Mô phỏng - một phương pháp dạy học hiện đại và hiệu quả

Hiện nay khoa kỹ thuật - công nghệ trường Cao đẳng KT-KT Bình Dương đã và đang triển khai một cách rộng rãi và hiệu quả việc ứng dụng phương pháp dạy học với mô phỏng. Bài viết "Mô phỏng - một phương pháp dạy học hiện đại và hiệu quả" trình bày một số vấn đề quan trọng về việc ứng dụng mô phỏng trong dạy và học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mô phỏng - một phương pháp dạy học hiện đại và hiệu quả MÔ PHỎNG – MỘT PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC HIỆN ĐẠI VÀ HIỆU QUẢ Ths. Nguyễn Tường Dũng Phó chủ nhiệm khoa KT-CNHiện nay khoa kỹ thuật - công nghệ trường Cao đẳng KT-KT Bình Dương đã và đang triểnkhai một cách rộng rãi và hiệu quả việc ứng dụng phương pháp dạy học với mô phỏng. Bàiviết này xin trình bày một số vấn đề quan trọng về việc ứng dụng mô phỏng trong dạy và học.1. Tổng quan về mô phỏng 1.1. Mô phỏng là gì? Mô phỏng là việc nghiên cứu trạng thái của mô hình để qua đó hiểu được hệ thống thực,mô phỏng là tiến hành thử nghiệm trên mô hình. Đó làquá trình tiến hành nghiên cứu trên vật thật nhân tạo, táitạo hiện tượng mà người nghiên cứu cần để quan sát vàlàm thực nghiệp, từ đó rút ra kết luận tương tự vật thật. Ta có thể thực hiện việc mô phỏng từ nhữngphương tiện đơn giản như giấy, bút đến các nguyên vậtliệu tái tạo lại nguyên mẫu (mô hình bằng gỗ, gạch,sắt…) hay hiện đại hơn là dùng máy tính điện tử (MPMT). Mô phỏng máy tính sử dụng mô tả toán học, mô hình của hệ thống thực ở dạng chươngtrình máy tính. MPMT thường được sử dụng rất có hiệu quả để nghiên cứu trạng thái độngcủa nguyên mẫu trong những điều kiện nếu nghiên cứu trên vật thật sẽ khó khăn, tốn kém vàkhông an toàn. Mô phỏng máy tính là hiển thị một chuỗi các hình ảnh hoặc khung hình trên màn hìnhphỏng theo một chuyển động nào đó. Thực ra, mô phỏng là một dạng ảo ảnh thị giác, tạo nênsự năng động, truyền sinh khí và chuyển động cho những đối tượng khô khan. Mô phỏng trên máy tính là xu hướng dạy học mới, hiện đại đã và đang được nghiên cứuvà áp dụng rộng rãi trên nhiều lĩnh vực. Trong lĩnh vực giáo dục, các bài giảng có ứng dụngmô phỏng kết hợp phương tiện nghe nhìn hiện đại sẽ tạo cho sinh viên nhiều kỹ năng như:khả năng hoạt động quan sát (các hình ảnh tĩnh hoặc động), khả năng thao tác trên đối tượng,khả năng tự do phát triển tư duy, lựa chọn con đường tối ưu để nhận thức. Để xây dựng mô phỏng trên máy tính, có nhiều phần mềm rất hiệu quả. Phần mềmFlash là một trong những phần mềm làm mô phỏng sớm nhất. Flash thực hiện mô phỏng dựatrên các hình ảnh vector. Flash chỉ cần dùng một băng thông hẹp để tạo nên một đối tượng cóthể chuyển động từ nhiều điểm, theo nhiều hướng khác nhau cùng một lúc. Ngoài ra Javacũng là một trong những phần mềm mô phỏng thông dụng và hiệu quả nhất hiện nay. 1.2. Phương pháp dạy học với mô phỏng: Cùng với sự phát triển công nghệ thông tin, việc đưa máy tính vào các trường học đã tạora bước ngoặc lớn trong việc dạy học. Sử dụng mô phỏng trên máy tính là phương pháp dạyhọc tích cực phát huy cao độ tính độc lập, khả năng làm việc trí tuệ của sinh viên, tạo ra mộtnhịp độ phong cách trạng thái tâm lí mới làm thay đổi phương pháp và hình thức dạy học.Đặc biệt, mô phỏng diễn tả những quá trình động bên trong của các quá trình, các thiết bị màtrước đây không thể thực hiện trong phạm vi nhà trường. Hiện nay, trong dạy học cũng nhưnghiên cứu đã tìm kiếm và đưa vào vận dụng “phòng thí nghiệm và thực hành ảo”. Phương pháp mô phỏng trong dạy học là phương pháp tiếp cận nhận thức thế giới thựcthông qua mô hình tĩnh hoặc động. Bằng phương pháp mô phỏng, sinh viên không chỉ tiếp thukiến thức một cách sâu sắc mà trong quá trình học họ còn có thể tìm ra cách tiếp cận vấn đề,con đường cách thức để đạt mục tiêu bài học. Đặc biệt sinh viên còn có thể tạo dựng và điều 1khiển tại chỗ các đối tượng theo ý muốn. Tìm tòi phát hiện một số quan niệm mới cũng nhưrèn luyện kỹ năng nghề nghiệp. 1.3. Ưu điểm nổi bật của phương pháp dạy học với mô phỏng Có nhiều ưu điểm của phương pháp dạy và học với mô phỏng: Mô phỏng cung cấp cho sinh viên những kinh nghiệm cụ thể về đối tượng học tập theo kiểu trải nghiệm gián tiếp. Với khả năng điều khiển đồng thời tất cả các thành phần như hình ảnh, âm thanh, video, theo năng lực và sở thích của cá nhân, sinh viên có thể tự trải nghiệm về đối tượng. Điều này không thể có được nếu như các phương tiện này được thể hiện tuần tự theo một trật tự cố định, một nhịp độ cố định mà chưa hẳn đã phù hợp với người học. Trong các bài giảng, bằng sự kết hợp của mô phỏng 3 chiều, của âm thanh nổi, bằng diễn biến tuỳ thuộc vào kỹ năng điều khiển của sinh viên, có thể tạo nên được những trạng thái, cảm xúc hồi hộp, sung sướng, lo sợ… mà không một bộ phim hay một hình ảnh, âm thanh riêng lẻ nào có thể tạo nên. Điều quan trọng hơn, đó là từ những trải nghiệm này, sinh viên có được những kinh nghiệm cụ thể về tư duy, về hành vi, về ứng xử. Sức mạnh sư phạm của mô phỏng thể hiện ở chỗ nó huy động tất cả khả năng xử lý thông tin của sinh viên. Tất cả các cơ quan cảm giác của con người (tay, mắt, tai …) cùng với bộ nã ...