Những danh nhân Việt Nam tiêu biểu: Phần 2

Mỗi danh nhân là một câu chuyện kể sinh động về cuộc đời, thân thế và sự nghiệp, được khắc họa một cách rõ nét và chân thực nhất, nêu bật sự thông minh, tài trí và xuất chúng hơn người của nhân vật, giúp bạn đọc có thể tìm hiểu thông tin, thêm yêu mến và tự hào về các danh nhân đất Việt. Mời các bạn cùng tham khảo phần 2 cuốn sách.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những danh nhân Việt Nam tiêu biểu: Phần 2 NGUYÔN BIÓU NguyÔn BiÓu (?-1413) ng−êi lµng B×nh Hå, huyÖnChi La, tØnh NghÖ An (nay lµ x· Yªn Hå, huyÖn LaS¬n, tØnh Hµ TÜnh); ®ç Th¸i häc sinh cuèi ®êi TrÇn,lµm quan ®Õn chøc TiÒn thÞ ngù sö, lµ mét «ng quanrÊt c−¬ng trùc, gan d¹, giái th¬ v¨n. Håi ®ã, nh©n viÖc Hå Quý Ly c−íp ng«i, nhµMinh m−în cí kh«i phôc nhµ TrÇn, sai T−íngTr−¬ng Phô mang qu©n sang x©m chiÕm n−íc ta. Khi b¾t ®−îc cha con hä Hå råi, qu©n Minh chian−íc ta lµm c¸c quËn, huyÖn vµ ®Æt d−íi quyÒn caitrÞ cña chóng. Vµo n¨m 1413, Tr−¬ng Phô kÐo qu©n vµo ®ãngë NghÖ An. Vua Trïng Quang thÕ yÕu l¸nh ë HãaCh©u, ph¶i chän ng−êi t¹m ®i cÇu hßa víi Tr−¬ngPhô ®Ó tÝnh kÕ chèng cù l©u dµi víi giÆc. BÊy giê NguyÔn BiÓu ®ang gi÷ chøc TiÒn thÞngù sö. MÆc dï biÕt qu©n Minh tr−íc ®©y ®· tõnggiÕt sø n−íc ta lµ NguyÔn Nh©n T− vµ Lª Ng©n,nh−ng «ng vÉn kh¶ng kh¸i nhËn lÊy sø mÖnhnÆng nÒ vµ nguy hiÓm Êy.68 Lóc NguyÔn BiÓu lªn ®−êng, Vua Trïng Quanglµm mét bµi th¬ ®−a tiÔn «ng. Bµi th¬ nh− sau: MÊy vÇn th¬ cò ng¬i Hoµng Hoa1, Tr©n träng nµy nh©n më khóc ca. ChiÕu ph−îng vµi hµng t¬ cÆn kÏ, Vã c©u ngµn dÆm tuyÕt x«ng pha. Tang bång ®· bÊm lßng khi trÎ, Kh−¬ng, quÕ thªm cay tÝnh tuæi giµ2. ViÖc n−íc mét mai c«ng gì vÑn, G¸c l©n danh tiÕng déi cµng xa3. NhËn bµi th¬ vua ban, «ng c¶m ®éng d©ng bµith¬ häa l¹i: TiÕng ngäc tõ v©ng tr−íc bÖ hoa, L¾ng tai ®ång väng thuë thi ca. §−êng m©y vã ký lÇn lÇn tr¶i, ¶i tuyÕt cê mao thøc thøc pha... H¸ mét cung tªn lång chÝ trÎ, Béi m−êi vµng s¾t ®óc gan giµ. Hæ m×nh luèng thiÕu tµi chuyªn ®èi4, DÞch lé ba ngµn luèng ng¹i xa5. Tíi NghÖ An, gÆp Tr−¬ng Phô, h¾n ®ßi ph¶i v¸il¹y nh−ng NguyÔn BiÓu kh«ng chÞu khuÊt, vÉn ®i®øng hiªn ngang._______________ 1. Hoµng Hoa: (lÊy ý tõ Kinh Thi): khen vµ chóc søthÇn ra ®i trong vÎ s¸ng ®Ñp. 2. Kh−¬ng, quÕ: gõng vµ quÕ, hai vÞ thuèc cay. 3. G¸c l©n: g¸c ghi tªn nh÷ng ng−êi cã c«ng víi ®Êt n−íc. 4. Tµi chuyªn ®èi: tµi ®i sø. 5. DÞch lé: tr¹m nghØ ch©n trªn ®−êng ®i sø. 69 Tr−íc nh÷ng c©u hái ng¹o m¹n cña Tr−¬ng Phô,«ng ®Òu tr¶ lêi hïng