Tìm hiểu về quy tắc xuất xứ trong thương mại dịch vụ

Bài viết này sẽ cung cấp cho người đọc những hiểu biết cơ bản nhất về QTXX đối với dịch vụ thông qua việc làm rõ sự cần thiết phải có quy tắc xuất xứ trong thương mại dịch vụ, ảnh hưởng của các tính chất của dịch vụ lên QTXX, và một số quy định hiện hành liên quan tới xuất xứ dịch vụ. Từ việc xem xét quy định của GATS và một số PTA, bài viết chỉ ra rằng các quy định này đang đi theo cách tiếp cận chung dựa trên phương thức cung ứng dịch vụ, song chưa tập trung vào bản thân dịch vụ và cũng chưa đủ tính khả thi để áp dụng. Do đó, QTXX đối với dịch vụ cần tiếp tục được nghiên cứu và hoàn thiện để trở thành công cụ phù hợp với thương mại dịch vụ hiện đại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tìm hiểu về quy tắc xuất xứ trong thương mại dịch vụ KINH TEÁ VAØ HOÄI NHAÄP<br /> <br /> TÌM HIỂU VỀ QUY TẮC XUẤT XỨ TRONG<br /> THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ<br /> Đinh Khương Duy*<br /> Tóm tắt<br /> Nếu như quy tắc xuất xứ (QTXX) đối với hàng hóa đã được xây dựng rất hoàn chỉnh và được<br /> nghiên cứu rộng rãi thì QTXX đối với dịch vụ còn rất ít được đề cập đến. Bài viết này sẽ cung cấp<br /> cho người đọc những hiểu biết cơ bản nhất về QTXX đối với dịch vụ thông qua việc làm rõ sự cần<br /> thiết phải có quy tắc xuất xứ trong thương mại dịch vụ, ảnh hưởng của các tính chất của dịch vụ lên<br /> QTXX, và một số quy định hiện hành liên quan tới xuất xứ dịch vụ. Từ việc xem xét quy định của<br /> GATS và một số PTA, bài viết chỉ ra rằng các quy định này đang đi theo cách tiếp cận chung dựa<br /> trên phương thức cung ứng dịch vụ, song chưa tập trung vào bản thân dịch vụ và cũng chưa đủ tính<br /> khả thi để áp dụng. Do đó, QTXX đối với dịch vụ cần tiếp tục được nghiên cứu và hoàn thiện để trở<br /> thành công cụ phù hợp với thương mại dịch vụ hiện đại.<br /> <br /> Từ khóa: xuất xứ, quy tắc xuất xứ, dịch vụ, FTA, GATS, WTO.<br /> Mã số: 204.121015. Ngày nhận bài: 12/10/2015. Ngày hoàn thành biên tập: 24/12/2015. Ngày duyệt đăng: 24/01/2016.<br /> <br /> Abstract<br /> While rules of originfor goods have been quite fully constructed and widely researched, those<br /> for services are still rarely mentioned. This article aims to provide readers with basic knowledge<br /> of origin rules for services through explaining the needs to develop such rules in service trade, the<br /> influence of services’ features on their origin rules and current regulations on the origin of services.<br /> After considering relevant provisions of the GATS and some PTAs, the article points out that these<br /> regulations share the approach that is based on the modes of service supply; but they are not<br /> focusing on services themselves and not feasible enough to be applied. Therefore, rules of origin<br /> for services need further research to be accomplished and become asuitable instrument for modern<br /> trade in services.<br /> Key words: origin, ROO, service, FTA, GATS, WTO.<br /> Paper No. 204.121015. Date of receipt:12/10/2015. Date of revision: 24/12/2015. Date of approval: 24/01/2016.