Nghiên cứu sự phân bố các chủng nấm mốc gây bệnh trên cây dứa (Ananas comosus) tại một số khu vực Bắc Quảng Nam

Nghiên cứu sự phân bố của các chủng vi nấm gây bệnh trên cây dứa sẽ là những dẫn liệu khởi đầu để tìm ra thời điểm xuất hiện bệnh và thời gian gây hại nặng nhất, từ đó giúp cho công tác dự tính, dự báo và phòng trừ bệnh có hiệu quả cao trong sản xuất nhằm giảm chi phí sản xuất, góp phần nâng cao năng suất thu hoạch, chất lượng và giá trị thương phẩm của quả dứa.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu sự phân bố các chủng nấm mốc gây bệnh trên cây dứa (Ananas comosus) tại một số khu vực Bắc Quảng NamUED JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES, HUMANITIES AND EDUCATION VOL.2, NO.4 (2012) NGHIÊN CỨU SỰ PHÂN BỐ CÁC CHỦNG NẤM MỐC GÂY BỆNH TRÊN CÂY DỨA (ANANAS COMOSUS) TẠI MỘT SỐ KHU VỰC BẮC QUẢNG NAM Trần Thị Lệ Hằng, Đỗ Thu Hà* TÓM TẮT Dứa (Ananas comosus) là cây ăn quả có giá trị kinh tế cao, chiếm vị trí thứ hai sauchuối về sản lượng. Về mặt diện tích và tổng sản lượng, dứa được xếp vào nhóm các cây ănquả chủ yếu của nước ta cùng với cây chuối và cây có múi. Tuy nhiên, khi tăng diện tích gieotrồng và sản lượng thì bệnh hại trên dứa cũng bắt đầu phát triển, chủ yếu là do vi nấm. Nghiêncứu sự phân bố của các chủng vi nấm gây bệnh trên cây dứa sẽ là những dẫn liệu khởi đầu đểtìm ra thời điểm xuất hiện bệnh và thời gian gây hại nặng nhất, từ đó giúp cho công tác dựtính, dự báo và phòng trừ bệnh có hiệu quả cao trong sản xuất nhằm giảm chi phí sản xuất,góp phần nâng cao năng suất thu hoạch, chất lượng và giá trị thương phẩm của quả dứa.Trong nghiên cứu này, chúng tôi đã tìm ra được quy luật phát sinh, phát triển của bệnh hạitheo thành phần cơ giới đất, theo mùa ở các vùng sinh thái khác nhau thuộc khu vực BắcQuảng Nam. Từ khóa: Phytophthora; Colletotrichum; Thielaviopsis; Fusarium; Aspergillus;cây dứa.1. Mở đầu Cây dứa (Ananas comosus) là một trong ba loại cây ăn quả hàng đầu của nướcta, là cây có vị trí quan trọng trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng, mang lại hiệu quả kinhtế cao. Do giá trị và tầm quan trọng của dứa nên trong Đề án phát triển rau quả giaiđoạn 1999 - 2010 của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, dứa vẫn được xác địnhlà một loại quả xuất khẩu chủ lực. Quảng Nam nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới, chỉ có 2 mùa là mùa mưa và mùakhô, ít chịu ảnh hưởng của mùa đông lạnh miền Bắc. Điều kiện này rất thích hợp chosinh trưởng và phát triển của cây dứa. Tính đến năm 2011, tỉnh Quảng Nam có diện tíchtrồng dứa khoảng 3100 ha, tập trung chủ yếu ở các huyện miền núi như Đại Lộc, NôngSơn, Tiên Phước. Để đáp ứng nhu cầu sản xuất của các nhà máy chế biến dứa ở QuảngNam và Ðà Nẵng, tỉnh Quảng Nam đã đưa ra chính sách khuyến khích người dân pháttriển vùng dứa nguyên liệu lên đến 4700 ha. Song, hiện nay cây dứa Quảng Nam đangbị nấm bệnh xâm hại và tình hình dịch bệnh lây lan trên diện rộng, gây ảnh hưởng lớnđến đời sống kinh tế của hàng chục hộ nông dân. Xuất phát từ cơ sở trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu quy luật phân bố của cácchủng nấm mốc gây bệnh theo thành phần cơ giới đất, theo mùa và các giai đoạn sinhtrưởng, phát triển của cây dứa ở các vùng sinh thái khác nhau thuộc khu vực Bắc QuảngNam, tạo tiền đề cho việc nghiên cứu biện pháp kiểm soát nấm bệnh có hiệu quả. 13TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI, NHÂN VĂN VÀ GIÁO DỤC TẬP 2, SỐ 4 (2012)2. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu2.1. Đối tượng Các chủng vi nấm gây bệnh trên cây dứa được phân lập từ các mẫu lá, thân, rễ,quả dứa và đất tại một số khu vực trồng dứa Bắc Quảng Nam.2.2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thu mẫu và phân lập nấm bệnh cây [1] - Phương pháp nghiên cứu thành phần cơ giới đất [3] - Phương pháp định lượng tế bào vi sinh vật [2] - Số liệu thực nghiệm được tính giá trị trung bình và phân tích ANOVA(Duncan’test, p < 0,05) bằng chương trình SAS.3. Kết quả3.1. Thành phần vi nấm gây bệnh trên cây dứa tại một số vùng của khu vực BắcQuảng Nam Từ 60 mẫu bệnh lấy từ đất, rễ, thân, lá và quả tại 4 xã trồng dứa chuyên canh ởkhu vực Bắc Quảng Nam, dựa vào khóa phân loại của Keith Seifert (1996), Brian C.Sutton (1998) và S. B. Marthu Olga Kongsdal (2000) [5], hệ thống phân loại nấm bệnhhại cây trồng của Vũ Triệu Mân (2007) [4], chúng tôi đã phân lập và xác định được 20chủng nấm bệnh (ký hiệu là QN1 - QN20) thuộc 8 chi, kết quả được trình bày ở bảng 1và hình 1. Bảng 1. Thành phần nấm bệnh hại dứa ở một số vùng của khu vực Bắc Quảng Nam Địa điểm lấy mẫu Triệu Chủng chứng STT Chi nấm Đại Điện nấm Đại Sơn Quế Lộc bệnh trên Thạnh Hồng cây dứa QN1 + + + + Thối nõn QN2 + + + + Thối nõn 1 Phytophothora QN3 - + + - Thối nõn QN4 + ...