hån, ®anh thÐp, nªn Tr−¬ngPhô tøc l¾m. Råi ®Ó thö gan «ng, Tr−¬ng Phô cho dän tiÖc®Çu ng−êi lµm gi¶ b»ng bét, mêi NguyÔn BiÓu ¨n.Nh×n chiÕc ®Çu l©u næi lÒnh bÒnh trong b¸t canh,NguyÔn BiÓu t−ëng lµ thËt, song vÉn kh«ng hÒnao nóng, cÇm ®òa khªu hai con m¾t chÊm dÊm¨n ngon lµnh. Vµ nãi: - MÊy khi ®−îc ¨n thÞt ng−êi Ng«. §o¹n l¹i rung ®ïi ng©m ®ïa mét bµi th¬ r»ng: Ngäc thiÖn tr©n tu ®· ®ñ mïi1 Gia hµo thªm cã cç ®Çu ng−êi2 Nem cu«ng, ch¶ ph−îng cßn thua bÐo3 ThÞt gò, gan l©n h¼n kÐm t−¬i4 C¸ lèi léc minh5 so còng mét VËt bµy thá thñ6 béi h¬n m−êi Kia k×a ngon ngät tµy vai lîn Tr¸ng sÜ nh− Phµn7 tiÕng ®Ó ®êi._______________ 1. “Ngäc thiÖn tr©n tu”: c¸c mãn ¨n quý l¹. 2. Gia hµo: ®å nh¾m ngon. 3. Nem cu«ng: nem lµm b»ng thÞt con chim c«ng. 4. ThÞt gò: thÞt con gÊu. 5. Léc minh: tªn mét bµi th¬ trong Kinh Thi, lµ th¬miªu t¶ viÖc vua ®·i yÕn c¸c quý kh¸ch. C©u nµy chØ viÖcTr−¬ng Phô më tiÖc ®·i kh¸ch. 6. Thá thñ: ®Çu con thá, ý nãi ®êi x−a ®·i kh¸ch quý b»ng®Çu thá, nay l¹i ®·i b»ng ®Çu ng−êi, thÕ lµ sang gÊp m−êi. 7. Phµn: Phµn Kho¸i, mét t−íng tµi cña H¸n Cao tæL−u Bang.70 Tr−¬ng Phô nghe th¬, rÊt phôc khÝ ph¸ch cñaNguyÔn BiÓu. H¾n khen thÇm trong bông, nh÷ngng−êi chøng kiÕn ai còng kinh h·i. BiÕt kh«ng khuÊt phôc næi NguyÔn BiÓu,Tr−¬ng Phô ®èi ®·i rÊt träng råi th¶ cho «ng vÒ.Nh−ng thËt kh«ng may, lóc bÊy giê cã hai cha conPhan Quý Hùu, Phan Liªu ng−êi Hµ Hoµng (naylµ T©y Lç), thuéc Bµn Th¹ch, NghÖ An, lµ ng−êiham sèng sî chÕt, ®· ®Çu hµng giÆc, ®−îc cÊt nh¾clªn chøc tri ch©u NghÖ An. Hai cha con ®−îc giÆcrÊt tin dïng, nh©n cã viÖc NguyÔn BiÓu ®i sø cÇuphong, Tr−¬ng Phô ®· kÓ l¹i chuyÖn vµ hái: - NguyÔn BiÓu lµ ng−êi thÕ nµo Phan Liªu cã mèi thï riªng víi NguyÔn BiÓu,muèn h·m h¹i «ng bÌn nãi: - Ng−êi Êy lµ bËc hµo kiÖt An Nam, nÕu ngµimuèn lÊy ®Êt An Nam, kh«ng cã con ng−êi Êy th×viÖc sao nªn. Tr−¬ng Phô cho lµ ph¶i, liÒn sai ng−êi ®uæitheo b¾t NguyÔn BiÓu l¹i. Tr−¬ng Phô dô «ng hµng, «ng tøc giËn m¾ngl¹i r»ng: - C¸c ng−¬i trong bông th× m−u c−íp n−íc, bªnngoµi l¹i gi¶ lµm qu©n nh©n nghÜa. §· høa lËpcon ch¸u hä TrÇn, l¹i ®Æt quËn, huyÖn. §· c−ípch©u b¸u, l¹i cßn tµn h¹i sinh d©n. C¸c ng−¬i thËtbän giÆc tµn h¹i. BiÕt kh«ng dô dç ®−îc «ng, Tr−¬ng Phô h« qu©ntrãi «ng vµo ch©n cét cÇu Lam, c¹nh chïa Yªn Quèc. 71 NguyÔn BiÓu cùa quËy m·i míi tho¸t ®−îc métbµn tay, lÊy mãng tay viÕt lªn lÇn rªu b¸m ë cétcÇu t¸m ch÷: ThÊt nguyÖt s¬ nhÊt, NguyÔn BiÓu tö (mångmét th¸ng b¶y, NguyÔn BiÓu chÕt). Råi NguyÔn BiÓu h−íng mÆt vÒ ...