Chính sách thuế với phát triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam

Công nghiệp hỗ trợ góp phần gia tăng sức cạnh tranh của sản phẩm công nghiệp chính, góp phần tạo ra các sản phẩm có đặc thù riêng của quốc gia, có sức cạnh tranh hơn hẳn các sản phẩm chỉ được tạo ra bởi các nguồn cung ứng toàn cầu, thúc đẩy sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam trong bối cảnh mới. Chính sách tài chính nói chung và chính sách thuế nói riêng có vai trò quan trọng phát triển công nghiệp hỗ trợ. Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng chính sách thuế với phát triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam; bài nghiên cứu này chỉ ra các kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân, bài viết đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện chính sách thuế, tiền thuê đất phát triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam trong thời gian tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chính sách thuế với phát triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt NamKỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI” CHÍNH SÁCH THUẾ VỚI PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở VIỆT NAM PGS.TS Vương Thị Thu Hiền Th.s Nguyễn Thuỳ Trang Khoa Thuế và Hải Quan, Học viện Tài chính TÓM TẮT: Trong tiến trình phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đạihóa như Việt Nam hiện nay, công nghiệp hỗ trợ (CNHT) có vai trò nền tảng đối với cácngành công nghiệp nói riêng cũng như đối với cả nền kinh tế nói chung. Sản phẩm củacông nghiệp hỗ trợ là phụ tùng, linh kiện, nguyên liệu, vật liệu, là hàng hóa trung gian, đầuvào cho hoạt động sản xuất sản phẩm cuối cùng. Do vậy, bất kỳ sản phẩm công nghiệp hỗtrợ nào cũng đều được lắp ráp vào một sản phẩm cuối cùng, bất kỳ doanh nghiệp côngnghiệp hỗ trợ nào cũng đều phải tham gia chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị của một hay mộtvài doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp sản phẩm cuối cùng thông qua những hình thức khácnhau, có thể trở thành nhà cung ứng cho các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp trong nước,hoặc xuất khẩu cho các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ở nước ngoài. Việc trở thành nhàcung cấp cho doanh nghiệp nào (nội địa, có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài - FDI, hay xuấtkhẩu) phụ thuộc vào năng lực của doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ. Phát triển CNHT làmột trong những giải pháp quan trọng giúp Việt Nam cải thiện chất lượng nền kinh tế, pháttriển bền vững; tăng khả năng thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài, đẩy mạnh tiếp nhận,chuyển giao công nghệ, thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước.CNHT góp phần gia tăng sức cạnh tranh của sản phẩm công nghiệp chính, góp phần tạo racác sản phẩm có đặc thù riêng của quốc gia, có sức cạnh tranh hơn hẳn các sản phẩm chỉđược tạo ra bởi các nguồn cung ứng toàn cầu, thúc đẩy sản phẩm xuất khẩu của Việt Namtrong bối cảnh mới. Chính sách tài chính nói chung và chính sách thuế nói riêng có vai tròquan trọng phát triển công nghiệp hỗ trợ. Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng chính sách thuếvới phát triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam; chỉ ra các kết quả đạt được, hạn chế vànguyên nhân, bài viết đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện chính sách thuế, tiền thuê đấtphát triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam trong thời gian tới. TỪ KHÓA: Chính sách thuế; công nghiệp hỗ trợ ĐẶT VẤN ĐỀ Trong gần ba thập niên qua, Việt Nam là một trong những quốc gia có độ mở nền 109Kỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI”kinh tế lớn nhất trên thế giới. Mặc dù vậy, kim ngạch xuất khẩu phần lớn là các sản phẩmcuối, phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu, phụ tùng và vật liệu nhập khẩu. Trong thời gian tới,cần có cách tiếp cận mới đối với khu vực này để hướng tới mục tiêu phát triển dài hạn vàbền vững. Mặc dù tăng trưởng kinh tế có nhiều kết quả tích cực, song mức độ tham gia vàhưởng lợi của doanh nghiệp trong nước chưa đạt như kỳ vọng. Doanh nghiệp trong nướcchưa cải thiện được mạnh mẽ khả năng tham gia xuất khẩu trực tiếp, nhất là trong cácngành chế tạo. Ngay cả việc xuất khẩu gián tiếp thông qua cung ứng sản phẩm đầu vào chokhu vực FDI cũng vẫn còn là một thách thức không nhỏ đối với doanh nghiệp trong nước.Ngành công nghiệp hỗ trợ (CNHT) chưa phát huy được mạnh mẽ vai trò đáng lẽ phải đạtđược trong điều kiện của một quốc gia đang dịch chuyển mạnh mẽ quá trình công nghiệphóa như Việt Nam. Thực tế này đặt ra không ít khó khăn và thách thức cho doanh nghiệptrong nước nếu muốn tham gia và tiến sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, nhất là khicuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 đã và đang tạo ra nhiều thay đổi nhanh và mạnh mẽ ởmọi khía cạnh và các công đoạn của chuỗi cung ứng toàn cầu. Vai trò của chính sách thuếvới công nghiệp hỗ trợ là không thể phủ nhận. Để tận dụng tốt hơn dòng vốn FDI chophát triển kinh tế, tạo ra sự liên kết với các doanh nghiệp trong nước, tác động lan tỏa tíchcực hơn và nâng cao giá trị gia tăng cho khu vực kinh tế trong nước, tăng khả năng xuấtkhẩu các sản phẩm của Việt Nam, cần hoạch định chính sách thuế và chính sách ưu đãi đểphát triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam trong bối cảnh mới. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Nhóm nghiên cứu chủ yếu sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng, duy vậtlịch sử và các phương pháp nghiên cứu cụ thể như: thống kê, so sánh, phân tích, mô hìnhhóa. NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU PHÂN TÍCH 1. Vai trò của chính sách thuế phát triển công nghiệp hỗ trợ - Chính sách thuế tác động mối quan hệ cung- cầu các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ. Để phát triển CNHT cần mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Sản phẩm CNHT lànguyên liệu đầu vào cho hoạt động sản xuất công nghiệp. Để mở rộng thị trường tiêu thụsản phẩm CNHT thì chất lượng và giá cả sản phẩm CNHT là những yếu tố quyết định.Chính sách thuế tác động vào mối quan hệ cung - cầu các sản phẩm CNHT thông qua tácđộng vào chi phí và giá cả sản phẩm sản xuất và tiêu thụ. Thông qua các sắc thuế cấu thành trong giá cả sản phẩm CNHT như: thuế xuất, nhậpkhẩu; thuế GTGT, thuế SDĐPNN... chính sách thuế đã tác động vào chi phí đầu vào và giácả bán ra của sản phẩm CNHT. Với các quy định ưu đãi thuế xuất, nhập khẩu; thuế GTGT;thuế SDĐPNN đối với nguyên vật liệu, máy móc thiết bị, các ứng dụng công nghệ phục110Kỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI”vụ CNHT, các sản phẩm của CNHT..., chính sách thuế góp phần giảm chi phí sản xuất,giảm giá bán sản phẩm CNHT, qua đó đẩy mạnh việc tiêu thụ sản phẩm này. Việc mở rộngđược thị t ...