NGHIÊN CỨU KHOA HỌC-ĐỀ TÀI : ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA CÔNG TÁC NẠO VÉT

Bên cạnh những hiệu quả thiết thực đối với sự phát triển kinh tế xã hội,công tác nạo vétcũng gây ra những tác động tiêu cực đáng kể đến môi trường xung quanh. Để có đượccác giải pháp hiệu quả giảm thiểu các tác động tiêu cực và phát huy các tác động tíchcực, bài báo phân tích đánh giá các tác động đó trên cơ sở nghiên cứu, xử lý các nguồnthông tin và quan trắc thực tế....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC-ĐỀ TÀI : "ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA CÔNG TÁC NẠO VÉT" NGHIÊN C U KHOA H CÁNH GIÁ CÁC TÁC NG C A CÔNG TÁC N O VÉT ĐÁNH GIÁ CÁC TÁC ĐỘNG CỦA CÔNG TÁC NẠO VÉT ASSESSING THE EFFECT OF DREDGING ACTIVITIES TS. HÀ XUÂN CHUẨN Khoa Công trình thủy, Trường ĐHHHTóm tắt : Bên cạnh những hi ệu quả thiết thực đối với sự phát triển kinh tế xã hội,công tác nạo vét cũng gây ra những tác động ti êu cực đáng kể đến môi trường xung quanh. Để có được các giải pháp hi ệu quả giảm thiểu các tác động tiêu cực và phát huy các tác động tích cực, bài báo phân tích đánh gi á các tác động đó trên cơ sở nghi ên cứu, xử lý các nguồn thông tin và quan trắc thực tế.Abstract : Beside the practical effects for the development of society economics, dredging activity has also caused negative effects for environment. To obtain the most effective solution in order to minimize these unwanted effects and to promote the good effects, this article analyzes and assesses these effects by the study of information and practical surveying.1. Mở đầu Quá trình công nghệ của công tác nạo vét bao gồm 3 công đoạn cơ bản là nạo vét bùn cáttừ đáy sông, biển, vận chuyển bùn cát và đổ bùn cát tại bãi thải. Tất cả các công đoạn trên đều ítnhiều gây ảnh hưởng đến tình trạng tự nhiên ở vùng công tác.Tùy thuộc vào vị trí, thời gian,phương ti ện sử dụng nạo vét và công nghệ nạo vét mà công tác nạo vét có thể gây ra những tácđộng tích cực hoặc tiêu cực đối với môi trường xung quanh. Để có cơ sở đưa ra những giải phápgi ảm thiểu các tác động xấu đến môi trường của công tác nạo vét, cần có những nghiên cứu đánhgía một cách toàn diện các tác động đó.2. Các tác động tích cực của công tác nạo vét: - Tăng độ sâu, khơi thông luồng lạch, nâng cao năng lực thông qua của luồng tàu và củacảng : Bên cạnh công tác nạo vét tạo độ sâu mới, hàng năm các tuyến chạy tàu thường xuyênphải nạo vét duy tu để duy trì độ sâu chạy tàu, đáp ứng được nhu cầu thông qua của luồng vàcảng. Hàng năm cả nước ta có từ 12 đến 15 trong tổng số 36 tuyến luồng hàng hải được nạo vétduy tu,có tuyến luồng phải nạo vét duy tu nhiều lần như l uồng tàu vào cảng Hải Phòng 3 lần/năm,luồng tàu Định An 2 lần/năm. Năm 2008, với chi phí đầu tư 60 tỷ đồng, luồng tàu vào cảng HảiPhòng đã nạo vét đến cao độ -5 (luồng sông), -7 (luồng biển), nhờ đó l ượng hàng hóa qua cảngđạt kỷ l ục 30 triệu tấn( 2007 đạt 24 triệu tấn). 