn vào được dạ dày. Tiêm toxinBotulinum có hiệu quả ở nhiều người, nhưng sau một vài tháng thường phải tiêm lại.Phương pháp điều trị này thường chì dành cho bệnh nhân lớn tuổi hoặc những ngườicó nguy cơ cao khi phẫu thuật. Botox™ đã được phát triển từ độc tố gây botulism, một dạng ngộ độc thức ăn.Tuy nhiên, botulism không phải là mối bận tâm đáng kể khi được dùng với liều rấtthấp để điều trị achalasia TQ. Chưa thấy bệnh nhân nào bị botulism từ phương thứcđiều trị này. C- Nong bằng Bóng (Pneumatic Balloon Dilatation) Đút một bong bóng vào thực quản để nong cơ vòng thực quản dưới. Gây têhọng tại chỗ và gây mê tĩnh mạch để giúp bệnh nhân bớt đau và thư giãn khi tiến hànhnong bằng bóng. Thủ thuật này thành công ở 50 đến 80% trường hợp và không đòi hỏiphải nhập viện. Hiệu quả thường bền vững nếu nong bằng bóng thành công. Tuy nhiênmột số bệnh nhân cần nong lại nhiều lần do thực quản co thắt trở lại. Có 4 đến 5% nguy cơ rách thực quản khi thực hiện thủ thuật. Khi xảy ra biếnchứng rách thực quản, cần phải thực hiện ngay phẫu thuật cấp cứu để sửa chữa lại. D- Phẫu Thuật Phẫu thuật cắt cơ vòng thực quản dưới (esophagomyotomy ) thường được thựchiện qua nội soi ổ bụng. Phẫu thuật này có tên gọi là phẫu thuật Heller (HellerMyotomy) và kéo dài khoảng 2 giờ. Dụng cụ phẫu thuật được đưa vào ổ bụng quanhiều cổng để cắt cơ vòng thực quản dưới. Phẫu thuật này đòi hỏi nằm viện từ 2 đến 3ngày. Phẫu thuật quy ước (mổ hở) qua đường rạch ở lồng ngực hoặc bụng để cắt cơvòng thực quản đòi hỏi bệnh nhân phải nằm viện đến 1 tuần. Phẫu thuật (dù là nội soi hoặc quy ước) để cắt cơ vòng thực quản dưới đem đếnkết quả tốt trong 90% các trường hợp. Hiệu quả thường lâu bền nếu phẫu thuật thànhcông. Tuy nhiên một số ít bệnh nhân có thể cần phải được phẫu thuật lại nếu cơ vòngthực quản dưới tiếp tục co thắt. Phẫu thuật phụ trợ dùng phần trên của dạ dày để bọc quanh phần dưới thựcquản (Nissen fundoplication) với mục đích phòng ngừa trào ngược dạ dày thực quảnđôi khi được thực hiện đồng thời với cắt cơ vòng thực quản dưới. Khi được thực hiện bởi các phẫu thuật viên giàu kinh nghiệm, phẫu thuật nộisoi cắt cơ vòng thực quản dưới (xâm lấn tối thiểu) thường có độ an toàn tương đươngvới mổ hở. Trong một số trường hợp, phẫu thuật nội soi cắt cơ vòng thực quản dưới đượcthực hiện với sự hỗ trợ của robot. Trong phẫu thuật với robot, máy tính sẽ diễn dịchnhững động tác tự nhiên đang thực hiện trên một console của bàn tay và cổ tay phẫuthuật viên cho các dụng cụ đã đặt sẵn vào bụng bệnh nhân qua các cổng ở thành bụng. Sử dụng robot sẽ tăng cường khả năng của con người. Phụ kiện của robot— các“cánh tay” có kích thước bằng cây viết chì với những “ngón tay” hình kẹp nhỏ gắn vào“cổ tay”— được thiết kế để nhái lại một cách chính xác và còn vượt trội hơn cả nhữngđộng tác của phẫu thuật viên. Ngoài ra, ống nội soi, đôi mắt của cuộc phẫu thuật, có thêm khả năng phóng đạivà thu nhỏ hình 3-D với độ phân giải cao, màu sắc trung thực. ...