Bài giảng Nhập môn tài chính tiền tệ: Chương 3 - ĐH Thương Mại

Bài giảng Nhập môn tài chính tiền tệ: Chương 3 trình bày các nội dung chính như sau: Những vấn đề chung về ngân sách nhà nước, thu ngân sách nhà nước, chi ngân sách nhà nước, bội chi ngân sách nhà nước và các biện pháp cân đối ngân sách nhà nước, hệ thống NSNN và phân cấp quản lý.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Nhập môn tài chính tiền tệ: Chương 3 - ĐH Thương Mại D H CHƯƠNG 3 TM NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC _T M U Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp 1 NỘI DUNG 3.1 Những vấn đề chung về ngân sách nhà D nước (NSNN) H 3.2 Thu NSNN 3.3 Chi NSNN TM _T 3.4 Bội chi NSNN và các biện pháp cân đối NSNN M 3.5. Hệ thống NSNN và phân cấp quản lý U Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp 2 3.1 Những vấn đề chung về NSNN D 3.1.1 Khái niệm: Là hệ thống các quan hệ kinh tế dưới hình thái giá H trị, phát sinh gắn liền với quá trình tạo lập, phân phối và TM sử dụng quỹ TT tập trung của NN khi NN tham gia phân phối các nguồn TC quốc gia nhằm đảm bảo cho _T việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của NN M U Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp 3 3.1 Những vấn đề chung về NSNN (tiếp) 3.1.2. Đặc điểm - Gắn với quyền lực kinh tế, chính trị của NN, liên quan đến việc thực D hiện các chức năng của NN, được tiến hành trên cơ sở pháp lý. H - Gắn với sở hữu NN, chứa đựng nội dung KT–XH, quan hệ lợi ích khi NN tham gia phân phối các nguồn TC quốc gia. Trong đó, lợi ích quốc TM gia, tổng thể được đặt lên hàng đầu. - Quỹ NSNN được chia thành nhiều quỹ nhỏ có tác dụng riêng rồi mới _T được chi dùng cho những mục đích đã xác định trước. - Được thực hiện theo nguyên tắc không hoàn trả trực tiếp là chủ yếu. M U Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp 4 3.1.3 Vai trò của ngân sách nhà nước - Là công cụ huy động nguồn TC cho các nhu cầu chi tiêu và D thực hiện sự cân đối thu chi tài chính của NN. H - Là công cụ điều tiết vĩ mô nền KT-XH TM + Định hướng sản xuất kinh doanh, xác lập cơ cấu KT hợp lý của nền KT quốc dân. _T + Điều tiết thị trường, bình ổn giá cả, kiểm soát lạm phát. M + Điều tiết thu nhập nhằm đảm bảo công bằng xã hội. U - Là công cụ kiểm tra giám sát các hoạy động KT-XH Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp 5 3.2 Thu ngân sách nhà nước 3.2.1 Khái niệm, đặc điểm thu NSNN * Khái niệm: D Thu NSNN là việc NN sử dụng quyền lực của mình H để huy động, tập trung một phần nguồn lực TC quốc gia TM để hình thành quỹ TT cần thiết nhằm đáp ứng các nhu cầu chi tiêu của NN. _T M U Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp 6 3.2.1 Khái niệm, đặc điểm thu NSNN (tiếp) * Đặc điểm: D H - Là một hình thức phân phối nguồn TC quốc gia giữa Nhà TM nước với các chủ thể trong XH, dựa trên quyền lực của Nhà nước, để giải quyết hài hòa các mối quan hệ về lợi ích KT _T - Gắn chặt với thực trạng KT và sự vận động của các phạm trù giá trị khác. M U Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp 7 3.2.2 Phân loại thu NSNN - Căn cứ vào nội dung kinh tế của các khoản thu + Thu thuế D + Thu phí, lệ phí H + Thu từ hoạt động kinh tế của Nhà nước TM + Thu từ hoạt động sự nghiệp + Thu từ bán hoặc cho thuê tài sản thuộc sở hữu nhà nước _T + Thu từ vay nợ và viện trợ không hoàn lại + Thu khác: phạt, tịch thu, tịch biên TS,… - M U Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp 8 D Căn cứ vào tính chất phát sinh các khoản thu H + Thu thường xuyên TM + Thu không thường xuyên - Căn cứ vào tính chất cân đối NSNN _T + Thu trong cân đối ngân sách nhà nước M + Thu ngoài cân đối ngân sách nhà nước (thu bù đắp thiếu hụt NSNN) U Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp 9 3.2.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến thu NSNN - Thu nhập GDP bình quân đầu người. - Tỷ suất doanh lợi trong nền kinh tế D - Khả năng xuất khẩu tài nguyên thiên nhiên (dầu mỏ và H khoáng sản) TM - Mức độ trang trải các khoản chi phí của Nhà nước - Tổ chức bộ máy thu nộp _T - Các nhân tố khác… ...