Nghiên cứu, đề xuất cơ chế phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường do chất thải

Nghiên cứu đề xuất cơ chế phòng ngừa, ứng phó SCMT do chất thải là cần thiết và cấp bách trong giai đoạn hiện nay. Kết quả nghiên cứu là cơ sở khoa học quan trọng trong việc xây dựng, thiết lập khung pháp lý thống nhất, rõ ràng về phòng ngừa, ứng phó SCMT, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo hành lang pháp lý đầy đủ, quan trọng cho công tác phòng ngừa, ứng phó SCMT trong tương lai.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu, đề xuất cơ chế phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường do chất thải TRAO ĐỔI - THẢO LUẬN NGHIÊN CỨU, ĐỀ XUẤT CƠ CHẾ PHÒNG NGỪA, ỨNG PHÓ SỰ CỐ MÔI TRƯỜNG DO CHẤT THẢI ThS. Nguyễn Hồng Quang1 Công tác phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường (SCMT) đã được nước ta quy định từ những năm 1990 đối với vấn đề thiên tai tại các văn bản pháp luật như: Pháp lệnh Phòng, chống lụt, bão năm 1993; Pháp lệnh Sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Phòng, chống lụt, bão năm 2000; Pháp lệnh Khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi năm 2001; Luật Đê điều năm 2006, đặc biệt là Luật Phòng chống thiên tai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật, Pháp lệnh của Chính phủ, các Bộ/ngành, địa phương có liên quan đến phòng ngừa, ứng phó SCMT do thiên tai. Gần đây, vấn đề này được quan tâm và mở rộng hơn ở nhiều lĩnh vực khác nhau như sự cố hóa chất, sự cố dầu tràn...Tuy nhiên, các quy định pháp luật về phòng ngừa, ứng phó SCMT vẫn chưa đầy đủ, cụ thể, gây vướng mắc, khó khăn nhất định trong công tác quản lý, đặc biệt là SCMT do chất thải từ các công trình xử lý chất thải của cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ. Do vậy, trong nghiên cứu này, chúng tôi đề xuất cơ chế phòng ngừa, ứng phó SCMT do chất thải nhằm góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về phòng ngừa, ứng phó SCMT ở nước ta hiện nay. 1. Mở đầu chưa rõ ràng giữa các cơ quan, giữa Trung ương và địa Thực tế cho thấy, SCMT ở nước ta thường xảy ra phương; thiếu cơ chế huy động nguồn lực cho ứng phó với 3 nhóm, loại sự cố chính: Nhóm 1: SCMT do thiên SCMT mặc dù pháp luật về BVMT đã có quy định về nhiên gây thiên tai, lũ lụt, bão, hạn hán....; nhóm 2: phòng ngừa, ứng phó, khắc phục và xử lý SCMT nhưng SCMT do hoạt động của con người (sự cố tràn dầu hệ thống pháp luật này chưa được cụ thể, đầy đủ, và trên vùng biển Việt Nam, sự cố hóa chất) và nhóm 3: chưa có hướng dẫn chi tiết cho nên khi xảy ra sự cố thì SCMT do cả con người và thiên nhiên gây ra. Như vậy, hầu như không thực hiện được hoặc thực hiện không SCMT thường bắt nguồn từ thiên nhiên và hoạt động hiệu quả. của con người. Các nhóm, loại SCMT này có tính chất Vì vậy, việc nghiên cứu, đề xuất cơ chế phòng ngừa, bất thường, khó dự báo và thường gắn liền với hậu quả ứng phó SCMT do chất thải là cần thiết và cấp bách nghiêm trọng. Khi xảy ra SCMT sẽ gây ô nhiễm, suy trong giai đoạn hiện nay. Kết quả nghiên cứu là cơ sở thoái môi trường, gây thiệt hại về kinh tế, chi phí khắc khoa học quan trọng trong việc xây dựng, thiết lập phục ô nhiễm, làm mất sinh kế của người dân, thậm chí khung pháp lý thống nhất, rõ ràng về phòng ngừa, ứng là tính mạng của con người, đặc biệt còn gây ra các bất phó SCMT, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật, ổn về chính trị, xáo trộn trong dư luận và tâm lý xã hội, tạo hàng lang pháp lý đầy đủ, quan trọng cho công tác trong một số trường hợp còn làm ảnh hưởng tới hình phòng ngừa, ứng phó SCMT trong tương lai. ảnh, uy tín của quốc gia trên trường quốc tế... 2. Phương pháp nghiên cứu Hiện nay, về cơ bản pháp luật đã điều chỉnh khá đầy - Rà soát, phân tích, đánh giá các quy định pháp luật đủ các cơ chế phòng ngừa, ứng phó SCMT đối với từng về phòng ngừa, ứng phó SCMT; nhóm, loại SCMT, như: Cơ chế phòng, chống thiên tai; cơ chế phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất, tràn dầu... - Thống kê, tổng hợp thu thập tài liệu, số liệu thứ Tuy nhiên, qua rà soát, đánh giá thực tế về phòng ngừa, cấp; ứng phó SCMT theo quy định của pháp luật về BVMT - Điều tra khảo sát; Tham vấn ý kiến chuyên gia; xử hiện nay cho thấy, đối với SCMT do chất thải từ sự cố lý số liệu. xử lý chất thải của cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ Việc thực hiện các phương pháp trên nhằm phân còn thiếu cơ chế, quy trình phòng ngừa, ứng phó, khắc tích, đánh giá những vướng mắc, bất cập của các quy phục phù hợp; năng lực phòng ngừa, ứng phó SCMT định pháp luật về phòng ngừa, ứng phó SCMT hiện còn bất cập; trách nhiệm phối hợp trong ứng phó sự cố hành; kế thừa, tham khảo kết quả nghiên cứu điển 2 Vụ Pháp chế, Bộ TN&MT Chuyên đề IV, tháng 12 năm 2018 3 hình hiện có về phòng ngừa, ứng phó SCMT; đánh giá 2007 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật. Trong những thuận lợi, khó khăn và nguyên nhân trong quá đó, Luật đã quy định chủ đầu tư dự án sản xuất, kinh trình tổ chức thực hiện phòng ngừa, ứng phó SCMT; doanh hóa chất phải xây dựng ...