LUẬN ÁN: Xây dựng môi trường văn hóa ở thành phố Đà Nẵng hiện nay

Con người không thể tồn tại nếu tách khỏi môi trường tự nhiên (MTTN), cũng như con người không thể thực sự trở thành Người nếu tách khỏi môi trường văn hóa (MTVH). Một MTVH trong sạch, lành mạnh, thích hợp và phong phú chính là "cái nôi" nuôi dưỡng, là nguồn năng lượng để hình thành bản lĩnh, năng lực sáng tạo, đạo đức, tâm hồn, tình cảm và nhân cách con người. Không thể có một tâm hồn lớn, một nhân cách trong sáng lại được sinh - trưởng trong một MTVH ô nhiễm, độc hại; và...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
LUẬN ÁN: Xây dựng môi trường văn hóa ở thành phố Đà Nẵng hiện nayII LUẬN ÁN: Xây dựng môi trường văn hóa ở thành phố Đà Nẵng hiện nayMở đầu1. Tính cấp thiết của đề tàiCon người không thể tồn tại nếu tách khỏi môi trường tự nhiên (MTTN), cũng nhưcon người không thể thực sự trở thành Người nếu tách khỏi môi trường văn hóa(MTVH). Một MTVH trong sạch, lành mạnh, thích hợp và phong phú chính là cáinôi nuôi dưỡng, là nguồn năng lượng để hình thành bản lĩnh, năng lực sáng tạo, đạođức, tâm hồn, tình cảm và nhân cách con người. Không thể có một tâm hồn lớn, mộtnhân cách trong sáng lại được sinh - trưởng trong một MTVH ô nhiễm, độc hại; vàcũng không thể có sự phát triển bền vững của một quốc gia, dân tộc một khi xem nhẹviệc bảo vệ, bồi đắp, xây dựng và phát triển MTVH của mình.Trong vài thập kỷ gần đây, MTVH đã trở thành tiêu chí, điều kiện cơ bản để đánh giásự phát triển tiến bộ, bền vững của mọi quốc gia, dân tộc trên thế giới. Thất bại củakhông ít các quốc gia do tách rời văn hóa với phát triển kinh tế, xem nhẹ vai trò củaMTVH đã dẫn đến những bất ổn nghiêm trọng trong đời sống chính trị - xã hội, dẫnđến sự khủng hoảng về kinh tế và sự tha hóa về nhân cách của con người. Khôngphải ngẫu nhiên mà ông Federico Mayor (Tổng giám đốc UNESCO) đã phải cảnhbáo: Hễ nước nào tự đặt cho mình mục tiêu phát triển kinh tế mà tách khỏi MTVH,thì nhất định sẽ xảy ra những mất cân đối nghiêm trọng, cả về kinh tế lẫn văn hóa vàtiềm năng sáng tạo của nước ấy sẽ bị suy giảm rất nhiều [48, tr. 8]. Giá trị thời đạicủa vấn đề ngày càng gia tăng cùng với tốc độ tăng trưởng kinh tế, sự phát triển khoahọc, công nghệ, sự phát triển của tiến bộ xã hội... và thực sự trở thành vấn đề có tínhtoàn cầu.ở Việt Nam, xây dựng MTVH trở thành yêu cầu bức thiết, là điềukiện cơ bản đảm bảo sự thành công của công cuộc đổi mới toàn diện đấtnước. Sự lựa chọn con đường đi lên CNXH của dân tộc càng khẳng định vai trò tolớn của MTVH, với tư cách không chỉ là động lực mà còn ở mục tiêu hướng tới củanó: Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh [13, tr. 163]. Xâydựng MTVH lành mạnh cho sự phát triển kinh tế, xã hội được coi là nhân tố cơ bảnđể giữ vững ổn định chính trị, tạo lập công bằng xã hội, xây dựng nhân cách conngười Việt Nam trong giai đoạn cách mạng mới. Đại hội Đảng lần thứ IX đã khẳngđịnh cần phải phát triển nhanh nhưng bền vững, tăng trưởng kinh tế phải đi đôi vớithực hiện tiến bộ, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường; mục tiêu chân - thiện - mỹlà đích vươn tới của văn hóa Việt Nam.Cùng với những thành tựu quan trọng mà chúng ta đã đạt được qua hơn 15 năm tiếnhành sự nghiệp đổi mới do Đảng lãnh đạo, cũng phải nghiêm túc