Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Văn hóa học: Văn hoá gia đình người Mường ở Hoà Bình

Trên cơ sở khảo sát, điều tra tại thực địa và tập hợp các nguồn tư liệu đã công bố, luận án tập trung mô tả, phân tích và làm sáng rõ về văn hóa gia đình của người Mường từ truyền thống đến hiện tại, nhằm khẳng định những yếu tố tốt đẹp có sức lan tỏa lớn đến văn hoá của vùng. Chỉ ra những đặc điểm, sự biến đổi của văn hoá gia đình người Mường góp phần bảo tồn, phát huy những giá trị tốt đẹp phục vụ công cuộc xây dựng nông thôn mớitrong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Văn hóa học: Văn hoá gia đình người Mường ở Hoà BìnhBỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCHBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOTRƢỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI********NGUYỄN THỊ KIM HOAV¨n hãa gia ®×nh ng-êi m-êngë hßa b×nhChuyªn ngµnh: V¨n hãa häcM· sè: 62310640TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HÓA HỌCHÀ NỘI, 2016Công trình được hoàn thành tại:TRƢỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘIBỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCHNgười hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Trần Đức NgônPhản biện 1: GS.TS. Lê Hồng LýViện Nghiên cứu Văn hóaPhản biện 2: PGS.TS. Nguyễn Thị Song HàHọc viện Khoa học Xã hộiPhản biện 3: TS. Đặng Thị HoaViện Nghiên cứu Gia đình và GiớiLuận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án tiến sỹ cấp Trườngtại Trường Đại học Văn hóa Hà NộiSố 418, đường La Thành, Đống Đa, Hà NộiVào hồi: … giờ …, ngày … tháng … năm 2017Có thể tìm hiểu luận án tại:- Thư viện Quốc gia Việt Nam- Thư viện trường Đại học Văn hóa Hà Nội1MỞ ĐẦU1. Lý do chọn đề tàiVăn hóa gia đình là hệ thống những giá trị, chuẩn mực đặc thù điềutiết mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình và mối quan hệ giữagia đình với xã hội, phản ánh bản chất của các hình thái gia đình đặc trưngcho các cộng đồng, các tộc người, các dân tộc và các khu vực khác nhau.Văn hóa gia đình được hình thành, phát triển qua lịch sử lâu dài của đờisống gia đình, gắn với những điều kiện phát triển kinh tế, môi trường tựnhiên và xã hội nhất định.Hoà Bình là địa bàn cư trú lâu đời và tập trung đông nhất của cộngđồng dân tộc Mường. Họ đã tạo nên những giá trị văn hóa quý giá trongkho tàng di sản văn hóa dân tộc. Các giá trị văn hóa đó đã được nhiều nhàkhoa học ở các lĩnh vực nghiên cứu khác nhau quan tâm nghiên cứu. Mặtkhác, trong bối cảnh mở cửa và hội nhập của nền kinh tế thị trường hiệnnay, việc xây dựng văn hóa gia đình ở Hoà Bình cũng nảy sinh một số vấnđề phức tạp. Đó là những biểu hiện về sự sa sút đạo đức, lối sống, sự đảolộn về trật tự kỷ cương trong gia đình, bất bình đẳng giới. Xuất phát từ ýnghĩa lý luận và thực tiễn như trên, chúng tôi chọn đề tài “Văn hóa giađình người Mường ở Hòa Bình” làm đề tài luận án tiến sĩ của mình.2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu2.1. Mục đích nghiên cứuTrên cơ sở khảo sát, điều tra tại thực địa và tập hợp các nguồn tư liệuđã công bố, luận án tập trung mô tả, phân tích và làm sáng rõ về văn hóa giađình của người Mường từ truyền thống đến hiện tại, nhằm khẳng địnhnhững yếu