3 Luồng tàu Định An hàng năm bồi lắng 1,5 tri ệu m , từ năm 1997-2007 nạo vét được 3,25 3tri ệu m nhưng chỉ đạt đến cao độ - 4,5, tàu bè ra vào còn gặp khó khăn. Để đáp ứng nhu cầu 3thông qua của l uồng tàu, năm 2009 Cục Hàng Hải đã đầu tư 14 tỷ đồng để nạo vét 251.000 m , đủđộ sâu để thông tàu 5000 -10.000 tấn. Luồng tàu Soài Rạp giai đoạn 2009-2010 nạo vét ở độ sâu -9,5 có khả năng thông tàu30.000-50.000 tấn, giai đoạn 2010-2015 khi nạo vét đến cao độ -12 sẽ cho phép thông tàu có trọngtải 70.000 tấn nâng cao năng l ực thông qua của cụm cảng Khu CN Hiệp Phước lên 250 tri ệutấn/năm. Đáp ứng mục tiêu cho tàu cỡ lớn chở dầu phục vụ Nhà máy l ọc dầu Dung Quất và nângcao năng lực thông qua của cảng tổng hợp Dung Quất, luồng tàu vào cảng đã được nạo vét nâng 3cấp tăng độ sâu l ên 13,2m với khối l ượng nạo vét hơn 1triệu m . Với vốn đầu tư 700 tỷ đồng, dự án nạo vét Cửa Cổ Lũy (Cửa Đại ) ở hạ nguồn sông TràKhúc - Quảng Ngãi đã tăng khả năng thông qua của tuyến, xóa cảnh hàng ngàn tàu thuyền gặpkhó khăn khi ra vào do cửa bị bồi l ấp. - San lấp tạo bãi, nền móng xây dựng công trình, tận thu vật l iệu: Vi ệc san lấp tạo bãi bằngsản phẩm nạo vét đã tạo nên di ện mạo mới trong khu vực, hàng loạt nhà máy của các Khu côngnghiệp đã được xây dựng ở nhi ều tỉnh thành, Khu CN Đình Vũ - Hải Phòng l à một ví dụ. Để sanTạp chí Khoa học Công nghệ Hàng hải Số 19 – 8/2009 14 3lấp tôn tạo mặt bằng trên diện tích 164 ha đã sử dụng hàng chục triệu m cát tận thu từ nạo vét[Báo CAND số 6/2008]. Dự án nạo vét cửa Cổ Lũy-Quảng Ngãi tận thu được 25 triệu m3 cát để xuất khẩu sangSingapore. - Tăng khả năng thoát lũ, tạo bãi tắm nhân tạo và di ện tích nuôi trồng thủy hải sản: Do địahình đáy thay đổi , diện tích mặt cắt ướt tăng nên khả năng thoát lũ của sông sau khi nạo vét cũngtăng l ên và do đó gi ảm khả năng ngập l ụt vùng hạ du - Công trình nạo vét Cửa Đại-sông Trà Khúclà một minh chứng.Các đầm hồ nuôi trồng thủy hải sản, các bãi tắm nhân tạo cũng được tạo l ậpnhờ quá trình nạo vét. Trên thế gi ới có nhiều bãi tắm nhân tạo như ở Mêxico, Budapest, Paris,Berlin… Bãi tắm nhân tạo bên bờ sông Seine hàng năm thu hút trên 4 triệu khách. Ở nước ta cũngcó nhiều bãi tắm nhân tạo như bãi tắm Tuần Châu, Titốp, bãi tắm Thuận An.. Hình 1: Tàu hút phun cát san l ấp tạo bãi3. Các tác động tiêu cực của công tác nạo vét: - Ảnh hưởng đến môi trường nước và không khí: Trong quá trình nạo vét, để phá vỡ li ênkết của lớp đất nạo vét, phương tiện nạo vét cần phải tạo ra tác động cơ học hoặc thủy lực (bằnglưỡi xén hoặc tia nước cao áp), khi mối liên kết của lớp đất bị phá vỡ các hạt bùn cát bị khuấy trộnlên, hàm l ượng chất lơ lửng trong nước tăng, môi trường nước bị vẩn đục trong phạm vi lớn do sựkhuyếch tán và tác động của dòng chảy. Theo các kết quả quan trắc thực tế, khi tàu nạo vét hoạt ...