Đề xuất một số phương án tổ chức hoạt động dạy nói thành đoạn – bài trong tiết Tập làm văn nói ở tiểu học

Tập làm văn nói trong chương trình tiểu học có vị trí rất quan trọng đối với sự phát triển kĩ năng giao tiếp của trẻ. Song thực tế dạy học hiện nay cho thấy các hoạt động được tổ chức cho tiết Tập làm văn nói chưa thật sự mang lại hiệu quả như mong muốn. Trong phạm vi bài viết này, tác giả đề xuất thiết kế, cải thiện một số phương án tổ chức hoạt động dạy nói hướng tới mục tiêu phát triển kĩ năng nói và giao tiếp cho học sinh tiểu học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề xuất một số phương án tổ chức hoạt động dạy nói thành đoạn – bài trong tiết Tập làm văn nói ở tiểu họcTạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Trần Dương Quốc Hòa_____________________________________________________________________________________________________________ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ PHƯƠNG ÁN TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY NÓI THÀNH ĐOẠN - BÀI TRONG TIẾT TẬP LÀM VĂN NÓI Ở TIỂU HỌC TRẦN DƯƠNG QUỐC HÒA* TÓM TẮT Tập làm văn (TLV) nói trong chương trình tiểu học (TH) có vị trí rất quan trọng đốivới sự phát triển kĩ năng giao tiếp của trẻ. Song thực tế dạy học hiện nay cho thấy các hoạtđộng được tổ chức cho tiết TLV nói chưa thật sự mang lại hiệu quả như mong muốn. Bàiviết đề xuất một số phương án tổ chức hoạt động dạy nói thành đoạn – bài trong tiết TLVnói và thiết kế hoạt động cho một số dạng bài cụ thể; qua đó, giáo viên (GV) có thể thamkhảo để thiết kế các hoạt động phù hợp cho tiết TLV nói, giúp tiết học trở nên hấp dẫn vàđạt hiệu quả cao hơn. Từ khóa: tập làm văn nói, dạng bài, tiểu học. ABSTRACT Some proposals for teaching paragraph-speech speaking in the subject spoken composition in primary schools Spoken composition in primary schools plays a significant role in developingchildrens communicative skill. However, current teaching reality shows that activitiesorganized for the subject have not brought about expected effects. This article proposessome organizing plans for teaching paragraph-speech speaking in the subject spokencomposition and designs some activities for specific composition styles; in light of which,teachers can design activities appropriate for the subject spoken composition, making thesubject more attractive and effective. Keywords: spoken composition, the style of composition, primary.1. Đặt vấn đề Các dạng bài TLV nói ở TH được TLV nói (thuộc phân môn TLV) chính thức dạy từ lớp 2. Nội dung nói ởtrong chương trình TH có vị trí rất quan lớp 2 và lớp 3 thường đơn giản, ít nhiềutrọng trong sự phát triển kĩ năng giao tiếp gắn với các loại bài tập về tiếng. Mức độcủa trẻ. Nó rèn luyện cho học sinh (HS) khác nhau giữa các dạng bài tập ở lớp 2khả năng trình bày những ý tưởng, những và lớp 3 được chương trình quy địnhsuy nghĩ của mình theo hình thức hội bằng số lượng các loại câu hỏi: Lớp 2,thoại và mang phong cách khẩu ngữ. Do mỗi bài có khoảng 3, 4 câu hỏi; lớp 3, sốvậy dạng TLV này rất hữu ích cho HS lượng câu hỏi nhiều hơn. Yêu cầu đối vớikhi bước vào cuộc sống hoặc khi học lên HS ở giai đoạn này chỉ là nói thành cáccác bậc học cao hơn. đoạn. Lớp 4 và 5, HS được học các dạng bài có hệ thống hơn: miêu tả, tường thuật, kể chuyện. Ở giai đoạn này, HS phải biết ThS, Trường Đại học Thủ Dầu Một cách tìm ý, lập dàn ý, tập nói và diễn đạt 181Tư liệu tham khảo Số 45 năm 2013_____________________________________________________________________________________________________________theo phong cách khẩu ngữ với nhiều lưu Từ những lí do trên, trong phạm viý trong cách dựng đoạn và liên kết đoạn bài viết này, chúng tôi đề xuất thiết kế,để tạo thành một bài nói hoàn chỉnh. Do cải thiện một số phương án tổ chức hoạtđó, việc tạo nhu cầu giao tiếp, tình huống động dạy nói hướng tới mục tiêu phátnói năng là rất quan trọng. Và để đạt triển kĩ năng nói và giao tiếp cho HS TH.được mục tiêu của một tiết dạy nói thành 2. Một số phương án tổ chức hoạtđoạn - bài, GV cần phải hướng dẫn HS động dạy nói thành đoạn – bài trongbiết định hướng nhanh chóng và đúng tiết Tập làm văn nóiđắn trong từng điều kiện giao tiếp cụ thể; Thông qua việc nghiên cứu lí thuyếtbiết lập đúng chương trình lời nói của hoạt động lời nói, mục tiêu của tiết TLVmình, lựa chọn nội dung hoạt động giao nói ở trường TH, cũng như phân tíchtiếp một cách phù hợp, tìm được những chương trình Tiếng Việt TH, nghiên cứuphần hợp lí để truyền đạt nội dung đó. quy trình và phương pháp dạy học các Có thể thấy TLV nói có tầm quan dạng bài TLV nói, chúng tôi đưa ra mộttrọng đặc biệt trong sự phát triển của HS số phương án tổ chức hoạt động dạy họcTH, song thực tế việc dạy TLV nói hiện như phần trình bày dưới đây.nay chưa mang lại kết quả như mong 2.1. Các phương án áp dụng cho dạngmuốn vì nhiều lí do: Việc tổ chức các bài quan sát và trả lời câu hỏihoạt động cho tiết TLV nói theo sách a) Trường hợp sử dụnggiáo khoa (SGK) còn khá cứng nhắc; Áp dụng cho dạng bài quan sát vàtranh ảnh trong SGK thiếu sự đa dạng và trả lời câu hỏi. Ngoài ra cũng có thể ápphong phú, ít câu hỏi gợi mở; các hoạt dụng cho phần đầu của dạng bài miêu tả.động trong tiết TLV đều được tổ chức b) Cách thức tiến hànhtheo những trình tự giống nhau khiến HS  Phương án 1dễ nhàm chán, G ...