Gợi ý về dạy học môn Ngữ văn cấp Trung học phổ thông theo định hướng phát triển năng lực người học

Bài viết xác định các mục tiêu năng lực cụ thể (năng lực môn học và năng lực chung), các hoạt động học nhằm phát triển phẩm chất, năng lực người học; Các phương pháp, kĩ thuật dạy học, hình thức tổ chức để thực hiện hoạt động học. Ngoài ra, việc lựa chọn phương tiện và đồ dùng dạy học, môi trường học tập cũng rất quan trọng để hỗ trợ cho việc phát triển năng lực của học sinh
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Gợi ý về dạy học môn Ngữ văn cấp Trung học phổ thông theo định hướng phát triển năng lực người học Võ Thanh HàGợi ý về dạy học môn Ngữ văn cấp Trung học phổ thôngtheo định hướng phát triển năng lực người họcVõ Thanh HàViện Khoa học Giáo dục Việt Nam TÓM TẮT: Dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực người học là một101 Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, định hướng quan trọng trong Chương trình Giáo dục phổ thông mới. Dạy họcHà Nội, Việt NamEmail: vothanhha2012@gmail.com môn Ngữ văn cấp Trung học phổ thông cần lưu ý đến việc: Xác định các mục tiêu năng lực cụ thể (năng lực môn học và năng lực chung), các hoạt động học nhằm phát triển phẩm chất, năng lực người học; Các phương pháp, kĩ thuật dạy học, hình thức tổ chức để thực hiện hoạt động học. Ngoài ra, việc lựa chọn phương tiện và đồ dùng dạy học, môi trường học tập cũng rất quan trọng để hỗ trợ cho việc phát triển năng lực của học sinh. TỪ KHÓA: Chương trình Giáo dục phổ thông mới; năng lực; dạy học phát triển năng lực. Nhận bài 23/7/2020 Nhận bài đã chỉnh sửa 04/9/2020 Duyệt đăng 25/12/2020. 1. Đặt vấn đề Bước 1: Lựa chọn vấn đề của bài học và xác định mục Dạy học phát triển năng lực (NL), phẩm chất học sinh tiêu bài học theo yêu cầu phát triển NL.(HS) là một xu hướng hiện nay trên thế giới. Ở Việt Nam, Bước 2: Lựa chọn nội dung dạy học cốt lõi cho bài họcBộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành thông tư số 32/2018/ nhằm đạt yêu cầu phát triển NL.TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 về ban hành Bước 3: Thiết kế các hoạt động học tập nhằm chuyểnChương trình (CT) giáo dục phổ thông (GDPT) mới theo tải nội dung cốt lõi (ở lớp, ở nhà).định hướng phát triển phẩm chất và NL HS. CT được triển Bước 4: Thiết kế những câu hỏi, bài tập phù hợp vớikhai bắt đầu từ lớp 1 năm học 2020 - 2021. Đến năm học yêu cầu cần đạt về NL ở từng mức độ; thiết kế công cụ2022-2023, CT bắt đầu được triển khai ở lớp 10. Từ đó, đánh giá kết quả học tập theo quá trình.đặt ra vấn đề cần nghiên cứu đưa ra định hướng dạy học Bước 5: Điều chỉnh một số nội dung trong bài học saucác môn học nói chung, trong đó có môn Ngữ văn nói khi dạy học.riêng nhằm phát triển NL, phẩm chất HS trung học phổ Tác giả Đỗ Ngọc Thống trong bài viết “Giáo án theothông (THPT) chuẩn bị đáp ứng CT GDPT mới. yêu cầu phát triển NL” (2019) đã phân tích sự khác biệt của giáo án NL và giáo án nội dung. Tác giả cũng đưa 2. Nội dung nghiên cứu ra yêu cầu với giáo án Ngữ Văn theo yêu cầu phát triển 2.1. Một số nghiên cứu về dạy học Ngữ văn theo định hướng NL như sau: phát triển phẩm chất, năng lực người học a. Mục tiêu bài học,cần hướng tới việc hình thành và Dạy học theo hướng NL là xu thế của nhiều nước có phát triển NL, nhất là NL đặc thù của môn học. Cụ thể lànền giáo dục phát triển trên thế giới. Với Việt Nam, đây mỗi bài học cần xác định mục tiêu phát triển NL cụ thểcũng là một mục tiêu xuyên suốt CT GDPT 2018. Thực như thế nào? Với môn Ngữ văn là NL ngôn ngữ và NL văntế, trong những năm gần đây, dạy học nói chung và dạy học cụ thể được phát triển qua bài học này như thế nào?học môn Ngữ văn THPT hướng NL nói riêng đã được b. Tiến trình giờ học,phải thông qua các hoạt động vànhiều tác giả quan tâm, nghiên cứu. Về các bước thiết kế bằng các hoạt động học tập là chính; trong đó HS phảibài dạy học, có thể kể đến một số nghiên cứu sau: Tác tham gia hoạt động: tìm kiếm, phát hiện, nêu vấn đề, traogiả Nguyễn Thị Hạnh (2017) cho rằng, để thiết kế bài đổi, phản bác, chứng minh, phân tích…. rút ra nhận xét,học hiệu quả cần căn cứ vào những điểm sau: 1/ Mục tiêu kết luận của mình. Các hoạt động học tập phải bám sátcủa bài học có những NL nào cần phát triển; 2/ Bài học và tập trung thực hiện mục tiêu đã đề ra.cần phát triển cho HS những thành phần cấu tạo nào của c. Chú ý yêu cầu tích hợp và phân hóa, trước hết làtừng NL; 3/ Những hoạt động học tập của HS nhằm đạt tích hợp dạy học tiếng Việt trong cả nội dung đọc hiểu,mục tiêu NL; 4/ Những phương pháp đánh giá kết quả viết và nghe, nói. V ...