Viêm não do herpes simplex virut: 2 ca bệnh được phát hiện tại Bệnh viện 103

Viêm não virut do rất nhiều mầm bệnh gây nên. Bệnh do virut Herpes simplex gây ra được biết đến nhiều là erpes miệng và sinh dục. Viêm não do Herpes simplex virut (HSV) ít gặp, khó chẩn đoán đúng và phát hiện sớm ở Việt Nam. Tại Bệnh viện 103, đã gặp 2 ca bệnh được chẩn đoán xác định viêm não do HSV.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Viêm não do herpes simplex virut: 2 ca bệnh được phát hiện tại Bệnh viện 103TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2013VIÊM NÃO DO HERPES SIMPLEX VIRUT:2 CA BỆNH ĐƯỢC PHÁT HIỆN TẠI BỆNH VIỆN 103Nguyễn Văn Tuấn*; Nguyễn Minh Hiện*TÓM TẮTViêm não virut do rất nhiều mầm bệnh gây nên. Bệnh do virut Herpes simplex gây ra được biếtđến nhiều là erpes miệng và sinh dục. Viêm não do Herpes simplex virut (HSV) ít gặp, khó chẩnđoán đúng và phát hiện sớm ở Việt Nam. Tại Bệnh viện 103, đã gặp 2 ca bệnh được chẩn đoán xácđịnh viêm não do HSV.Bệnh khới phát cấp tính với sốt, đau đầu, nôn, rối loạn tâm thần, rối loạn trí nhớ, liệt nửa người,rối loạn ý thức. Xét nghiệm dịch não tủy trong, tế bào (TB) tăng nhẹ (40 - 360 TB/mm3), chủ yếulymphocyte (> 80%); protein tăng (1,1 đến 1,97 g/l). Hình ảnh trên CT và MRI sọ não thấy tổnthương thuỳ thái dương, thuỳ đảo, hải mã dạng phù nề, hoại tử. Xét nghiệm đặc hiệu là PCR-HSVdịch não tuỷ (+), IgG (+) và IgM (-) ở máu ngoại vi.* Từ khóa: Viêm não; Virut Herpes simplex.Encephalitis due to herpes simplex virus2 cases were found in 103 hospitalsSUMMARYEncephalitis is causing by many pathogenic virus. Diseases caused by Herpes simplex virusknown as oral and genital herpes. Encephalitis due to Herpes simplex virus (HSV) are rare, difficultto diagnose correctly and early detection in Vietnam. There are two cases that were diagnosedcorrectly HSV encephalitis at 103 Hospital.Onset of acute illness with fever, headache, nausea, mental confusion, memory disturbances,hemiplegia, disorders of consciousness. Examination of cerebrospinal fluid was clear, the cellsincreased (40 - 360 cell/mm3), mainly lymphocytes (> 80%), increased protein (1.1 to 1.97 g/l). Imageof CT and MRI brain scan found temporal lobe, lobes Island, walruses as edema, necrosis. Specifictest is PCR-HSV positive in CSF, IgG (+) and IgM (-) in peripheral blood.* Key words: Encephalitis: Herpes simplex virus.ĐẶT VẤN ĐỀViêm não virut là một hội chứng não cấpgồm sốt, đau đầu, rối loạn tâm thần và rốiloạn ý thức, có thể gặp các thiếu sót thầnkinh cục bộ và động kinh cục bộ hoặc cụcbộ toàn thể hóa. HSV gồm 2 loại chính làHSV-1 và HSV-2. Khoảng 90% viêm nãoHSV ở người lớn và trẻ em là do HSV-1.Viêm não do HSV gặp ở bất kỳ tuổi nào,tuy nhiên gặp nhiều < 20 tuổi và > 50 tuổi.* Bệnh viện 103Chịu trách nhiệm nội dung khoa học: GS. TS. Nguyễn Văn MùiPGS. TS. Trịnh Thị Xuân Hòa126TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2013Nhóm viêm não do HSV trẻ tuổi thườngtương ứng với nhiễm trùng tiên phát, trongkhi phản ứng tái hoạt hóa HSV tiềm ẩnthường xảy ra ở nhóm BN lớn tuổi. Viêmnão do HSV rất nguy hiểm, có tỷ lệ tử vongcao (khoảng 70%) nếu không được điều trị,trường hợp điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vongkhoảng 19% và > 50% số trường hợp sốngsót gặp vấn đề về thần kinh mức độ vừađến nặng, tỷ lệ phục hồi hoàn toàn sauviêm não không quá 3% [5, 6, 7].Viêm não do HSV xảy ra lác đác trongnăm, thường gặp vào mùa hè và đầu thu.HSV-1 là virut thường gặp nhất trong viêmnão virut cấp lẻ tẻ ở các nước phương Tâyvà trên toàn thế giới. Tần suất 1/250.000 500.000 dân/năm tại các nước công nghiệp,ở Mỹ mỗi năm có khoảng 2.000 trường hợpmắc bệnh [7]. Tại Việt Nam, theo số liệubáo cáo thì tỷ lệ viêm não do HSV chưanhiều, chỉ có số ít công bố về phát hiện cácca bệnh ở Hà Nội và Thành phố Hồ ChíMinh. Hiểu biết về mặt bệnh này còn hạnchế, mặt khác xét nghiệm chẩn đoán xácđịnh là nuôi cấy virut và PCR mới chỉ cómột số trung tâm trong nước tiến hành được.Tuy nhiên, triệu chứng lâm sàng và cậnlâm sàng của bệnh tương đối giống bệnhcảnh viêm não virut nói chung, hình ảnh tổnthương não gợi ý nhiều tới viêm não HSVlà vị trí tổn thương vùng thái dương, hồi hảimã và thùy đảo. Bệnh dễ nhầm với cácbệnh như viêm não - màng não do virut khác,viêm màng não lao, đột quỵ não, u não, rốiloạn tâm thần, thương hàn... Nếu được pháthiện và điều trị sớm, khả năng phục hồibệnh khả quan, bởi vì chỉ có loại virut Herpessimplex có thuốc kháng virut đặc hiệu làacyclovir. Chúng tôi thông báo 2 trườnghợp viêm não do HSV được phát hiện tạiBệnh viện 103.TÓM TẮT CA BỆNHTrường hợp thứ nhất: BN nam, 66 tuổi,ë Thanh Trì, Hà Nội, nhập viện 6 - 2010, cótiền sử chấn thương sọ não cách đây 10năm, phục hồi không để lại di chứng. BNvào viện ngày thứ 3 của bệnh với biểu hiệntự nhiên đau đầu, buồn nôn, nói lảm nhảmvô nghĩa, không nhận ra người thân, kèmtheo sốt nhẹ, có gai rét, không rét run. Bệnhdiễn biến ngày càng nặng dần và phức tạpvới các hội chứng rối loạn về ý thức, tâmthần, triệu chứng thần kinh khu trú và tìnhtrạng nhiễm khuẩn nặng.Xét nghiệm: những ngày đầu xét nghiệmcông thức máu trong giới hạn bình thường,chỉ đến ngày thứ 9 của bệnh, bạch cầu tăng(15,6 G/l), bạch cầu trung tính chuyển trái(94,5%) do bội nhiễm phổi. Các chỉ số vềđường máu, chức năng thận, chức nănggan, điện giải ở ngày thứ 4 của bệnh tronggiới hạn bình thường. Ngày thứ 9, men gan ...