Vận dụng dự án vào dạy học và kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực nội dung 'soạn thảo văn bản' cho học sinh lớp 10 trung học phổ thông

Bài báo này giới thiệu một ví dụ về dự án để dạy học nội dung phần “Soạn thảo văn bản” chương trình Sách giáo khoa Tin học 10 Trung học phổ thông, cũng như dựa vào kết quả thu được của dự án để đề xuất một số câu hỏi kiểm tra đánh giá năng lực của học sinh theo cách hỏi của chương trình đánh giá học sinh quốc tế - PISA.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vận dụng dự án vào dạy học và kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực nội dung “soạn thảo văn bản” cho học sinh lớp 10 trung học phổ thông JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE 2014, Vol. 59, No. 6BC, pp. 170-179 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn VẬN DỤNG DỰ ÁN VÀO DẠY HỌC VÀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NỘI DUNG“SOẠN THẢO VĂN BẢN” CHO HỌC SINH LỚP 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Kiều Phương Thùy Khoa Công nghệ thông tin, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Dạy học theo dự án (Project Based Learning) là một trong những phương pháp dạy học tích cực, đã và đang được sử dụng nhiều ở Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên với sự chặt chẽ về thời lượng lên lớp theo phân phối chương trình, các giáo viên vẫn gặp khó khăn trong việc kết hợp dự án (phát huy sự chủ động, sáng tạo của học sinh) với các tiết dạy để cung cấp kiến thức. Bài báo này giới thiệu một ví dụ về dự án để dạy học nội dung phần “Soạn thảo văn bản” chương trình Sách giáo khoa Tin học 10 Trung học phổ thông, cũng như dựa vào kết quả thu được của dự án để đề xuất một số câu hỏi kiểm tra đánh giá năng lực của học sinh theo cách hỏi của chương trình đánh giá học sinh quốc tế - PISA. Từ khóa: Dạy học theo dự án, phát triển năng lực, PISA, soạn thảo văn bản, Tin học 10.1. Mở đầu Với chủ trương thay đổi căn bản và toàn diện Giáo dục từ năm 2015 từ hướng tiếp cận nộidung sang hướng tiếp cận năng lực, việc dạy, học và kiểm tra đánh giá cũng sẽ có nhiều thay đổiđể phù hợp với chủ trương đó. Giáo dục theo định hướng phát triển năng lực sẽ là hướng đi đượccác nhà Giáo dục Việt Nam lựa chọn và áp dụng trong chương trình phổ thông. Phương pháp dạyhọc theo dự án (DHDA) là một trong những phương pháp dạy học tích cực góp phần hình thànhvà phát triển năng lực cho học sinh (HS) một cách hiệu quả. Một trong những ưu điểm nổi bật củaDHDA là giáo viên (GV) hay HS có thể đề xuất những dự án với nội dung được thay đổi liên tục,cập nhật với thời đại và có tính sáng tạo cao. Tuy nhiên phương pháp này đòi hỏi nhiều thời gian,công sức của cả GV và HS [4]. Đặc biệt với thời lượng ít ỏi của môn học Tin học, việc thực hiệnDHDA gặp nhiều khó khăn. Việc kiểm tra đánh giá kết quả của dự án cũng còn nhiều vấn đề như:làm sao để đánh giá chính xác năng lực của từng thành viên trong một nhóm học tập hay sự vậndụng kiến thức, kĩ năng được học của HS trong việc giải quyết các vấn đề thực tế sẽ được đánh giánhư thế nào? Từ những băn khoăn trên chúng tôi lựa chọn cách sử dụng dự án như là mục tiêu cần đạttới để cung cấp các kiến thức cho HS theo phân phối chương trình. Và việc đánh giá kết quả họctập của HS không chỉ dựa trên kết quả của dự án mà còn dựa vào bài kiểm tra được xây dựng dướidạng các bộ câu hỏi đánh giá năng lực theo mô hình của PISA.Tác giả liên lạc: Kiều Phương Thùy, e-mail: thuykp@hnue.edu.vn170 Vận dụng dự án vào dạy học và kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển... Chương trình đánh giá học sinh quốc tế - PISA do Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế thếgiới (OECD) khởi xướng và chỉ đạo đã và đang được Bộ Giáo dục đào tạo đưa vào thí điểm kiểmtra đánh giá năng lực học sinh để đáp ứng những thay đổi trên. Tin học là môn học được chủ trương chú trọng trong tiến trình đổi mới theo hướng tích hợpvới các môn khoa học khác. Chương trình Tin học lớp 10 tập trung vào chương 3: Soạn thảo vănbản là phần nội dung chú trọng nhiều tới các thao tác, các kĩ năng thực hành cũng như liên quanmật thiết tới đời sống hàng ngày hay các môn học khác. Bài viết này tập trung vào việc đưa ra vídụ về dự án, đề xuất cách sử dụng dự án như là mục tiêu cần đạt của môn học và phân tích mộtvài câu hỏi trong bộ câu hỏi phần Soạn thảo văn bản để bồi dưỡng các năng lực chung và năng lựcriêng biệt khi học môn học này cho HS phổ thông.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Khái niệm dạy học theo dự án Theo John R.Mergendoller [4] thì: “Dạy học theo dự án là một mô hình tổ chức học tậpxung quanh những dự án. Mỗi dự án thường có những nhiệm vụ phức tạp, dựa trên những câu hỏihay những vấn đề đầy thử thách, đòi hỏi học sinh phải tìm hiểu sâu sắc bài toán hay vấn đề đặtra, tiến hành các hoạt động điều tra, khảo sát, và tìm cách giải quyết vấn đề; nó cung cấp cho họcsinh cơ hội để làm việc tương đối chủ động trong một khoảng thời gian mở và kết quả cuối cùng làtạo ra các sản phẩm thực tế hoặc các bài thuyết trình trước lớp học hay một cộng đồng nào đó”.Nói cách khác, phương pháp DHDA là một phương pháp dạy học tích cực, trong đó HS đóng vaitrò trung tâm trong việc cùng phối hợp để thực hiện một dự án để tìm hiểu giải quyết những nhiệmvụ phức tạp được đặt ra, sử dụng kiến thức, kĩ năng đã có hay tìm hiểu từ thực tế đời sống. Thôngqua việc thực hiện dự án, HS lĩnh hội được nội ...