Kỹ thuật bảo hộ lao động - Chương 9

Tài liệu tham khảo giáo trình khoa học Kỹ thuật bảo hộ lao động - Chương 9: Môi trường và bảo vệ môi trường
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỹ thuật bảo hộ lao động - Chương 9 Khoa Cô Khí – Boä moân Ñoäng löïc 159 Taøi lieäulöu haønh noäi boä Chương 9 MÔI TRƯỜNG VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG9.1 TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG Trong lịch sử phát triển, có hai sự kiện góp phần to lớn vào việc thay đổi bộ mặt trái đất,đó là sự xuất hiện sự sống và sau đó là loài người. Rỏ ràng, vào thời điểm cách đây rất lâu, khiđiều kiện nhiệt độ, ánh sáng môi trường (MT) thích hợp, các tế bào sống dã xuất hiện trên tráiđất. Sau đó, từ đơn bào đến đa bào, rồi dần dần hình thành các loài thực vật, động vật bậc caotạo nên các hệ sinh thái đa dạng như hiện nay. Thế giới sinh vật hình thành trên một quyển rộng lớn, đó là sinh quyển, tạo nên một bộmặt mới cho trái đất (TĐ). Trong khi sinh quyển hình thành nên các chu trình vật chất, chuổithức ăn khá phức tạp nhưng ở trạng thái cân bằng động. Để đạt được trạng thái này, các hệsinh thái có những qui luật chế ngự nhất định, qui luật này được hình thành từ hàng triệu năm.Trước hết, mỗi loài sinh vật, sau môt thời gian dài tiến hóa, thích nghi với điều kiện sống đãcó những tập tính, những bản năng sống của riêng mình. Trong mối quan hệ phụ thuộc nhautrong hệ sinh thái, hình thành những qui luật đảm bảo sự tồn tại của mỗi loài. Có thể lấy quanhệ giữa vật ăn thịt và con mồi làm ví dụ. Để có thể song song tồn tại, con thú có bản năng đặcbiệt đó là chỉ bắt mồi vào những lúc đói, khi cần thức ăn. Vì vậy nhièu khi hổ, báo rất hiền,các loài hươi, nai vẫn nhỡn nhơ xung quanh vì chúng biết rằng hổ, báo vừa có bữa thịnh soạn.Khi đó, con mồi là đối tượng săn bắt để nuôi con thú, chứ không phải là đối tượng mà con thúmuốn tiêu diệt. Một đặc điểm nữa là việc bắt mồi không phải là dể dàng, bởi vì con mồi đãcó bản năng tự vệ rất có hiệu quả. Vì vậy, khi bắt được mồi, hầu hết các các con thú phải ănhết những thứ có thể ăn được. Mặt khác, con thú hoàn toàn không có khả năng tự “chế biến”;“để dành” thức ăn nên chỉ khi đói nó mới tiến hành săn mồi. Điều gì sẽ xảy ra nếu con thú sănmồi một cách quá dể dàng và có khả năng chế biến thức ăn? Khi đó, có thể xuất hiện một loàithú ăn thịt ích kỷ nào đó, nó bắt mồi nhưng chỉ ăn phần ngon, rồi bắt con mồi khác, ăn khônghết thì tha về tổ mình. Với cách thức này, con mồi sẽ nhanh chóng bị tiêu diệt và đến lượtmình, khi hết mồi con thú cũng bị tiêu diệt. Như vậy, trong thế giới sinh vật, do bản năng sống, do những qui luật tự nhiên chế ngựnên đã hình thành được trạng thái tương đối cân bằng. Từ khi con người xuất hiện, bộ mặt TĐ một lần nữa bị thay đổi. Thay đổi này do conngười gây nên trong suốt thời gian tồn tại của mình với tốc độ ngày càng gia tăng. Nguyênnhân, động lực nào giúp con người tác động làm thay đổi bộ mặt TĐ một cách nhanh chóngđến vậy? Câu trả lời đang được con người tìm hiểu và làm sáng tỏ dần. Song, có thể thấy rỏlà, bằng bàn tay lao động và ý thức tư duy từ bộ óc thông minh của con người (điều không cóở dộng vật bậc cao), đời sống về vật chất và tinh thần của con người tăng lên nhanh chóng.Điều đó đồng nghĩa với việc khai thác tự nhiên ở cường độ ngày càng lớn làm biến đổi diệnmạo của TĐ. Họat động của con người đã gây nên nhiều tác động bất lợi đối với tự nhiên,khai thác quá mức, tàn phá tự nhiên trên phạm vi rộng lớn. Suy thoái tài nguyên và suy giảmchất lượng MT đang là những vấn đề thời sự đặt ra cho nhân loại trong thời đại hiện nay,buộc chúng ta phải nghiên cứu kỹ hơn những tác động của con người đến MT, qua đó tìmnhững biện pháp nhằm hạn chế những tác động có hại. HOÀ ÑÖÙC TUAÁN KYÕTHUAÄTANTOAØNVAØMOÂITRÖÔØNG Khoa Cô Khí – Boä moân Ñoäng löïc 160 Taøi lieäulöu haønh noäi boä1. Thời kỳ nguyên thủy Trong thời kỳ này, con người sống hòa nhập với tự nhiên, phụ thuộc vào sản phẩmvốn có của tự nhiên. Cách kiếm sống cơ bản là săn bắt và hái lượm. Nhiều tập tính của conngười giống với một số loài vật. Chẳng hạn, con người chỉ săn bắt động vật, hái lượm hoaquả, thực vật vì sự tồn tại của mình một cách tự nhiên, nghiêng về bản năng, không có ý đedọa sự tồn tại của một số loài khác. Ở giai đọan đầu, dân số còn ít, phương tiện săn bắt háilượm còn thô sơ nên con người dễ hòa đồng vào MT tự nhiên. Tuy nhiên, do cuộc sống đòihỏi, do lao động, và phát triển tư duy, con người đã tìm cách chế tạo ra những công cụ sănbắt, hái lượm có hiệu quả hơn, tìm được nhiều thức ăn hơn và hạn chế được tác động có hạicủa tự nhiên. Vì vậy, tuổi thọ được nâng cao, dân số tăng dẫn đến tác động của MT tự nhiêncũng gia tăng về cường độ, phạm vi. Đặc biệt, vào thời kỳ đồ đá cũ, con người đã biết chếtạo và sử dụng lửa để sưởi ấm, để nướng chín thức ăn nhưng đồng thời cũng vô tình tạo nênnhiều đám cháy rừng quy mô lớn. Như vậy, rỏ ràng ở thời kỳ này con người đã bắt đầu tác động đến MT nhưng ở m ức độthấp do đó các chức năng của MT ...