Đề tài 'Những tư tưởng cơ bản của nho giáo và ảnh hưởng của nó ở nước ta'

Tham khảo luận văn - đề án đề tài “những tư tưởng cơ bản của nho giáo và ảnh hưởng của nó ở nước ta”, luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề tài “Những tư tưởng cơ bản của nho giáo và ảnh hưởng của nó ở nước ta” TIỂU LUẬN“Những tư tưởng cơbản của nho giáo vàảnh hưởng của nó ở nước ta” LỜI MỞ ĐẦU F. Enghen đã khẳng định: “Không có cơ sở văn minh Hi Lạp và đế quốc La Mã thìtuyệt nhiên không có Châu Âu hiện đại”. Vậy học tập Enghen chúng ta có thể đặt vấn đề: “Nếu không có văn minh cổ đại Trung Quốc thì không cónước Việt Nam ngày nay”. Nói đến nền văn minh cổ đại Trung Quốc thì quả là rộnglớn. Biết bao nhiêu hệ tư tưởng xuất hiện và tồn tại mãi chođến ngày nay. Từ thuyết âm dương ngũ hành, học thuyết củaKhổng Tử, Lão tử... Thế nhưng trong các học thuyết ấy, khôngai có thể chối cãi được rằng học thuyết Nho gia. Nhà ngườiphát khởi phát là Khổng tử là có vị trí quan trọng hơn hếttrong lịch sử phát triển của Trung Quốc nói chung và các nướcĐông Nam Á nói riêng. Kể từ lúc xuất hiện từ vài thế kỷ trướccông nguyên cho đến thời nhà Hán (Hán Vũ Đế) Nho giáo đãchính thức trở thành hệ tư tưởng độc tôn và luôn luôn giữ vịtrí đó cho đến ngày cuối cùng của chế độ phong kiến. Điều đóđã minh chứng rõ ràng: Nho giáo hẳn phải có những giá trịtích cực đặc biệt, nếu không sao nó có thể có sức sống mạnhmẽ đến như vậy. Từ đầu thế kỷ XX đến nay, rất nhiều người đã phê phánđạo Nho, tố cáo tính chất bảo thủ, phi khoa học của nó. Nhưngnếu lấy quan điểm lịch sử mà xem xét, ở thế kỷ XX rõ ràngNho giáo là cổ hủ nhưng ở giai đoạn trước có vậy không. Vào thế kỷ X trên bán đảo Đông Dương có 3 vương quốc:Đại Việt, Cham Pa, Khmer, lực lượng ngang nhau. Dần dầnĐại Việt chiếm ưu thế, vừa đủ sức chống lại phong kiếnphương Bắc, vừa khai hoang Nam Tiến, át hẳn 2 vương quốckia. Phải chăng đạo Nho đã đóng một vai nhất định trong sựhình thành tương quan lực lượng ấy. Phải chăng chúng ta đãdu nhập đạo Nho của Trung Quốc rồi sau đó biến thành mộtcông cụ chống laị. Biện chứng lịch sử là như thế. Nho giáo làcông cụ để phong kiến phương Bắc dùng để lệ thuộc các dântộc khác, nhưng vừa là công cụ giúp các dân tộc chống lạiTrung Quốc. Chính vì ý nghĩa và vai trò to lớn của Nho giáo đối vớitiến trình phát triển của Trung Quốc và Việt Nam nên em cóhứng thú đặc biệt với đề tài “Những tư tưởng cơ bản của nhogiáo và ảnh hưởng của nó ở nước ta”. Nội dung đề tài ngoàiphần mở đầu và kết luận gồm 2 phần: Phần I: Tiến trình phát triển của Nho giáo và một số nộidung chính của nó. Phần II: ảnh hưởng của Nho giáo tới đời sống văn hoáViệt Nam. Phần IVÀI NÉT VỀ TIẾN TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA NHO GIÁO VÀ MỘT SỐ NỘI DUNG TÍCH CỰC CỦA NÓ. I. VÀI NÉT VỀ TIẾN TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA NHO GIÁO. Nói đến Nho giáo thì việc đầu tiên không thể không nhắctới: đó là Khổng Tử. Người ta bình luận khen tặng Khổng Tửra sao đều không thể gọi là quá lời, trước đây hơn 2000 năm,đại sử học gia Tư Mã Thiên khi đi thăm Khúc Phụ quê hươngcủa Khổng Tử từng cảm khái viết: “Khổng Tử áo vải, truyềnhơn 10 đời, được các học trò coi là tổng sư, từ thiên tử, vươnghầu đến thứ dân đều coi ông là bậc chí thánh”. Năm1982, một học giả Mỹ viết “Hành vi cao quý và tưtưởng lý luận đạo đức của Khổng Tử, không chỉ ảnh hưởng tớiTrung Quốc mà còn ảnh hưởng tưói trần nhân loại” Khổng Tửlà người nước Lỗ thời Xuân Thu tên là Khâu, tự là Trọng Ni.Từ thiếu niên đến 30 tuổi, Khổng Tử chuyên cần học tập vàtập luyện nắm vững các tri thức về lễ nghi, âm nhạc, xạ tiễn,ngự xạ, thư, số là sau ngành tri thức căn bản thời ấy. Sau đóông đi giảng dạy bốn phương, nghiên cứu học vấn trong vàichục năm rồi san định, biên soạn các sách được đời sau gọi làlục kinh như Thi, Thư, Lễ, Nhạc, Dịch, Xuân Thu. Khổng Tử sống trong thời kỳ thay đổi lớn, biến động lớn.Từ lâu, thiên tử nhà Chu đã mất hết uy quyền, quyền lực rơivào tay các vua chư hầu, cục thể xã hội biến chuyển thay đổinhanh chóng, người ta mỗi người chọn cho mình những thái độsống khác nhau. Là một triết nhân thái độ của Khổng Tử hếtsức phức tạp, ông vừa hoài cổ, vừa sùng thượng đổi mới.Trong tâm trạng phân vân, dần dần ông hình thành tư tưởnglấy nhân nghĩa để giữ vững sự tồn tại chung và khai sáng hệthống tư tưởng lớn nhất thời Tiên Tần là học phái Nho giáotạo ảnh hưởng sâu sắc tới xã hội Trung Quốc. Hệ thống tư tưởng Nhân và Nghĩa của Khổng Tử, bất kểhàm nghĩa phong phú sức tạp đến đâu, nói cho cùng cũng chivà thiết lập một trật tự nghiêm cẩn của bậc đế vương và thànhlập một xã hội hoàn thiện. Hệ thống tư tưởng của ông ảnhhưởng tới hơn 2500 năm lịch sử Trung Quốc. Khổng Tử tuy sáng lập ra học thuyết Nhân Nghĩa Nho gianhưng không được các quân vương thời Xuân Thu coi trọngmà phải do các hậu học như Tử Cống, Tử Tư, Mạnh Tử, Tuântử truyền bá rộng về sau. Trải qua nhiều nỗ lực của giai cấpthống trị và các sĩ đại phu triều Hán, Khổng tử và tư tưởngNho gia của ông mới trở thành tư tưởng chính thống. ĐổngTrọng Thư đời Hán hấp thu nhân cách hoàn thiện và họcthuyết ...