Sách cũ

Tác giả tìm được cái chìa khoá để mở cánh cửa ký ức chiến tranh từ căn phòng đọc nghèo ở Yaly. Đó là những cuốn sách của đồng đội anh, những người lính đã mang nó qua trận mạc... Những cuốn sách giờ đây đã không còn chỉ là sách mà người, là chân dung mỗi người đang hiển hiện trên từng trang sách cũ. Thư viện nằm trong khuôn viên "Nhà văn hoá" của một đơn vị thi công Thuỷ điện Yaly là một căn phòng nhỏ, cửa xập xệ với vài bốn giá sách tự tạo, chiếc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sách cũvietmessenger.com Phạm Ngọc Tiến Sách cũTác giả tìm được cái chìa khoá để mở cánh cửa ký ức chiến tranh từ căn phòng đọc nghèoở Yaly. Đó là những cuốn sách của đồng đội anh, những người lính đã mang nó qua trậnmạc... Những cuốn sách giờ đây đã không còn chỉ là sách mà người, là chân dung mỗingười đang hiển hiện trên từng trang sách cũ.Thư viện nằm trong khuôn viên Nhà văn hoá của một đơn vị thi công Thuỷ điện Yaly là mộtcăn phòng nhỏ, cửa xập xệ với vài bốn giá sách tự tạo, chiếc bàn dài bày những chồng báo,tạp chí ngất ngọn. Ngọc bước vào, vừa ngập ngừng vừa lơ đãng, nếu là mấy ngày trướchẳn anh đã nhủ thầm, tất cả chỉ là mỹ từ phô phang bởi cái gọi Nhà văn hoá kia đáng kểnhất chỉ là hội trường hơn trăm ghế xếp, dùng để họp hành giao ban hơn là sinh hoạt vănhoá. Nhưng không, chỉ mấy ngày, cùng đoàn nhà văn vào từ Hà Nội, Ngọc đã kịp chui vàođường hầm lép nhép bùn đất, không khí đặc ngột, tai ù ran vì vô vàn tiếng động phát ra từmáy ủi, máy xúc ầm ĩ, tiếng máy khoan gầm gào, tiếng choàng búa cuốc xẻng... chứng kiếnnhững người thợ trong nhịp điệu lao động gấp gáp, hối hả, tốt lắm rồi, như thế này là tốt lắmrồi. Mắt Ngọc lướt qua những giá sách. Cô thủ thư trẻ, rất trẻ, nụ cười từ lúc Ngọc bước vàochưa hề ngắt nghỉ một giây. Ngọc gật đầu hài lòng. Anh dừng lại trước một ngăn sách nhỏcó kính, trong đó hiện ra những gáy sách cũ mèm, xơ xác.- Đó là sách cũ anh ạ.Cô thủ thư theo sát Ngọc, thấy anh dừng lại chăm chú, bèn giải thích một cách ngượngngập. Ngọc gật đầu, tay quờ quạng vô thức vào cửa kính.- Anh cần cuốn gì, ở ngoài kia, em tìm giúp.Ngọc không trả lời cô thủ thư tay anh rút vội một cuốn, lật nhanh bìa sách đã rách tướpđược dán lại bằng nilông. Toàn thân anh run rẩy, tay cào cào vớ bừa những cuốn sách khácmột cách gấp gáp. Tay lật giở, miệng lẩm nhẩm, Ngọc đã lấy ra mấy chục cuốn sách.Những cuốn sách cũ đen sì, nằm lẫn lộn ngổn ngang trên bàn, người Ngọc thõng hẳn, lòngkhòng như cây cong vì bão táp.Cô thủ thư sửng sốt, đứng nhìn anh như hoá đá.Những cuốn sách cũ bất ngờ gặp ở thư viện đã hoàn toàn choán hết tâm trí Ngọc, phiêudiêu thả anh về với năm tháng của tuổi trẻ. Ngày đó đã lùi xa, thật xa nằm đông đặc ở mộtmiền ký ức, không thể nói là quên nhưng thực lòng Ngọc không còn nhớ những cuốn sáchnày nữa, trong đó có cuốn sách của anh với lời đề tặng ngày nhập ngũ của cô bạn gái thân,cũng đã xa lắc lơ trong ký ức mù thẳm. Những cuốn sách riêng của từng người lính nằmsâu trong đáy balô theo sáng kiến của chính trị viên, một ông giáo làng, được gom lại thànhtài sản chung của cả đại đội. Người được giao giữ số tài sản quý giá này không ai khácchính là Ngọc. Tòng teng chiếc balô sách cùng ít