Nghiên cứu giá trị của đột biến gen HBX trong tiên lượng ung thư gan trên bệnh nhân nhiễm virut viêm gan B

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm xác định tỷ lệ đột biến genHBX của HBV trên các thể bệnh do nhiễm HBV và tìm hiểu mối liên quan giữa những đột biến gen này với các thể bệnh. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết của tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu giá trị của đột biến gen HBX trong tiên lượng ung thư gan trên bệnh nhân nhiễm virut viêm gan BTẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 7-2012NGHIÊN CỨU GIÁ TRỊ CỦA ĐỘT BIẾN GEN HBX TRONGTIÊN LƢỢNG UNG THƢ GAN TRÊN BỆNH NHÂNNHIỄM VIRUT VIÊM GAN BLê Hữu Song* và CSTÓM TẮTNghiên cứu đột biến gen HBX của virut viªm gan B (HBV) trên 190 bệnh nhân (BN) cho thấy: độtbiến gen HBX tăng từ nhóm người mang HBV kh«ng triÖu chøng (NMVR) đến nhóm viêm gan mạntính (VGM) và cao nhất ở nhóm ung thư gan (UTG). Đột biến gen tại điểm C1653T ở các nhómNMVR, VGM và UTG lần lượt là 2, 6 và 57,7%; T1753C là 2, 8 và 25,5%; A1762T là 26, 52 và 82,2%;G1764A là 28, 56 và 86,6% và C1766T là 2, 6 và 22,2%. Các đột biến gen này có liên quan đếnnguy cơ tiến triển UTG: đột biến điểm C1653T: p < 0,0001, OR = 32,8 (95% CI: 10,77 - 130,92);T1753C: p < 0,001, OR = 6,5 (95% CI: 2,25 - 22,87); A1762T: p < 0,0001, OR = 4,45 (95% CI: 2,34 - 8,5);G1764A: p < 0,0001, OR = 4,89 (95% CI: 2,53 - 9,55); C1766T: p < 0,001, OR = 6,85 (95% CI: 2,14 - 28,5).Như vậy, các đột biến gen HBX có thể là những dấu ấn giúp tiên lượng UTG.* Từ khóa: Người mang HBV không triệu chứng; Viêm gan mạn; Ung thư gan; HBX; HBV.STUDY ON THE ROLE OF HBX GEN MUTATIONS FOR PROGNOSIS OFHEPATOCELLULAR CARCINOMA IN PATIENTS INFECTEDWITH HEPATITIS B VIRUSSUMMARYTo analyze HBX gen of hepatitis B virus (HBV) in 190 HBV-infected patients showed that the HBXmutation is increasing from asymptomatic chronic HBV carriers (ASY) to chronic B hepatitis (CHB)and highest in hepatocellular carcinoma (HCC) group. Point mutation rate at C1653T in ASY, CHBand HCC is 2, 6 and 57.7%; at T1753C is 2, 8 and 25.5%; at A1762T is 26, 52 and 82.2%; atG1764A is 28, 56 and 86.6%; at C1766T is 2, 6 and 22.2%, respectively. These mutations areassociated with the risk of developing HCC: C1653T: p < 0.0001, OR = 32.8 (95% CI: 10.77 130.92); T1753C: p < 0.001, OR = 6.5 (95% CI: 2.25 - 22.87); A1762T: p < 0.0001, OR = 4.45 (95%CI: 2.34 - 8.5); G1764A: p < 0.0001, OR = 4.89 (95% CI: 2.53 - 9.55); C1766T: p < 0.001, OR = 6.85(95% CI: 2.14 - 28.5). Thus, HBX mutations may be biomarkers for prognosis of HCC in patientsinfected with HBV.* Key words: Asymptomatic chronic HBV carriers; Chronic hepatitis; Hepatocellular carcinoma;HBX; HBV.* Bệnh viện TƯQĐ 108Chịu trách nhiệm nội dung khoa học: GS. TS. Nguyễn Văn MùiPGS. TS. Trần Văn Khoa39TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 7-2012ĐẶT VẤN ĐỀUng thư tế bào gan nguyên phát hayung thư biểu mô tế bào gan (HepatocellularCarcinoma - HCC) là bệnh lý thường gặp,đứng hàng thứ 5 trên thế giới, có tỷ lệ tửvong đứng hàng thứ 3 trong các tử vongliên quan đến ung thư [1, 2]. UTG thườngđược chẩn đoán xác định ở giai đoạn muộnkhi có triệu chứng như biểu hiện mệt mỏi,đau bụng, gày sút cân, thậm chí khi đã cókhối u khu trú sờ được trên thành bụng, khicó tổn thương tế bào gan hoặc muộn hơnkhi không còn khả năng can thiệp phẫuthuật cũng như sử dụng các phương pháptrị liệu khác [3]. Nguyên nhân chẩn đoánUTG muộn là do sự hạn chế về các phươngpháp phát hiện hiện nay đang được sử dụngtại các cơ sở y tế bao gồm: khám lâm sàngphát hiện thấy gan to, đau, gày sút cânnhanh…; xét nghiệm máu phát hiện dấu ấnung thư: AFP, siêu âm, X quang, nội soi,chụp cắt lớp vi tính (CT-scanner), cộng hưởngtừ (Magnetic Resonany Imaging-MRI), sinhthiết gan chẩn đoán mô bệnh học... Tuynhiên, tất cả các phương pháp trên thườngchỉ phát hiện được UTG ở giai đoạn muộncủa bệnh. Khi đó, các biện pháp can thiệpđiều trị ít mang lại hiệu quả, thời gian sốngcủa BN sau khi chẩn đoán UTG chỉ kéo dàitừ 6 tháng đến 1 năm. Vì vậy, nghiên cứutìm hiểu các dấu ấn sinh học, các biện phápchẩn đoán mới để phát hiện sớm và tiênlượng UTG là nhu cầu cần thiết hiện nay.Kết quả nhiều nghiên cứu trước đây đãchứng minh nhiễm HBV là nguyên nhânchủ yếu gây UTG. Tuy nhiên, không phải tấtcả BN nhiễm HBV đều tiến triển thành UTG.Nhiễm HBV có thể gây viêm gan cấp tính tựhồi phục, hoặc tiến triển thành VGM, xơ gan,viêm gan ác tính, hoặc trở thành NMVR [4, 5].Nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt đó vẫncòn nhiều tranh luận. Liên quan đến UTG,người ta thấy rất nhiều BN được phát hiệnbệnh một cách tình cờ, nghĩa là UTG thườngxuất hiện trên BN trước đây hoàn toàn khỏemạnh nhưng mang HBV mạn tính khôngtriệu chứng. UTG cũng như tất cả các bệnhung thư khác nói chung là hậu quả của biếnđổi nhiều gen, tương tác qua lại của nhiềuprotein, ADN trong tế bào. Do đặc điểm bộgen và vòng đời của HBV có liên quan chặtchẽ đến sự hình thành UTG, việc tìm ra cácdấu ấn phân tử của HBV như đột biến gen,mức độ biểu hiện gen HBV và gen người làmột trong những hướng nghiên cứu đangrất được quan tâm [4]. Nghiên cứu này đượctiến hành nhằm Xác định tỷ lệ đột biến genHBX của HBV trên các thể bệnh do nhiễmHBV và tìm hiểu mối liên quan giữa nhữngđột biến gen này với các thể bệnh.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối ...