CHƯƠNG III: TUẦN HOÀN

I. MỤC TIÊU Học xong phần này HS phải nắm được: Tuần hoàn là gì, cấu tạo và vai trò của hệ tuần hoàn Phân biệt được hệ tuần hoàn ở các nhóm động vật Phân tích
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHƯƠNG III: TUẦN HOÀN CHƯƠNG III: TUẦN HOÀN I. MỤC TIÊU Học xong phần này HS phải nắm được: - Tuần hoàn là gì, cấu tạo và vai trò của hệ tuần hoàn - Phân biệt được hệ tuần hoàn ở các nhóm động vật - Phân tích được sự tiến hóa của hệ tuần hoàn ở các nhóm động vật - Nắm được các đặc tính sinh lí của tim, mạch máu - Giải thích được các cơ chế điều hòa hoạt động của tim mạch II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS 1. Chuẩn bị của giáo viên: - Nội dung kiến thức phần tuần hoàn máu - Các tài liệu tham khảo: SGK sinh học 11 nâng cao, sinh học PHILLIPS tập 1, Gi ải phẫu sinh lí đ ộng v ật và người, tài liệu giáo khoa chuyên sinh học THPT chuyên đề SLDV, các đ ề thi HSG, olimpic các năm trước 2. Chuẩn bị của học sinh: đọc trước nội dung phần tuần hoàn trong SGK sinh học 11 nâng cao, sưu tầm các đề thi HSG, OLP các năm trước. III. TIẾN TRÌNH VÀ THỜI GIAN THỰC HIỆN HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNGTuần hoàn là gì? HTH được cấu tạo Cấu tạo của HTH gồm: dịch tuần hoàn, tim và hệ thống mạch máu.như thế nào?  hs đọc sgk trả lời I. TIẾN HÓA CỦA HỆ TUẦN HOÀN HTH hởSự phát triển HTH ở đv diễn ra như Chưa có HTH  có HTH HTH đơnthế nào? HTH kín HTH kép 1. Hệ tuần hoàn hởNhững đv nào có HTH hở? a. Đại diện: Những đv có kích thước nhỏ như: chân khớp, thân mềm. b. Đường đi của máu trong HTH hở:Nêu đường đi của máu trong HTH máu từ tim  ĐM  khoang cơ thể  tĩnh mạch  timhở? c. Đặc điểm của HTH hở - máu được tim bơm vào động mạch và tràn vào khoang cơ thể. tại đây máu trộn lẫn với nước mô thành hỗn hợp máu-nước mô. máu tiếpHTH hở có những đặc điểm nào? xúc và trao đổi chất trực tiếp với tế bào, sau đó theo tĩnh mạch và về tim. - máu có sắc tố hô hấp làm tăng khả năng vận chuyển O2. sắc tố HH chứa Cu ( hêmôxianin) làm máu có màu xanh nhạt. - máu chảy trong động mạch dưới áp lực thấp, tốc độ máu chảyĐiểm khác biệt cơ bản nhất giữa chậm.HTH kin và HTH hở? - khả năng điều hòa phân phối máu đến các cơ quan chậm(nêu những điểm khác nhau của 2. Hệ tuần hoàn kínHTH kín và HTH hở) olp2010tr64 a. Đại diện: mực ống, bạch tuộc, đvcxs b. Đường đi của máu: Máu từ tim  động mạch  mao mạch( trao đổi chất)  tĩnh mạch HTH kín có đặc điểm gì? tim c. đặc điểm của HTH kín: - Máu từ tim bơm đi lưu thông liên tục trong mạch kín, từ động mạch qua mao mạch, tĩnh mạch và về tim. máu trao đổi chất với các tb cơ thể qua thành mao mạch. - Máu chứa sắc tố HH làm tăng khả năng vận chuyển O2 . sắc tố HH chứa Fe(vd: hêmôglôbin) làm cho máu có màu đỏ. - Máu chảy trong động mạch dưới áp lực cao tốc độ nhanh.So sánh giữa HTH kín đơn và HTH - Điều hòa phân phối máu đến các cơ quan nhanhkín kép? d. HTH kín đơn đại diện: Cá đặc điểm: - tim có 2 ngăn: 1 tâm thất, 1 tâm nhĩ - máu chảy đi nuôi cơ thể dưới áp lực trung bình - đường đi của máu: tâm thất bơm máu giàu CO2  ĐM mang  MM mang (trao đổi khí với mt nước) máu giàu O2 vào ĐM lưng  hệ MM cơ thể (trao đổithế nào HTH đơn, HTH kép? HTH khí)  máu giàu CO2 theo tĩnh mạch về tim.kép có ưu điểm gì so với HTH đơn? e. HTH kín kép(olp2007, olp2010tr66) Đại diện: lưỡng cư, bò sát, chim, thú Đặc điểm của tim: tim lưỡng cư có 3 ngăn: 2 tâm nhĩ và 1 tâm thất. Tim bò sát có 4 ngăn: 2 tâm nhĩ và 2 tâm thất tuy nhiên vách ngăn giữa 2 tâm thất không hoàn toàn(vách ngăn hụt), riêng cá sấu vách ngăn đã hoàn toàn giống chim và thú. Đặc điểm của quá trinh trao đổi chất: - ở lưỡng cư máu trong tâm thất là máu pha trộn giữa máu giàu O2, và CO2 . do đó máu đi nuôi cơ thể là máu pha trộn. đường đi của máu: vòng tuần hoàn nhỏ: máu giàu CO2 từ tâm thất  phổi và da(trao đổi khí) máu giàu O2 theo TM phổi  tâm nhĩ trái vòng tuần hoàn lớn: máu pha từ tâm thất  ĐM  MM (trao đổi chất) TM  tâm nhĩ phải - Bò sát: ở tâm thất có vách hụt nên máu đi nuôi cơ thể ít pha hơnTim ở động vật tiến hóa ntn? lưỡng cư - Chim, thú: vách ngăn tâm thất đã hoàn toàn  tim ch ...