Giáo trình mô đun Nuôi cá và đặc sản nước ngọt (Nghề Nuôi trồng thủy sản - Trình độ Cao đẳng): Phần 2 - CĐ Kinh tế, Kỹ thuật và Thủy sản

Nối tiếp nội dung phần 1, phần 2 của giáo trình môn học Nuôi cá và đặc sản nước ngọt cung cấp cho người học những kiến thức về đặc điểm sinh học các đối tượng đặc sản nước ngọt phổ biến hiện nay, mô hình nuôi đặc sản đang được áp dụng phổ biến trong thực tiễn. Bài học này mang tính tích hợp giữa kiến thức và kỹ năng thực hành. Trong từng nội dung bài đều có các câu hỏi, bài tập tình huống để sinh viên áp dụng vào trong thực tế sản xuất. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình mô đun Nuôi cá và đặc sản nước ngọt (Nghề Nuôi trồng thủy sản - Trình độ Cao đẳng): Phần 2 - CĐ Kinh tế, Kỹ thuật và Thủy sản BÀI 5: NUÔI ĐẶC SẢN NƯỚC NGỌT Mã bài: MĐ17 - 05 Giới thiệu: Nuôi đặc sản nước ngọt giới thiệu đến người học đặc điểm sinh học các đối tượng đặc sản nước ngọt phổ biến hiện nay, hình nuôi đặc sản đang được áp dụng phổ biến trong thực tiễn. Bài học có thời gian 12 giờ trong đó lý thuyết 5 giờ, thực hành 7 giờ. Bài học này mang tính tích hợp giữa kiến thức và kỹ năng thực hành. Trong từng nội dung bài đều có các câu hỏi, bài tập tình huống để sinh viên áp dụng vào trong thực tế xản xuất. Mục tiêu: - Hiểu được đặc điểm sinh học của một số đối tượng đặc sản; - Nêu được yêu cầu kỹ thuật về điều kiện nơi nuôi, chất lượng giống; kỹ thuật thả giống và chăm sóc, quản lý một số đối tượng đặc sản; - Nhận biết được một số đối tượng đặc sản, chuẩn bị được nơi nuôi; chọn, thả giống và thu hoạch được các đối tượng nuôi. Nội dung chính 1. Sản xuất giống và nuôi ba ba thương phẩm 1.1. Đặc điểm sinh học 1.1.1. Phân loại ba ba. - Ba ba là một loài động vật dưỡng mô thuộc có hệ thống phân loại như sau: Lớp bò sát Reptilia Bộ rùa Testudiata Họ ba ba Trionychidae Loài Trionyx sinensis (ba ba hoa) Trionyx steinachderi (ba ba gai) Trionyx catilagineus (cu đinh, phân bố ở miền Nam) - Ba ba hoa (ba ba trơn): phân bố tự nhiên trong các thủy vực nước ngọt ở đồng bằng sông Hồng. Đặc điểm nhận biết: ba ba trơn lúc nhỏ da bụng có màu đỏ, khi lớn lên màu đỏ nhạt dần, khi đạt cỡ 2kg chuyển sang màu trắng. Trên nền da bụng điểm khoảng trên dưới 10 chấm đen to và đậm, vị trí từng chấm tương đối cố định, các chấm đen này loang to nhưng nhạt dần khi ba ba lớn, khi đạt tới cỡ 2kg phải quan sát kỹ mới nhận thấy. Trên mai trơn nhẵn và có các đốm xen kẽ như hoa gấm. - Ba ba gai: phân bố tự nhiên trong các sông suối ở các tỉnh miền núi phía Bắc như: Yên Bái, Lào Cai, Sơn La, Lai Châu, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Nam, Đà Nẵng... da bụng có mà xám trắng, trên điểm nhiều chấm đen nhỏ, lúc nhỏ da bụng có màu xám đen, khi lớn chuyển sang màu xám trắng. Trên mai ba ba có các nốt sần như gai và đường gân nổi nên rất rõ ở chính giữa. - Ba ba miền nam: da bụng màu trắng không có chấm đen. 1.1.2. Phân bố 57 - Trên thế giới ba ba phân bố tương đối rộng, từ Trung Quốc cho tới Xiberi, từ Triều Tiên cho tới Nhật Bản - Ở Việt Nam ba ba phân bố chủ yếu ở đồng bằng Bắc bộ và Bắc Trung bộ, chỉ có một giống phân bố ở miền Nam. 1.1.3. Hình thái cấu tạo - Ba ba có dạng hình ovan, mặt bụng phẳng, lưng hình vòng cung, trên lưng có mai. Trên mai có những đường vân tạo bởi gai. Mắt nhỏ ở trên đầu, mõm nhọn, đầu nhỏ có khả năng cơ động tốt phù hợp với việc bắt mồi. Hàm trên và dưới không có răng nhưng có những phiến sừng dùng để nghiền thức ăn. Chân có móng nhọn bằng sừng, giữa các móng chân có màng giúp cho việc bơi lội của ba ba. - Ba ba sống dưới nước nhưng thở bằng phổi, có hai lá phổi xốp nằm dọc hai bên cơ thể. 1.1.4. Đặc điểm sinh trưởng - Ba ba là loài động vật biến nhiệt, nhiệt độ môi trường ảnh hưởng rất lớn tới đời sống của ba ba, chính vì đặc điểm này mà có thể thấy ba ba hầu như không tăng trọng vào mùa đông, ngược lại vào mùa hè tăng trọng rất nhanh (có thể tới 28 g/tháng) - Tốc độ tăng trưởng của ba ba phụ thuộc rất lớn vào cỡ vào giai đoạn phát triển, ba ba càng nhỏ tốc độ tăng trưởng càng nhanh. Tốc độ tăng trưởng còn phụ thuộc vào mật độ thả nuôi, mật độ càng dày tốc độ tăng trưởng càng chậm và ngược lại. 1.1.5. Đặc điểm dinh dưỡng - Ba ba ăn động vật là chủ yếu, tuy nhiên cũng có thể sử dụng thực vật làm thức ăn. Trong tự nhiên ba ba ăn ốc, hến, trai, tôm con..., trong ao nuôi ba ba có ăn hầu hết các loại thức ăn do con người cung cấp. - Ba ba là loài sống cả trên cạn và dưới nước, nhưng chỉ bắt mồi trong nước, không kiếm mồi trên bờ. - Ảnh hưởng của nhiệt độ tới tốc độ tiêu hoá thức ăn của ba ba (thấp dưới 12 oC và trên 35oC ba ba bỏ ăn). Nhiệt độ thích hợp nhất cho ba ba bắt mồi 25 -30oC. - Khẩu phần ăn: vào những ngày nhiệt độ tăng cao thích hợp cho sự phát triển ba ba ăn nhiều 8 - 10%, những ngày trời rét lượng thức ăn chỉ 3 - 5% trọng lượng thân. - Thức ăn nuôi ba ba: Thức ăn ưa thích nhất của ba ba là cá mè trộn với các thành phần khác như ốc, giun băm nhỏ trộn đều. Ngoài ra cũng có thể sử dụng hỗn hợp thức ăn: bột cá 30%, bột ngũ cốc 70% 1.1.6. Đặc điểm sinh sản - Ba ba là loài động vật phân tính đực, cái rõ rệt, thụ tinh trong, làm ổ và đẻ trứng trên cạn nhưng không ấp trứng, quá trình phát triển của ba ba con hoàn toàn dựa vào tự nhiên. - Ba ba cái có trọng lượng > 100 g đã bắt đầu xuất hiện trứng trong buồng trứng. 58 - Phân biệt đực cái, có thể tiến hành phân loại ngay trong quá trình nuôi dựa vào: + Con đực thường có đuôi dài vượt thân. + Thân con cái thường không có hình ovan như con đực. + Mùa sinh sản ba ba cái có bề dày thân tăng so với ngoài mùa sinh sản. + Khoảng cách giữa hai chân sau ba ba cái rộng hơn ba ba đực. + Trong tự nhiên khi thành thục, kích thước ba ba đực bao giờ cũng lớn hơn ba ba cái. - Mùa sinh sản: kéo dài từ giữa tháng 3 tới đầu tháng 10 dương lịch. + Trong mùa sinh sản, khi nhiệt độ nước trên 200C ba ba đã thành thục sinh dục có biểu hiện tìm kiếm nhau, dượt đuổi và giao phối. + Hoạt động giao phối thường diễn ra vào ban đêm, có thể đúng vào thời gian đẻ trứng hoặc trước khi đẻ trứng. - Ba ba là động vật dưỡng mô thụ tinh trong, đặc biệt có khả năng lưu giữ tinh trùng tới sáu tháng. Khi trứng chín tự di chuyển ra khỏi buồng trứng và đi vào phầ ...