Phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học cho học sinh thông qua dạy học chương Góc với đường tròn - Hình học 9

Bài viết "Phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học cho học sinh thông qua dạy học chương Góc với đường tròn - Hình học 9" đề xuất một số biện pháp phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học trong chương góc với đường tròn - Hình học 9.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học cho học sinh thông qua dạy học chương Góc với đường tròn - Hình học 9 Equipment with new general education program, Volume 1, Issue 294 (August 2023) ISSN 1859 - 0810 Phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học cho học sinhthông qua dạy học chương Góc với đường tròn - Hình học lớp 9 Nguyễn Như Hóa*, Lê Xuân Trường** *Trường THPT Chuyên Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu **Trường Đại học Đồng Tháp Received: 12/7/2023; Accepted: 20/7/2023; Published: 28/7/2023 Abstrat: The article proposes a number of measures to develop students’ ability to think and reason mathematically through teaching the corner chapter with circles-Geometry 9, including: Practice for students to perform operations thinking analytically, synthesizing in the process of learning concepts, proving theorems or solving exercises on corners with circles; Train students in the operations of comparison, analogy, generalization, and specialisation in the process of solving exercises of the corner chapter with the circle; Guide students to analyze and argue from different angles to find many different solutions while solving the corner chapter exercises with circles. Keywords: Angle with the circle, development measures, capacity, thinking and mathematical reasoning.1. Đặt vấn đề sơ đồ phân tích đi lên để tìm đường lối giải bài toán; Chương trình Giáo dục phổ thông môn Toán HS biết quan sát để so sánh được sự giống nhau, khác2018 do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành theo định nhau giữa các tính chất góc ở tâm, góc nội tiếp, góchướng phát triển năng lực (NL). Tức là, dạy học phải tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung, góc có đỉnh ở trongđáp ứng mục tiêu “kép” vừa làm cho học sinh (HS) đường tròn, góc có đỉnh ngoài đường tròn, các dấuhiểu sâu sắc nội dung kiến thức, vừa phải phát triển hiệu nhận biết tứ giác nội tiếp. Biểu hiện về lập luận:cho HS một số thành phần của NL toán học. Trong 5 HS biết lập luận hợp lý để tìm ra lời giải bài toán, biếtthành phần của NL toán học thì NL tư duy và lập luận lập luận theo nhiều hướng khác nhau để tìm nhiều lờitoán học có nhiều cơ hội để phát triển cho học sinh giải khác nhau; HS trả lời được các câu hỏi khi lậptrong dạy học môn Toán. Bài viết đề xuất một số biện luận, từ đó trình bày lời giải kèm theo căn cứ suy luậnpháp phát triển NL tư duy và lập luận toán học trong trong quá trình giải các bài tập hay quá trình chứngchương góc với đường tròn - Hình học 9. minh định lý chương góc với đường tròn.2. Nội dung nghiên cứu 2.2. Biện pháp phát triển NL tư duy và lập luận2.1. Phân tích một số biểu hiện của NL tư duy và toán học cho học sinh thông qua dạy học chươnglập luận toán học chủ đề hệ thức lượng trong tam góc với đường tròngiác vuông-Hình họa 9 2.2.1. Biện pháp 1: Tập cho HS thực hiện các thao Theo chương trình giáo dục phổ thông môn Toán tác tư duy phân tích, tổng hợp trong quá trình học2018 thì NL TD &LLTH đối với HS cấp THCS được tập khái niệm, chứng minh định lý hay giải bài tậpbiểu hiện cụ thể như sau: Thực hiện được các thao tác chương góc với đường tròntư duy, đặc biệt biết quan sát, giải thích được sự tương - Mục đích của biện phápđồng và khác biệt trong nhiều tình huống và thể hiện + Giúp HS có kĩ năng phân tích các tính chất đặcđược kết quả của việc quan sát; Thực hiện được việc trưng của khái niệm để hiểu đúng khái niệm, phânlập luận hợp lí khi giải quyết vấn đề; Nêu và trả lời tích để tìm hiểu nội dung bài toán giữa điều kiện đãcâu hỏi khi lập luận, giải quyết vấn đề. Chứng minh cho (giả thiết) với điều kiện phải tìm (kết luận); sửđược mệnh đề toán học không quá phức tạp. dụng sơ đồ phân tích đi lên để tìm đường lối giải bài Trên cơ sở nội dung chương góc với đường tròn toán hoặc tìm đường lối chứng minh định lí.và các biểu hiện của NL tư duy và lập luận ở cấp + Giúp HS có kĩ năng tổng hợp dữ kiện, sắp xếpTHCS, chúng tôi đề xuất một số biểu hiện của NL lời giải một cách hợp lí, rõ ràng, chặt chẽ.này trong chủ đề này như sau: HS phân tích để tìm - Cách thức thực hiệnra dấu hiệu đặc trưng của khái niệm góc ở tâm, góc + GV lựa chọn hệ thống bài tập hoặc định lí trongnội tiếp, góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung, góc có chương góc với đường tròn có cơ hội rèn luyện chođỉnh ở trong đường tròn, góc có đỉnh ở ngoài đường HS các thao tác tư duy (phân tích, tổng hợp)tròn; HS phân tích để tìm hiểu bài toán, sử dụng được + GV hướng dẫn HS tìm lời giải bài toán hoặc42 Journal homepage: www.tapchithietbigiaoduc.vn Equipment with new general education program, Volume 1, Issue 294 (August 2023) ISSN 1859 - 0810chứng minh định lý thông qua hệ thống câu hỏi hoặc được kết quả của việc quan sát.theo nhóm để HS thực hiện + Giúp HS kiến tạo tri thức, nắm vững các khái Ví dụ 1: Cho bài toán sau: Trên các cạnh BC, DC niệm, định lí, tính chất, hệ quả, đào sâu kiến thức, mởcủa hình vuông ABCD lấy lần lượt hai điểm E và N rộng bài toán về góc với đường trònsao cho = 450. Đường chéo BD cắt AE và AN + Giúp HS khả năng đề xuất bài toán tổng quát,lần lượt ở I và K. Gọi H là giao điểm của NI và EK. góp phần rèn luyện thao tác tư duy khái quát hóa,Chứng minh AH ⊥ NE. ...