nhìn nhận hiệntrạng MTVH nước ta đang bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập cần được nhận thức đầy đủ,giải quyết thỏa đáng. Mặt trái của cơ chế thị trường đã và đang làm nảy sinh không ítnhững tệ nạn xã hội (TNXH), thói hư, tật xấu..., sự tấn công, phá hoại nhiều mặt củacác thế lực thù địch làm xói mòn đạo đức, lối sống, phá vỡ thuần phong, mỹ tục, chaođảo kỷ cương phép nước. MTVH vẫn đang trong thời đoạn chuyển đổi, chưa địnhhình rõ nét.Vì vậy, kịp thời ngăn chặn những tiêu cực, độc hại, bảo vệ và xây dựng MTVH lànhmạnh, thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) vừa có nhữngmặt phù hợp với xu thế tiến bộ chung của thế giới, vừa thể hiện những bản chất ưuviệt của nền văn hóa XHCN, phù hợp với tình hình thực tiễn ở nước ta nói chung vàmỗi địa phương nói riêng.Mặc dầu vậy, đây lại là lĩnh vực khá mới mẻ, chưa được quan tâm nhiều trong hoạtđộng nghiên cứu khoa học, cũng như trong hoạt động thực tiễn xây dựng đời sống vănhóa (ĐSVH) ở các địa phương. Rất nhiều vấn đề cơ bản về MTVH cần được nhận thứcvà giải quyết thấu đáo. Khái niệm, bản chất, cấu trúc... của MTVH là gì? Thực trạngMTVH ở nước ta hiện nay ra sao? Các quan điểm cơ bản và giải pháp chủ yếu nhằmnâng cao chất lượng, hiệu quả của MTVH trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH thế nàov,v... đang là vấn đề khó khăn, phức tạp, đòi hỏi phải giải đáp đầy đủ cả về mặt lý luậnlẫn thực tiễn. Đặc biệt đối với Đà Nẵng một đơn vị mới được chia tách thành thành phốtrực thuộc Trung ương (1-1-1997) càng là vấn đề mới mẻ đòi hỏi phải giải đáp. Xuấtphát từ tình hình đó, tôi đã chọn đề tài: Xây dựng môi trường văn hóa ở thành phố ĐàNẵng trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa hiện nay làm đề tài luậnvăn tốt nghiệp hệ cao học của mình. Mong muốn của bản thân không chỉ góp phần bổsung về mặt lý luận, mà còn trực tiếp hơn hình thành những luận cứ khoa học để tiếptục nghiên cứu và vận dụng vào thực tiễn xây dựng MTVH ở nước ta nói chung và ởthành phố Đà Nẵng nói riêng trong tình hình mới.2. Tình hình nghiên cứuHiện nay ở nước ta đã xuất hiện một số công trình nghiên cứu, một số bài viết của cáctác giả có đề cập ít nhiều đến vấn đề MTVH và xây dựng MTVH, như: Đỗ Huy, Cầnxây dựng MTVH pháp luật ở nước ta hiện nay, Người đại biểu nhân dân, 9-10/1993;GS.PTS Trần Văn Bính (chủ biên), Văn hóa dân tộc trong thời kỳ mở của hiện nay, NxbCTQG, H. 1996; Nguyễn Hồng Sơn, Môi trường văn hóa với sự hình thành nhân cách,Tạp chí Tư tưởng văn hóa, 1/1997; GS.TS Huỳnh Khái Vinh, Lối sống với môi trườngsinh thái và môi trường văn hóa, Thông tin lý luận, 4/1998; GS.PTS Hoàng Vinh, Mấyvấn đề lý luận và thực tiễn xây dựng văn hóa ở nước ta, Viện Văn hóa, Nxb VHTT,1999; PGS. Trường Lưu, Văn hóa một số vấn đề lý luận, Nxb CTQG, 1999; GS. LêThi, Khái niệm môi trường nhân văn và vấn đề giáo dục môi trường nhân văn ở nướcta hiện nay, Tạp chí Triết học, 6/1999; Trần Lê Bảo, Môi trường tự nhiên nhân văn, Vănhóa nghệ thuật, 11/1999; Phạm Vũ Dũng, Nhận diện mấy vấn đề văn hóa, Viện Vănhóa và Nxb Văn hóa - thông tin, 1999; Đỗ Huy, Xây dựng môi trường văn hóa ởnước ta từ góc nhìn giá trị học, Văn hóa nghệ thuật, 4/2001...Tuy nhiên, vấn đề xây dựng môi trường văn hóa ở thành phố Đà Nẵng hiện nay cònchưa có công trình nào đề c ...