Một số vấn đề cơ sở lý luận về kinh tế chất thải

Trong phạm vi bài viết, tác giả trình bày những nội dung nghiên cứu cơ bản về KTCT, mục đích, nội dung và phạm vi thực hiện. Qua đó giúp người đọc có đánh giá, nhìn nhận những điểm chung, điểm khác biệt giữa khái niệm KTCT với các khái niệm khác có liên quan.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số vấn đề cơ sở lý luận về kinh tế chất thảiTRAO ĐỔI - THẢO LUẬNMỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KINH TẾ CHẤT THẢI ThS. Hàn Trần Việt1 ThS. Vũ Đăng Tiếp2 Trong bối cảnh công tác quản lý môi trường đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức như hiện nay thì việc nghiên cứu, đề xuất các giải pháp quản lý tổng hợp môi trường đang được các nước, các tổ chức trên thế giới tập trung và phối hợp thực hiện. Trong xu thế đó, tại Việt Nam cũng đang triển khai và áp dụng tổng thể các giải pháp khác nhau để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý môi trường, trong đó có nội dung về quản lý chất thải, với việc áp dụng công cụ kinh tế trong quản lý môi trường. Với mục tiêu tạo ra những giá trị kinh tế trong quy trình quản lý tổng hợp chất thải rắn, kinh tế chất thải (KTCT) được xem như một trong những giải pháp để tháo gỡ một số khó khăn trong công tác quản lý chất thải rắn hiện nay. Trong phạm vi bài viết, tác giả trình bày những nội dung nghiên cứu cơ bản về KTCT, mục đích, nội dung và phạm vi thực hiện. Qua đó giúp người đọc có đánh giá, nhìn nhận những điểm chung, điểm khác biệt giữa khái niệm KTCT với các khác niệm khác có liên quan. 1. Khái niệm về KTCT Quyết định của các doanh nghiệp trong quản lý chất thải đó là khả năng sinh lời, khi đó lợi ích sẽ lớn hơn KTCT là một khái niệm mới, có mối liên hệ mật chi phí, doanh nghiệp có thể giảm được chi phí và tăngthiết với nội dung của kinh tế môi trường, kinh tế học. năng suất bằng việc giảm sử dụng nguyên vật liệu đầuHiện nay, có những khái niệm và quan điểm khác vào trong quá trình sản xuất.nhau về KTCT nếu xét về đối tượng nghiên cứu, quanđiểm tiếp cận hay phương án thực hiện. Theo Giáo trình KTCT của GS.TS Nguyễn Đình Hương có nêu: KTCT nghiên cứu về sự lựa chọn của Theo OECD (2004), KTCT có thể hiểu là một giải con người trong việc giảm lượng phát thải và xử lýpháp giúp cân bằng giữa lợi ích và chi phí trong quản chất thải nhằm phục vụ lợi ích của con người và giảmlý chất thải, đảm bảo mục tiêu quản lý chất thải sẽ thiểu những tác động tiêu cực đối với môi trường sốngđược đạt chi phí thấp nhất với xã hội. của con người. KTCT nghiên cứu hành vi ứng xử kinh Theo Nobel House (2011), KTCT là hoạt động tế của người tiêu dùng, nhà sản xuất, cộng đồng vàmang lại những lợi ích về môi trường, tiết kiệm tài Chính phủ đối với chất thải, giải quyết chất thải dướichính cho doanh nghiệp, người tiêu dùng và cho Chính giác độ kinh tế ở các khâu của quá trình xử lý chất thảiphủ. Ngoài ra, KTCT sẽ giúp giảm sử dụng tài nguyên, (Nguyễn Đình Hương, 2011).giảm chi phí xử lý, chôn lấp chất thải, tạo ra hệ thống Khách hàng của dịch vụ vệ sinh môi trường là cácquản lý chất thải hiệu quả hơn cả về số lượng chất thải hộ gia đình và người dân. Giá cả cho dịch vụ vệ sinhphát sinh và cách thức mà chất thải được xử lý. môi trường là phí vệ sinh rác thải được chính quyền Theo Cục BVMT, lương thực và nông thôn (Defra- địa phương quy định. Việc thu gom, xử lý chất thải vàUK) của Anh, chất thải là một phần của nền kinh tế tạo ra các sản phẩm tái chế từ chất thải cũng được trao- nó là sản phẩm của các hoạt động kinh tế của các đổi trên thị trường theo một mức giá nhất định. Giácông ty, doanh nghiệp, người dân và Chính phủ. Chất của các sản phẩm tái chế dựa trên quy luật cung - cầuthải là đầu vào của nền kinh tế, đó là nguyên vật liệu quyết định.đầu vào và hoạt động thu hồi năng lượng. Việc quản Bên cạnh những khái niệm được đưa ra ở trên,lý chất thải theo quan điểm về mặt kinh tế đó là tạo ra trong quá trình nghiên cứu, chúng tôi còn thấy có mộtnăng suất cao hơn, tiêu dùng Chính phủ và BVMT. số quan điểm tiếp cận khác về nội dung này.Viện Khoa học Môi trường1Tổng cục Môi trường2 Chuyên đề I, tháng 4 năm 2019 3 - Nhóm quan điểm thứ nhất: KTCT đó là việc áp pháp khác nhau, trong đó sản xuất sạch hơn, đánh giádụng các công cụ kinh tế gồm thuế, phí, ký quỹ đặt vòng đời sản phẩm, kiểm toán chất thải, kiểm toáncọc, giấy phép phát thải, các hình thức xử phạt vi phạm môi trường hay nâng cao trách nhiệm của nhà sảnpháp luật trong lĩnh vực quản lý chất thải, qua đó tạo xuất cũng là một giải pháp tích cực và hiệu quả, làmnguồn thu cho ngân sách nhà nước, phục vụ công tác tăng hiệu quả kinh tế trong quá trình sản xuất của họquản lý chất thải hiện nay. thông qua giảm ô nhiễm tại nguồn. - Nhóm quan điểm thứ hai: KTCT tập trung vàogiai đoạn phòng ngừa và giảm thiểu chất thải trong - Tái chế, tái sử dụng: Chất thải được doanh nghiệpquá trình sản xuất, kinh doanh. Xét về phương diện tái sử dụng trong quá trình sản xuất của doanh nghiệpkinh tế, phương án này sẽ góp phần làm giảm lượng hoặc tái chế trở thành sản phẩm thứ cấp hay trở thànhchất thải phát sinh ra môi trường, giảm một phần kinh nguyên vật liệu đầu vào của quá trình sản xuất (tuầnphí của doanh nghiệp phải bỏ ra để xử lý khối lượng hoàn vật chất) và ...