Nghiên cứu yếu tố dịch tễ lâm sàng và tỷ lệ vi khuẩn Gram âm trong viêm phế quản phổi trẻ em

Bài viết nghiên cứu mô tả hồi cứu đặc điểm dịch tễ lâm sàng và xác định tỷ lệ các loại vi khuẩn (VK) Gram âm từ dịch khí quản hoặc dịch rửa phế quản của 104 trẻ viêm phế quản phổi (VPQP) từ 1 tháng đến 5 tuổi, điều trị tại Bệnh viện Nhi TW từ 1 - 1 - 2009 đến 30 - 8 - 2009.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu yếu tố dịch tễ lâm sàng và tỷ lệ vi khuẩn Gram âm trong viêm phế quản phổi trẻ em TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2013 NGHIÊN CỨU YẾU TỐ DỊCH TỄ LÂM SÀNG VÀ TỶ LỆ VI KHUẨN GRAM ÂM TRONG VIÊM PHẾ QUẢN PHỔI TRẺ EM Ngô Thị Tuyết Lan*; Lê Thị Minh Hương** TÓM TẮT Nghiên cứu mô tả hồi cứu đặc điểm dịch tễ lâm sàng và xác định tỷ lệ các loại vi khuẩn (VK) Gram âm từ dịch khí quản hoặc dịch rửa phế quản của 104 trẻ viêm phế quản phæi (VPQP) từ 1 tháng đến 5 tuổi, điều trị tại Bệnh viện Nhi TW từ 1 - 1 - 2009 đến 30 - 8 - 2009. Kết quả: 90,4% trẻ < 1 tuổi, tỷ lệ nam/nữ: 1,36; 64,4% trẻ sống ở nông thôn, 58,6% trẻ bị bệnh > 7 ngày trước khi nhập viện, tỷ lệ suy hô hấp lúc nhập viện là 74%. Các bệnh mắc kèm: thiếu máu (72,1%), suy dinh dưỡng (52%), dị tật bẩm sinh (17,3%). Phân lập và định danh được 6 chủng VK Gram âm từ dịch rửa phế quản: K. pneumoniae chiếm cao nhất (41,3%), E. coli (16,3%), Acinetobacter (14,4%); P. aeruginosa (13,5%), H. influenzae (13,5%), Chryscobacterium gieum (1%). Trong khi Acinetobacter và H. influenzae có xu hướng gây bệnh ở mọi lứa tuổi ở nhóm nghiên cứu, E. coli, K. pneumoniae và P. aeruginosa chủ yếu phân lập ở trẻ 1 - 2 tháng tuổi với tỷ lệ > 50%. Như vậy, VPQP Gram âm gặp chủ yếu ở trẻ nhũ nhi với biểu hiện bệnh kéo dài và nặng, kèm theo thiếu máu, suy dinh dưỡng và dị tật bẩm sinh. VK. K. pneumoniae là nguyên nhân thường gặp nhất. * Từ khóa: Viêm phế quản phổi; Vi khuẩn Gram âm; Đặc điểm dịch tễ lâm sàng; Trẻ em. Study of clinical epidemiology and distribution of gram-negative bacterial bronchopneumonia in children SUMMARY The aims of restospective and describe study were to evaluate clinical epidemiology and distribution of Gram-negative pathogents isolated from tracheal fluids or broncho-alveolar lavage of children with bronchopneumonia in National Hospital Pediatric (NHP). Results: 104 patients with age from 1 months to 5 years old with a diagnosed Gram-negative bronchopneumoniae were analyzed: 90.4% of children under 1 year old; boy/girl: 1.36; 64.4% of them live in rural, 58.6% of patients were ill more than 7 days before addmisions to NHP, 74% of patients with respiratoty failure, 72.1% of patients had been an anemia, 52% malnutritions, 17.3% congenital malformations. The most frequently isolated Gram-negative bacteria were K. pneumoniae (41.3%), followed by E. coli (16.3%), Acinetobacter (14.4%); P. aeruginosa (13.5%); H. influenzae (13.5%) and Chryscobacterium gieum (1%). The Acinetobacter and H. influenzae were isolated from every age of study groups while the patients’ age from 1 to 2 months had a high rate (50%) of E. coli, K. pneumoniae and P. aeruginosa. * Key words: Bronchopneumonia; Gram-negative bacterial; Clinical epidemiology; Children. * Bệnh viện Bắc Thăng Long ** Bệnh viện Nhi TW Người phản hồi (Corresponping): Ngô Thị Tuyết Lan lanchnhi@yahoo.com.vn 116 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2013 ĐÆT VÊN ĐÒ Viêm phế quản phổi do VK Gram âm ở trẻ em luôn là vấn đề đáng lo ngại đối với bác sỹ nhi khoa do bệnh diễn biến dai dẳng, nặng và tỷ lệ tử vong cao từ 25 - 50%. Đặc biệt, những trẻ có yếu tố nguy cơ cao như tiền sử đẻ non, dị tật bẩm sinh, suy dinh dưỡng, suy giảm miễn dịch, bệnh phổi mạn tính. Nhóm VK Gram âm gây bệnh đường hô hấp rất đa dạng như Haemophilus influenzae, Klebsiella pneumoniae, Moraxella catarrhalis, Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli, Proteus, Enterobacter… [7, 8]. Hiện nay, ở hầu hết các cơ sở khám chữa bệnh, việc xác định nguyên nhân gây VPQP ở trẻ em còn gặp nhiều khó khăn. Vấn đề xác định và định danh chủng loại VK giúp bác sỹ lựa chọn kháng sinh thích hợp trong điều trị và tiên lượng. Vì vậy, chúng tôi thực hiện đề tài này với mục tiêu: Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ lâm sàng và xác định tỷ lệ các loại VK Gram âm gây VPQP ở trẻ em từ 1 tháng đến 5 tuổi tại Bệnh viện Nhi TW. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tƣợng nghiên cứu. - BN từ 1 tháng đến 5 tuổi điều trị tại Khoa Hô hấp, Bệnh viện Nhi TW từ 01 - 1 2009 đến 30 - 8 - 2009. - Chẩn đoán xác định VPQP: có kết quả cấy dịch khí quản (bằng phương pháp đặt nội khí quản hút dịch) hoặc dịch rửa phế quản (phương pháp nội soi phế quản) là nhóm VK Gram âm. - Tiêu chuẩn loại trừ: BN VPQP do những nguyên nhân khác. 2. Phƣơng pháp nghiên cứu. Hồi cứu mô tả. * Các thông số nghiên cứu và cách tiến hành: - Đặc điểm dịch tễ lâm sàng: tuổi, giới, địa dư, thời gian diễn biến bệnh trước khi vào viện, tình trạng dinh dưỡng, các bệnh kèm theo, mức độ nặng của bệnh khi vào viện. - Xác định tỷ lệ các chủng VK Gram âm phân lập từ cấy dịch nội khí quản hoặc dịch rửa phế quản và định danh bằng máy Vitex 2; Bio Merieux tại Khoa Vi sinh, Bệnh viện Nhi TW. * Xử lý số liệu: - Thu thập, xử lý số liệu theo phương pháp thống kê y học bằng phần mềm SPSS 16.0 và Epi.info 2008. - Dùng test χ2 để so sánh, tính độ tin cậy bằng phương pháp tính p. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN 1. Đặc điểm dịch tễ lâm sàng của đối tƣợng nghiên cứu. * Tuổi: Trẻ t ...