Chuyển đổi số trong đào tạo nhân lực du lịch ở các trường đại học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh

Bài viết đề cập đến những vấn đề cơ bản về CĐS trong giáo dục đại học và trong ngành du lịch. Trên cơ sở đó, phân tích thực trạng và đề xuất một số giải pháp chủ yếu để thực hiện chuyển đổi trong đào tạo nhân lực du lịch ở các trường đại học trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chuyển đổi số trong đào tạo nhân lực du lịch ở các trường đại học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh Chuyển đổi số trong đào tạo nhân lực du lịch ở các trường đại học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh Mai Hà Phương Tóm tắt Phát triển kinh tế số, xã hội số đang là vấn đề thời sự và có tính cấp bách đối với đất nước.Trong đó, giáo dục và du lịch được xác định là 2 trong 8 lĩnh vực được ưu tiên trong chươngtrình chuyển đổi số (CĐS) quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 theo Quyết địnhsố 749/QĐ-TTg của Chính phủ. Bài viết đề cập đến những vấn đề cơ bản về CĐS trong giáodục đại học và trong ngành du lịch. Trên cơ sở đó, phân tích thực trạng và đề xuất một số giảipháp chủ yếu để thực hiện CĐS trong đào tạo nhân lực du lịch ở các trường đại học trên địa bànTP. Hồ Chí Minh. Từ khóa: chuyển đổi số, chuyển đổi số ngành du lịch, chuyển đổi số giáo dục đại học,đào tạo nhân lực du lịch 1. Đặt vấn đề Thuật ngữ “Chuyển đổi số” (CĐS) đã được nhắc đến nhiều từ khoảng năm 2015 và trởthành phổ biến từ năm 2017 ở các quốc gia phát triển. Ở Việt Nam, CĐS bắt đầu được đề cậpnhiều từ năm 2018 và hiện đang là vấn đề có tính thời sự, tác động sâu rộng, bao trùm lên đếntất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội, tạo ra cuộc cách mạng về năng suất lao động, văn hóa tổchức và làm thay đổi thói quen, cuộc sống của mỗi người. Chuyển đổi số là việc sử dụng dữ liệu và công nghệ số để thay đổi tổng thể và toàn diệncách sống, cách làm việc và phưong thức sản xuất của cá nhân, tổ chức (Bộ TT và TT, 2020,15). Quá trình CĐS được thực hiện dựa trên nền tảng các ứng dụng công nghệ mới như: dữ liệulớn (Big Data), Internet vạn vật (loT), điện toán đám mây (Cloud computing).... Trong xu thế chung của CĐS trên thế giới, Thủ tướng Chính phủ đã Phê duyệt “Chươngtrình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” tại Quyết định số749/QĐ-TTg, ngày 03/6/2020. Mục tiêu cơ bản của Chương trình CĐS quốc gia là vừa pháttriển chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, vừa hình thành các doanh nghiệp công nghệ số ViệtNam có năng lực đi ra toàn cầu (Quyết định số 749/QĐ-TTg). Trên cơ sở xác định giáo dục là 1 trong 8 lĩnh vực được ưu tiên CĐS, ngày 25/01/2022,Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 131/QĐ-TTg về việc Phê duyệt Đề án “Tăng cườngứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo giai đoạn 2022-2025,định hướng đến năm 2030”. Thực hiện các quyết định của Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạođã ra Quyết định số 501/QĐ-BGDĐT ngày 21/02/2020 về việc ban hành “Quy định kỹ thuậtvề dữ liệu dùng cho Hệ thống cơ sở dữ liệu ngành về giáo dục đại học” và một số quyết địnhkhác liên quan đến CĐS trong ngành giáo dục nói chung và các trường đại học nói riêng. Trong lĩnh vực du lịch, ngày 31/03/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết địnhsố 411/QĐ-TTg “Phê duyệt Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm2025, định hướng đến năm 2030”. Trong đó xác định: phát triển kinh tế số và xã hội số tronglĩnh vực du lịch theo hướng cung cấp đầy đủ thông tin và trải nghiệm trực tuyến cho khách dulịch trước khi thực hiện chuyến đi và trong khi thực hiện chuyến đi theo thời gian (Quyết địnhsố 411/QĐ-TTg). Tiếp đó, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 82/NQ-CP, ngày 18/5/2023,về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đẩy nhanh phục hồi, tăng tốc phát triển du lịch hiệu quả, bền 588vững. Một trong những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu là “đẩy nhanh thực hiện chuyển đổi số,thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực du lịch”. Bộ Văn hóa, Thể thao và Dulịch (VHTTDL) có nhiệm vụ: xây dựng hệ sinh thái du lịch thông minh, hỗ trợ công tác quảnlý nhà nước, kinh doanh dịch vụ du lịch, nâng cao trải nghiệm du khách bao gồm xây dựng hệthống cơ sở dữ liệu quốc gia; phát triển trang mạng du lịch quốc gia, ứng dụng du lịch quốc gia“Du lịch Việt Nam – Vietnam Travel”, thẻ Việt – thẻ du lịch thông minh phục vụ khách du lịch;phát triển nền tảng số “Quản trị và kinh doanh du lịch” (Nghị quyết 82/NQ-CP). Trong bối cảnh chung của CĐS, cụ thể là phát triển kinh tế số và xã hội số, việc thực hiệnCĐS trong đào tạo nhân lực du lịch ở các trường đại học (ĐH) phải dựa trên các văn bản phápluật về CĐS trong cả lĩnh vực du lịch và giáo dục ĐH. 2. Khái quát về chuyển đổi số trong ngành du lịch và trong giáo dục đại học 2.1. Chuyển đổi số trong ngành du lịch Chuyển đổi số trong ngành du lịch có thể được hiểu theo nhiều cách khác nhau. Dướigóc độ của các doanh nghiệp, đó là sự chuyển dịch từ mô hình kinh doanh, tiếp thị truyềnthống sang tập trung vào khách hàng theo mô hình chuỗi giá trị số dựa trên dữ liệu. Ở gócđộ quản lý nhà nước về du lịch, CĐS được nhìn nhận là quá trình chuyển dịch cũng nhưhình thành nền tảng, môi trường kết nối, giao dịch, tương tác giữa các chủ thể trong ngànhdu lịch bằng công cụ, ứng dụng, dữ liệu số. Nói cách khác, CĐS trong du lịch là thay đổicách đi du lịch, cách làm du lịch, cách kinh doanh du lịch, cách quản lý du lịch,… của tất cảcác bên tham gia vào hoạt động du lịch dựa trên nền tảng dữ liệu và công nghệ số. Tại Diễn đàn du lịch cấp cao “Chuyển đổi số thúc đẩy phát triển du lịch” tổ chức tại TP.Hồ Chí Minh, ngày 07/9/2023, Phó Thủ trướng Trần Hồng Hà cho rằng: “CĐS ngành du lịchlà đưa toàn bộ ngành du lịch lên môi trường số nhằm xây dựng hệ sinh thái du lịch thông minh,hỗ trợ công tác quản lý nhà nước, kinh doanh dịch vụ du lịch, nâng cao trải nghiệm du khách”.Một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong thực hiện CĐS ngành du lịch là đào tạo chuyênngành về du lịch thông minh, CĐS trong lĩnh vực du lịch tại các cơ sở đào tạo ĐH, sau ĐHtrong ngành du lịch,…” (Trung tâm Thông tin Du lịch, 2023) Thực hiện các quyết định và nghị quyết của Chính phủ, trong thời gian qua, Bộ VHTTDLđã ban hành các Đề án, Kế hoạch ...