Trầm tính Phật giáo trong truyện Hà Ô Lôi

Truyện "Hà Ô Lôi" là một tác phẩm nổi bật trong văn học Việt Nam, mang đậm ảnh hưởng của triết lý Phật giáo. Với những tình tiết sâu sắc và nhân văn, tác phẩm không chỉ kể về cuộc đời của nhân vật mà còn phản ánh những giá trị tâm linh và tư tưởng Phật giáo. Trầm tính và sâu lắng, truyện khắc họa những mâu thuẫn nội tâm, sự tìm kiếm chân lý và quá trình giải thoát khỏi khổ đau. Bài viết này sẽ khám phá những yếu tố Phật giáo trong "Hà Ô Lôi", từ đó làm rõ sự hòa quyện giữa văn học và triết lý sống trong tác phẩm này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trầm tính Phật giáo trong truyện Hà Ô Lôi30 NGHIÊN CỨU - TRAO Đổl hoặc ngầm biểu đạt ý nghĩa qua việc miêu tả nhân vật.TRẦM TÍCH PHẬT GIÁO Về cái tên Ma La, học giả Tạ Chí ĐạiTRONG TRUYỆN HÀ 0 LÔI Trường (2002) cho rằng nó có liên quan đến nhân vật Đặng Ma La đỗ Thám hoaNGUYỄN HÙNG vĩ năm 1247 đồi Trần (trưốc thòi gian diễn ra câu chuyện theo các văn bản 100 flfr u y ệ n Hà Ô Lôi nằm trong tập Lĩnh năm). Nếu ghép tên nhân vật vị thần Ma K rn a m chích quái. Đây là một truyện La, bô Hà Ô Lôi, với họ nhân vật ngườingắn trung đại được nhiều nhà nghiên chồng Vũ thị là Đặng Sĩ Doanh thì tacứu đề cập tới vổi rất nhiều góc độ tiếp thấy có sự trùng hợp vổi tên vị Thám hoacận khác nhau. Bản thân truyện này, qua quê Tốt Động, Chương Mĩ, Hà Tây (cũ)các bản ghi khác nhau cũng có tình trạng đó.dị bản như bất cứ tác phẩm trung đại nào Về vị Thám hoa đời Trần có tên Mamà chúng ta đã từng gặp. Những dị biệt La này, Phạm Văn Ánh (2006) nghelà những thông tin đáng được quan sát kĩ “tương truyền cha là thần nhân, mẹ làcàng, nhưng nói chung, trước mắt chúng Đặng Thị Tiêu trong một lần ướm bànta, hiện tượng này vẫn là đại đồng tiểu chân vào vết chân lạ trong gò La nên códị. Cái đại đồng nhất vẫn là tính chất thai mà sinh ra, vì vậy đặt tên là Ma La,QUÁI của câu chuyện vì trước hết nó nằm ý nói do con ma ỏ gò La nhập vào thaitrong một tổng thể là “chích QUÁI” như nên sinh ra”.tên của tập sách. Quái trong nguyênnghĩa của nó chính là sự lạ kì. Lạ kì là GS. Kiều Thu Hoạch (2007) cho rằng,những sự mà lí trí thông thường, mà các hai chữ Ma La có nguồn gốc từ làng Quántriết thuyết khác nhau không giải thích La cổ, nay chính là xã Xuân La, huyệntường tận được. Các nhà làm sách TẠP CHÍ VHDG s ố 1/2011 31thần đó (ý nói vị thần Ma La - CXG chú) 2. Chúng tôi, qua kinh nghiệmkhông có họ, bèn lấy chữ Hà (nghĩa là nghiên cứu văn học dân gian, trong bài“gì”, “nào”, “gì đó”, “nào đó” - CXG chú) viết “Lĩnh nam chích quái - Từ điểm nhìnlàm họ. Ô Lôi tuy đen nhưng (da) nó văn hóa” in trên