tố tốt đẹp có sức lan tỏa lớn đến văn hoá của vùng. Chỉ ra nhữngđặc điểm, sự biến đổi của văn hoá gia đình người Mường góp phần bảo tồn,phát huy những giá trị tốt đẹp phục vụ công cuộc xây dựng nông thôn mớitrong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập.22.2. Nhiệm vụ nghiên cứuTổng hợp, thu thập các tư liệu có liên đến đề tài nghiên cứu; xác địnhtiền đề lý luận làm định hướng cho việc triển khai đề tài; mô tả và tìm ranhững đặc điểm cơ bản trong văn hóa gia đình truyền thống ; phân tích vàđánh giá thực trạng biến đổi văn hóa gia đình; dự báo sự tồn tại và biến đổitrong văn hóa gia đình, từ đó đặt ra những vấn đề nhằm xây dựng và phát triểnvăn hóa gia đình người Mường ở tỉnh Hòa Bình thời kỳ hội nhập.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu3.1. Đối tượng nghiên cứuVăn hóa gia đình của người Mường biểu hiện trên các phương diện:quan niệm về gia đình; văn hóa ứng xử; giáo dục và nghi lễ trong gia đình.3.2. Phạm vi nghiên cứu- Không gian: 4 mường lớn: Kim Bôi ( Mường Động), Tân Lạc (MườngBi), Cao Phong (Mường Vang), Lạc Sơn (Mường Thàng).- Thời gian: nghiên cứu văn hóa gia đình truyền thống của ngườiMường ở tỉnh Hòa Bình là từ trước năm 1986 (trước thời kỳ đổi mới kinh tếở nước ta). Việc nghiên cứu sự biến đổi của văn hóa gia đình người Mường ởtỉnh Hòa Bình được xác định là từ 1986 đến nay.4. Phương pháp nghiên cứuVới nội dung nghiên cứu của đề tài này, trên cơ sở quan điểm nghiêncứu liên ngành Văn hóa học – Dân tộc học – Xã hội học, luận án sử dụngcác phương pháp cụ thể: Nghiên cứu cấu trúc, Điền dã Dân tộc học; Điềutra xã hội học; So sánh.5. Những điểm mới của luận án- Đây là công trình nghiên cứu chuyên sâu về văn hóa gia đình củađồng bào dân tộc Mường ở tỉnh Hòa Bình dưới góc độ văn hóa học; bổsung tư liệu điền dã và mô tả tương đối cụ thể về văn hóa gia đình củangười Mường ở tỉnh Hòa Bình trước đây và hiện nay.3- Từ kết quả nghiên cứu, tác giả luận án đưa ra dự báo về xu hướngbiến đổi trong văn hóa gia đình và đặt ra một số vấn đề liên quan đếncông tác bảo tồn và phát huy các giá trị trong văn hóa gia đình của ngườiMường ở tỉnh Hòa Bình.- Luận án sẽ là nguồn tài liệu tham khảo cho các giảng viên, sinh viênngành văn hóa học, dân tộc học, nhân học và các khoa học quan tâm đến lĩnh vựcvăn hóa gia đình của dân tộc Mường.6. Bố cục của luận ánNgoài phần mở đầu và kết luận, nội dung luận án gồm 04 chương:Chương 1: Tổng quan nghiên cứu, cơ sở lý luận và khái quát về ngườiMường ở Hòa Bình.Chương 2: Văn hóa gia đình truyền thống của người Mường ở HòaBình.Chương 3: Sự biến đổi văn hóa gia đình truyền thống của ngườiMường ở Hòa Bình.Chương 4: Các yếu tố tác động dẫn đến sự hình thành, biến đổi vănhóa gia đình truyền thống của người Mường ở Hòa Bình và những vấn đềđặt ra hiện nay.Chương 1TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KHÁI QUÁTVỀ NGƢỜI MƢỜNG Ở HÕA BÌNH1.1. Tổng quan nghiên cứu các vấn đề liên quan đến đề tài1.1.1. Các nghiên cứu chung về văn hóa của người Mường- Những công trình nghiên cứu thuộc nhóm này khá quy mô. Từ nhữngcông trình đã công bố, văn hóa của dân tộc Mường đã được khảo sát kỹ, các giátrị tiêu biểu trong văn hóa vật thể, phi vật thể được đưa ra phân tích, khẳng định ...