Tổng quan nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển định hướng giá trị nghề nghiệp của học sinh trung học phổ thông

Bài viết nghiên cứu tổng quan về một số công trình và xuất bản phẩm về các yếu tố ảnh hưởng tới sự hình thành và phát triển định hướng giá trị nghề nghiệp ở một số nước trên thế giới. Kết quả nghiên cứu trình bày một số yếu tố ảnh hưởng từ góc độ chủ quan và khách quan.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng quan nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển định hướng giá trị nghề nghiệp của học sinh trung học phổ thông VJE Tạp chí Giáo dục (2023), 23(1), 35-39 ISSN: 2354-0753 TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNGĐẾN SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN ĐỊNH HƯỚNG GIÁ TRỊ NGHỀ NGHIỆP CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam Ngô Thanh Thủy Email: thuyngothanh@vnies.edu.vn Article history ABSTRACT Received: 17/11/2022 The 2018 General Education Curriculum includes vocational education Accepted: 08/12/2022 content to provide high school students with accurate and appropriate career Published: 05/01/2023 orientations. Based on a theoretical review, the study generalizes the subjective influencing factors (including personal characteristics, age, Keywords positivity, tendencies, personal preferences, etc.) and objective factors Influencing factors, career (including societal needs, career-oriented education in schools, family value orientations, high school education and living conditions, and local cultures) affecting the career value orientation among high school students. The influence of these factors varied at different levels with each individual. Thus, the orientation of an individual’s professional values is unique for each individual and imbued with characteristics of local cultures and communities. This study also points out further research directions on the current situation of influencing factors such as age, gender, and regional approaches at high school level.1. Mở đầu Biến đổi xã hội cùng với sự phát triển nhanh chóng của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay và mạng thôngtin toàn cầu đã kết nối giữa các quốc gia, các nền văn hóa và con người gần nhau hơn. Những sự phát triển mạnh mẽnày đã mang đến sự thay đổi giá trị, định hướng giá trị của xã hội nói chung và của mỗi con người nói riêng. Nhữngkết quả nghiên cứu thực nghiệm khách quan là nền tảng khoa học để đạt được định hướng giá trị nghề nghiệp (GTNN)phù hợp, để hiểu bản thân khách quan hơn và có thể lựa chọn các chương trình học tập phù hợp của họ. Ở Việt Nam,Chương trình phổ thông 2018 đã tạo ra nhiều điểm khác biệt trong giáo dục hướng nghiệp tại các trường THPT. Đặcbiệt, HS có cơ hội được học tập trải nghiệm và được định hướng nghề nghiệp cụ thể phù hợp với các đặc điểm cánhân. Do vậy, việc nghiên cứu những yếu tố tác động tới định hướng GTNN sẽ góp phần giúp cho giáo viên, cácnhà quản lí giáo dục và thậm chí HS THPT nâng cao nhận thức, từ đó có biện pháp giáo dục hướng nghiệp phù hợp. Bài báo nghiên cứu tổng quan về một số công trình và xuất bản phẩm về các yếu tố ảnh hưởng tới sự hình thành vàphát triển định hướng GTNN ở một số nước trên thế giới. Kết quả nghiên cứu trình bày một số yếu tố ảnh hưởng từ gócđộ chủ quan và khách quan. Về yếu tố chủ quan, các công trình nghiên cứu đã chỉ ra rằng các yếu tố thuộc về đặc điểmcá nhân, đặc điểm lứa tuổi, tính tích cực, xu hướng và sở thích cá nhân có tác động tới việc định hướng GTNN của HSTHPT. Về yếu tố khách quan, các vấn đề thuộc về nhu cầu xã hội, giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường, giáo dụcgia đình và môi trường, văn hóa địa phương có thể điều chỉnh và tác động đến định hướng GTNN của HS THPT. Cáckết quả nghiên cứu này được trình bày theo các nhóm vấn đề và theo thời gian nghiên cứu giúp cho các nhà giáo dụccó thể hình dung được bức tranh tổng quan về các yếu tố tác động tới định hướng GTNN của HS lứa tuổi THPT.2. Kết quả nghiên cứu2.1. Nghiên cứu về định hướng giá trị nghề nghiệp với các đặc điểm cá nhân, đặc điểm lứa tuổi học sinh trunghọc phổ thông Đối với các yếu tố ảnh hưởng tới định hướng GTNN, các nhà nghiên cứu tập trung vào những khía cạnh khácnhau về các biến như giới tính, tuổi tác, nghề nghiệp và mối quan hệ giữa định hướng GTNN và tính cách, văn hóavà động cơ, thành tựu nghề nghiệp,… ví dụ: các GTNN và thang đo kĩ năng là một trong những vấn đề hàng đầu đốivới các nhà nghiên cứu. Các nhà nghiên cứu xem xét các GTNN, giao tiếp hàng ngày với người khác, hợp tác vớingười khác, mối quan hệ đồng nghiệp, cạnh tranh, hiểu những điều quan trọng đối với bản thân,… Parsons - nhà tâmlí học người Mỹ đã sử dụng các bài kiểm tra để nghiên cứu năng lực nhằm định hướng GTNN thích hợp. Trong khiđó, Galton - nhà tâm lí học người Anh đã giúp sinh viên định hướng GTNN bằng cách sử ...