tư trang, Ngọc đã rong ruổi cùng đại đội đihầu hết những cánh rừng miền Đông trong những năm tháng chiến tranh. Một vết thươngđã cắt ngang đời chiến trận của anh. Ngọc bàn giao lại số sách cho đơn vị, anh đã kịp đọchết và thông thuộc chủ nhân của từng cuốn sách. Đã có không ít cuốn sách trở thành vô chủ.Bây giờ, sau giây phút choáng ngợp, Ngọc đã choàng tỉnh. Tay Ngọc lần sờ từng cuốn sách.Cứ mỗi lần anh lật trang, từ trong lồng ngực mình anh lại thấy những âm thanh vừa lạ, vừaquen bủa siết lấy trái tim đang quẫy đập từng nhịp. Hiện trước mắt Ngọc những khuôn mặtvừa ảo mờ, vừa xác thực. Đây là Lượng ở Thủ Lệ, là thợ máy trước khi ngập ngũ, nhiềutuổi nhưng chẳng hiểu sao lại thủ đi cuốn sách thiếu nhi duy nhất Cuộc phiêu lưu của chúHành của nhà vănÕÝ J.Rodari. Tớ là chú Hành đấy hiểu không?. Quả vậy, đến đâuLượng cũng làm mọi người cười chảy nước mắt vì những lời tếu táo nhưng thâm thuý vànhững trò nghịch khôn lường. Anh là người ngã xuống sau cùng đại đội, tháng ba năm bảynhăm ở mặt trận Chơn Thành. Ngọc vuốt nhẹ cuốn sách nhỏ có chiếc bìa vẽ chú Hành tinhnghịch. Thoảng sực mùi hành tươi cay nồng, trong tích tắc mắt Ngọc mờ phủ. Còn đâyThép đã tôi thế đấy của N.A-stơ-rốp-ski, Thành con phố Tạ Hiện vừa là chủ nhân vừa làtín đồ của cuốn sách dày cộp. Thành sống bừng bừng như ngọn lửa của thép trong chiếntrận nhưng lại gục ngã không hồi cứu vãn trong hoà bình, trong đủ đầy no ấm hôm nay. Đâynữa, cuốn sách mất bìa, mãi sau này Ngọc mới biết là cuốn Tư bản luận. Thắng béo giữkhư khư bên mình, mãi mới chịu nộp, bị sốt rét đến cữ rụng hết tóc, mới tòi ra mấy ngànđồng phụ cấp dành dụm, nhờ mua giúp thực phẩm bồi dưỡng, để chịu mang tiếng đến tậnbây giờ. Ngọc luôn tay lật giở. Những cuốn sách nham nháp, dầu dãi. Hiển đốm vì tóc bạcsớm, ngẩn ngơ với Truyện Kiều, giờ là nhà báo, tịnh chẳng một lần bàn luận đến thơ nữa.Cuốn sách cũ Xóm Cầu Mới (Nhất Linh - Khái Hưng) phải cương quyết lắm, chính trị viênCương mới giữ lại được cho Bình. Con người mê Tự lực văn đoàn ấy nếu còn sống hẳnsẽ theo đuổi nghiệp văn chương và ít nhất anh phải là một tiểu thuyết gia tên tuổi. Mỗi lúcNgọc càng như mê mụ đi. Nguyên chết vì bạo bệnh năm trước. Long đang đeo hàm đại tá...- Đến rồi anh ạ.Lời cô thủ thư cắt ngang dòng suy tưởng của Ngọc. Sau khi biết gốc gác những cuốn sáchcũ, cô xăng xái dẫn Ngọc đến nhà người đã mang cuốn sách nhập vào thư viện. Đó là mộtkỹ sư điện sống cùng với gia đình trong khu nhà tập thể.Cô thủ thư giới thiệu chủ, khách, vị kỹ sư có vẻ ngạc nhiên.- Anh tìm tôi có việc gì?- Tôi muốn gặp người chủ của những cuốn sách cũ.Vị kỹ sư ồ lên khẽ nhún vai.- Tôi hiểu rồi cha tôi có nói nhiều về anh. Ông cụ vẫn đùa yêu rằng, hoá ra anh là kẻ kiếmchác được ở chiến tranh nhiều nhất, thảo nào anh mang vào chiến trường sách của Rơ-mác,cuốn gì nhỉ?ÕÀ phải, Phía tây không có gì lạ.Ngọc nhấp nhổm vì sốt ruột.- Thế ông cụ đâu, mà tôi cũng chưa biết tên ông cụ.- Cha tôi bảo hồi anh còn là lính gùi sách, ông là chính trị viên.- Anh Cương!Ngọc bật hẳn người khỏi ghế, khi nghe con trai của chính trị viên cũ nói những lời khôngthay đổi ngữ điệu.- Tiếc rằng anh đến quá muộn. Nếu được gặp anh hẳn cha tôi sẽ mừng lắm.Ngọc thập t ...