Xây dựng ontology cho hệ thống truy vấn dữ liệu tùy chọn

Bài viết Xây dựng ontology cho hệ thống truy vấn dữ liệu tùy chọn trình bày giải pháp xây dựng một ontology phục vụ cho hệ thống truy vấn dữ liệu tùy chọn. Dựa trên ontology này, hệ thống sẽ phân tích ngữ nghĩa của câu truy vấn bằng ngôn ngữ tự nhiên và gợi ý câu truy vấn tương ứng với loại cơ sở dữ liệu được lựa chọn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng ontology cho hệ thống truy vấn dữ liệu tùy chọn 128 Nguyễn Thanh Tuấn, Hoàng Thị Thanh Hà XÂY DỰNG ONTOLOGY CHO HỆ THỐNG TRUY VẤN DỮ LIỆU TÙY CHỌN BUILDING ONTOLOGIES FOR SYSTEM OF OPTIONAL DATA QUERY Nguyễn Thanh Tuấn1, Hoàng Thị Thanh Hà2 1 Trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng; nttuan@ued.udn.vn 2 Trường Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng; ha.htt@due.edu.vn Tóm tắt - Hệ thống truy vấn dữ liệu tùy chọn là hệ thống cho phép Abstract - A system of optional data query is a system that allows người sử dụng bằng ngôn ngữ tự nhiên có thể truy vấn vào các cơ sở users by natural language to query the databases represented by dữ liệu được biểu diễn bằng các mô hình khác nhau như cơ sở dữ liệu different models such as semantic databases, relational databases ngữ nghĩa, cơ sở dữ liệu quan hệ… mà không cần biết hình thức, cấu ... without knowing their form, structure, or content. A system of trúc hay nội dung của các cơ sở dữ liệu này. Mô hình hệ thống truy optional data query model based on the semantics of the query has vấn dữ liệu tùy chọn dựa trên ngữ nghĩa câu truy vấn đã được phát been developed, but analysis of semantics of the query is still triển, nhưng việc phân tích ngữ nghĩa câu truy vấn vẫn còn nhiều hạn limited. This paper presents a measure to construct an ontology for chế. Bài báo này trình bày giải pháp xây dựng một ontology phục vụ the system of the optional query. Based on this ontology, the cho hệ thống truy vấn dữ liệu tùy chọn. Dựa trên ontology này, hệ system will analyze the semantics of the query in natural language thống sẽ phân tích ngữ nghĩa của câu truy vấn bằng ngôn ngữ tự nhiên and suggests the query corresponding to the type of database và gợi ý câu truy vấn tương ứng với loại cơ sở dữ liệu được lựa chọn. selected. Từ khóa - ontology; truy vấn dữ liệu tùy chọn; cơ sở dữ liệu quan Key words - ontology; query optional data; relational database; hệ; cơ sở dữ liệu ngữ nghĩa; ngôn ngữ tự nhiên. semantic databases; natural language. 1. Đặt vấn đề được xây dựng một cách thủ công. Thông tin đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống của Bài báo trình bày giải pháp mở rộng mô hình trên, đó là chúng ta, một trong những nguồn thông tin chủ yếu mà xây dựng các ontology phục vụ cho hệ thống truy vấn dữ liệu thông tin được lưu trữ và biểu diễn đó là các cơ sở dữ liệu tùy chọn. Dựa trên ontology này, hệ thống sẽ phân tích ngữ (CSDL). CSDL và các công nghệ CSDL đã đóng vai trò nghĩa của câu truy vấn bằng NNTN và gợi ý câu truy vấn quan trọng trong sự phát triển của công nghệ thông tin, gần tương ứng với loại CSDL được lựa chọn. như tất cả các ứng dụng máy tính đều lưu trữ và nhận thông tin từ các CSDL. Có nhiều hình thức và phương pháp biểu 2. Các công trình liên quan diễn CSDL khác nhau mà phổ biến nhất là CSDL quan hệ. 2.1. Hệ thống CSDL thông minh và giao diện NNTN cho Ngoài ra, một hình thức biểu diễn CSDL đóng vai trò quan CSDL trọng trong sự phát triển của thế hệ web mới, web ngữ Các ý tưởng sử dụng NNTN thay cho các câu lệnh truy nghĩa, là CSDL ngữ nghĩa. Việc truy cập vào các CSDL vấn đã phát triển một kiểu xử lý mới gọi là các hệ thống này thường phải thông qua các ngôn ngữ truy vấn CSDL giao diện NNTN cho CSDL. Ý tưởng này không chỉ phục như ngôn ngữ SQL đối với CSDL quan hệ hay SPARQL vụ cho người dùng cuối, là những người có thể không hiểu đối với CSDL ngữ nghĩa, tuy nhiên không phải bất cứ ai biết sâu về công nghệ thông tin, mà còn là một bước trung cũng có thể viết được các truy vấn này cũng như nắm được gian để nhiều mô-đun chương trình khác nhau, cái mà sử cấu trúc của CSDL. Vì thế nhiều phương pháp và kỹ thuật dụng nhiều mô hình CSDL khác nhau, có thể truy xuất dữ đã được nghiên cứu và phát triển giúp việc truy vấn CSDL liệu của nhau. Đây cũng là bước đầu để phát triển các hệ trở nên dễ tiếp cận hơn, điển hình là các tiếp cận sử dụng thống CSDL thông minh giúp người dùng thực hiện việc ngôn ngữ tự nhiên (NNTN) để truy vấn CSDL. truy vấn CSDL dễ dàng hơn [2]. Hệ thống truy vấn dữ liệu tùy chọn là hệ thống cho phép Hệ thống CSDL thông minh là hệ thống quản lý dữ liệu người sử dụng bằng NNTN có thể truy vấn vào các CSDL có thể quản lý số lượng lớn các dữ liệu, áp dụng nhiều hình được biểu diễn bằng các mô hình khác nhau như là CSDL thức suy luận khác nhau để tạo thêm dữ liệu và thông tin. ngữ nghĩa, CSDL quan hệ… mà không cần biết hình thức, Hệ thống này bao gồm các kỹ thuật biểu diễn kiến thức, kỹ cấu trúc hay nội dung của các CSDL này. Mô hình hệ thống thuật suy luận và các giao diện người dùng thông minh, truy vấn dữ liệu tùy chọn dựa trên ngữ nghĩa câu truy vấn giao diện mở rộng. Ngoài cách tiếp cận ngôn ngữ truy vấn đã được phát triển và giới thiệu trong [1], các tác giả đã truyền thống còn sử dụng NNTN để truy vấn CSDL đó là trình bày một hướng tiếp cận mới cho phép người dùng có hệ thống giao diện NNTN. thể đưa ra lựa chọn và truy vấn được dữ liệu mong muốn Hệ thống giao diện NNTN là một vấn đề nghiên cứu mở từ hai loại CSDL phổ biến hiện nay là CSDL quan hệ và ...