Tạp chí Nghiên cứu vănnhẵn láng như mỡ”. học số 8 năm 2006 (tr. 98 - 112) đã mạnh Ni-cu-lin thập niên 1960 theo nghĩa dạn đưa ra khái niệm “kiểu tự sự trầmchữ Hán và giải thích Ồ Lôi là sấm đen tích” khi nói về nghệ thuật văn xuôi của Lĩnh nam chích quái, cũng như đã giảivà có liên quan đến Krisna trong An Độ mã làm ví dụ hai truyện Hồng Bàng thịgiáo và Phật giáo. và Tản Viên sơn thần. Với cách nhìn đó, Sách Kho tàng truyện cổ tích Việt lần này, chúng tôi thử tìm hiểu nhữngNam của Nguyễn Đổng Chi, khi kể lại trầm tích, những hóa thạch nào tồn tạichuyện này đã viết; “Vì không biết họ trong truyện Hà 0 Lôi dưới góc độ vănthần là gì nên vua đặt là họ Hà”, nhưng hóa Phật giáo.thập niên 1980, đã đặt thêm nghi vấn về Về hai chữ Ma Lacái tên Hà 0 Lôi: v ề mặt ngữ âm, có thểcái tên Hà Ô Lôi có liên quan đến một cái Trong truyện, Đặng Sĩ Doanh làtên nước ngoài nào đấy. người làng Ma La (Ma La hương), đồng thời vị thần thờ ở đó cũng là thần Ma La. GS. Kiều Thu Hoạch cho rằng Ô làđen, còn Lôi là Lồi, tức để chỉ một anh Cuốn từ điển Phật học đồ sộ Phậtchàng có nguồn gốc Chăm pa. Quang đại từ điển (PQĐTĐ) nhiều lần có từ Ma La, trong đó ghi những thông tin Tháng 9 năm 2007, nhà nghiên cứu đáng để ý:Chu Xuân Giao trong một bài viết công “MA LA QUỐC. Ma la, Phạn, Pali:phu về Truyện Hà Ô Lôi đưa ra những đề Malla. Cũng gọi Mạt la quốc, Mãn laxuất hấp dẫn về cách hiểu ba chữ Hà 0 quốc, Bạt la quốc, Mạt lao quốíc, Mạt lợiLôi. Ngoài việc đồng thuận Ô là đen như quốc. Hán dịch: Lực sĩ quốc, Tráng sĩnhiều quan niệm khác thì ông gợi hướng quốc, Hoa quốc. Tên một nưốc trong 16các cách tìm hiểu khác: 1. Liệu họ Hà có nước lổn ở Ấn Độ vào thời đức Phật cònliên quan đến vị tiên Hà Tiên Cô chăng? tại thế. Vị trí nưổc này ỏ về phía bắc sôngLiệu họ Hà có thể là họ bà ngoại (tức mẹ Hằng, phía đông thành Ca tì lá vệ, TrungVũ thị) của Hà Ô Lôi?. 2. Hà Ô Lôi là Ấn Độ, thủ đô là Câu thi na yết la và cácbiến âm của tên nữ thần Hơ Kroih của thành ấp khác như Ba bà, A nô di v.v...tộc người Gia Rai (tác giả viết “phải Ma la vôn tên một chủng tộc. Trong luậtchăng Hà có liên hệ nào đó với Hơ, và Ma ha tăng kì có những danh xưng như:cũng tương tự như vậy giữa 0 Lôi và Thích chủng nữ, Li xa nữ, Ma la nữ v.v...Kroih”). Cứ theo pháp điển Ma nô thì chủng tộc Đó là tổng thuật gọn gàng các cách này là hậu duệ của dòng Sát đế lợi, từgiải thích chứ đằng sau cách giải thích đó xưa đã nổi tiếng nhồ có sức lực mạnh mẽ.là những biện luận phong phú và phức Tương truyền từng có việc lạ kì là hơntạp của các tác giả khác nhau mà nếu 500 lực sĩ cùng nhấc một tảng đá rất lớn,trích ra sẽ rất dài. cho nên nưổ ...