Phát sinh chủng loại của động vật da gai

1. Động vật da gai hoá thạch Các dẫn liệu về hoá thạch cho thấy động vật da gai vốn là nhóm có đối xứng 2 bên và cấu tạo đối xứng toả tròn của phần lớn động vật da gai hiện sống chỉ là hiện tượng thứ sinh. Mặt khác sự phân cắt trứng phóng xạ, hình thành thể xoang theo kiểu lõm ruột chứng tỏ động vật da gai có quan hệ gần gũi với các nhóm động vật có miệng thứ sinh khác.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát sinh chủng loại của động vật da gai Phát sinh chủng loại của động vật da gai1. Động vật da gai hoá thạchCác dẫn liệu về hoá thạch cho thấy động vật dagai vốn là nhóm có đối xứng 2 bên và cấu tạođối xứng toả tròn của phần lớn động vật da gaihiện sống chỉ là hiện tượng thứ sinh. Mặt khácsự phân cắt trứng phóng xạ, hình thành thểxoang theo kiểu lõm ruột chứng tỏ động vật dagai có quan hệ gần gũi với các nhóm động vậtcó miệng thứ sinh khác.Động vật da gai xuất hiện rất sớm trong lịch sửphát triển của trái đất. Từ đầu kỷ Cambri đã xuấthiện động vật da gai đầu tiên. Có nhiều lớp hiệnnay đã tuyệt chủng như lớp Ophiocistia (Phânngành Eleutherozoa), các lớp Carpoidea,Blastoidea, Edrioasteroidea (phân ngànhPelmalthozoa). Còn các đại diện hiện sống đãtrải qua một thời kỳ phát triển địa chất rất lâudài.2. Nguồn gốc và tiến hoáThật khó khăn để xác định vị trí của động vật dagai nếu không dựa vào đặc điểm phát triển củađộng vật da gai hiện sống và đặc điểm hình tháicủa động vật da gai hoá thạch. Ấu trùng có đốixứng 2 bên của tất cả các nhóm động vật da gaihiện sống giúp cho chúng ta hình dung các đặcđiểm chính của tổ tiên. Tổ tiên giả thiết có cơthể đối xứng hai bên 2 bên, bò trên đáy, miệngở phía trước, hậu môn ở phía sau trên đườngbụng, có 3 đôi túi thể xoang và đôi thứ nhấtthông với bên ngoài.Tổ tiên này có lẽ cũng là tổ tiên chung của tất cảđộng vật có miệng thứ sinh (deuterostomia).Bằng chứng là ấu trùng của ngành Nửa dâysống và Có dây sống đều có 3 đôi túi thể xoangở giai đoạn đầu và hình dạng của ấu trùngmang ruột cũng rất giống ấu trùng dipleurula củađộng vật da gai (hình 11.24).Có thể cho rằng tổ tiên của động vật da gai đãdùng phần trước (phần đầu) bám vào giá thể.Khởi đầu đặc điểm đối xứng toả tròn thể hiệntrên sự sắp xếp tấm xương, sau đó chuyển dầnvào cơ quan bên trong như hệ thống ống dẫnnước, thần kinh, tuần hoàn và sau đó là tiêu hoávà sinh dục. Kết quả quá trình này là cơ thểđộng vật da gai chuyển từ đối xứng 2 bên sangđối xứng toả tròn.Lớp Cầu biển (Cystoidea) là lớp nguyên thuỷnhất trong ngành, rồi đến các lớp khác trongPelmathozoa như Nụ biển (Blastoidea) và Huệbiển (Crinoidea) tiến hoá theo hướng hình thànhcánh.Trong Eleutherozoa thì Sao biển (Asteroidea),Đuôi rắn (Ophiuroidea) có quan hệ gần gũi vớinhau. Hải sâm còn giữ được đặc điểm nguyênthuỷ như có tấm sàng và lỗ sinh dục trên cựcmiệng, chỉ có 1 tuyến sinh dục, ruột hình ốngchứng tỏ chúng rất gần với tổ tiên chung. Cầugai có vị trí chưa rõ, nhóm động vật cầu gaikhông đều có cấu trúc cơ thể trở lại đối xứng 2bên, nhưng có thể là nhóm xuất hiện sau cùng.Do lối sống ít di động, phần lớn động vật da gaihiện nay vẫn có cơ thể đối xứng toả tròn.Thảo Dương