<br /> <br /> 1. Đặt vấn đề<br /> Quy tắc xuất xứ (QTXX) là những tiêu chí<br /> được sử dụng để xác định nước xuất xứ của<br /> một sản phẩm. QTXX có vai trò quan trọng<br /> bởi vì các sản phẩm sẽ hưởng những chế độ<br /> đãi ngộ khác nhau tùy thuộc xuất xứ, hay cũng<br /> chính là quốc tịch của chúng.<br /> Trong thương mại hàng hóa, QTXX được<br /> * <br /> <br /> thiết lập nhằm xác định cơ chế đối xử với hàng<br /> hóa nhập khẩu. Vai trò cụ thể nhất của QTXX<br /> là giúp người xuất, nhập khẩu biết mức thuế<br /> nào sẽ áp dụng đối với một hàng hóa cụ thể.<br /> Song việc vận dụng QTXX không chỉ giới hạn<br /> trong lĩnh vực hải quan mà còn hỗ trợ việc<br /> thực thi các công cụ, biện pháp chính sách<br /> thương mại khác vì xuất xứ hàng hóa là cơ<br /> sở để áp thuế chống bán phá giá, thuế chống<br /> <br /> ThS, Trường Đại học Ngoại thương; Email: khuongduy@ftu.edu.vn<br /> <br /> 34<br /> <br /> Taïp chí KINH TEÁ ÑOÁI NGOAÏI<br /> <br /> Soá 79 (01/2016)<br /> <br /> KINH TEÁ VAØ HOÄI NHAÄP<br /> <br /> trợ cấp; thực hiện các yêu cầu về dán nhãn…<br /> Ngoài ra, QTXX trong các hiệp định thương<br /> mại tự do (FTA) còn góp phần thu hút đầu tư<br /> nước ngoài và hỗ trợ các nhà sản xuất nội địa.<br /> <br /> hiểu biết cơ bản nhất về đối tượng nghiên cứu<br /> còn hết sức mới mẻ này.<br /> <br /> Về nguyên tắc, một hàng hóa sẽ có xuất<br /> xứ tại quốc gia hoặc vùng lãnh thổ nơi diễn ra<br /> quá trình gia công, chế biến cơ bản cuối cùng.<br /> Để xác định quá trình sản xuất tại một quốc<br /> gia có đem lại xuất xứ cho hàng hóa không,<br /> các QTXX có thể sử dụng một trong các tiêu<br /> chí như giá trị gia tăng trong nội địa, sự thay<br /> đổi mã số thuế quan hoặc những công đoạn<br /> gia công, chế biến cụ thể mà hàng hóa phải<br /> trải qua1.<br /> <br /> Như chúng ta đã biết, dịch vụ có một số<br /> tính chất khác biệt so với hàng hóa: tính vô<br /> hình, tính không tách rời giữa cung ứng và<br /> tiêu dùng dịch vụ, tính không đồng đều về<br /> chất lượng và tính không dự trữ được. Sự khác<br /> biệt này ảnh hưởng như thế nào tới việc thiết<br /> kế và thực thi QTXX trong lĩnh vực dịch vụ?<br /> <br /> Trong thương mại dịch vụ, vấn đề xuất xứ<br /> và QTXX cũng có ý nghĩa tương tự. Dù các<br /> giao dịch dịch vụ không phải đối tượng bị<br /> đánh thuế quan, nhưng xuất xứ của dịch vụ<br /> là cơ sở để các chế độ đối xử tối huệ quốc,<br /> đối xử quốc gia và gia nhập thị trường mà các<br /> bên cam kết khi gia nhập WTO được áp dụng<br /> đúng đối tượng. Việc xác định xuất xứ của<br /> dịch vụ còn quan trọng hơn nữa trong các thỏa<br /> thuận thương mại ưu đãi có liên quan tới dịch<br /> vụ. Bởi lẽ một trong những mục tiêu chính của<br /> các thỏa thuận này là dành ưu đãi đặc biệt cho<br /> dịch vụ có xuất xứ từ các nước thành viên.<br /> Thế nhưng, cho tới nay vẫn chưa có một<br /> mô hình QTXX thống nhất được xây dựng<br /> cho lĩnh vực dịch vụ. Hơn nữa, vì dịch vụ có<br /> các tính chất khác biệt so với hàng hóa nên<br /> việc áp dụng QTXX hàng hóa cho ...