Kết quả bảo tồn và đánh giá tập đoàn dong riềng

Bảo tồn và đánh giá 96 mẫu giống trong tập đoàn dong riềng cho thấy, các mẫu giống khá đa dạng. Có 8 tính trạng hình thái, bao gồm hình dạng phiến lá, màu phiến lá, màu gân, mật độ gân trên lá, dạng mép lá, màu đường viền mép lá, sự hình thành quả và hạt, màu thân biểu hiện 3 mức độ khác nhau cho mỗi tính trạng; 2 tính trạng sự hình thành hoa và màu sắc thịt củ biểu hiện 2 mức độ khác nhau cho mỗi tính trạng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kết quả bảo tồn và đánh giá tập đoàn dong riềng Tạp chí Khoa học và Công nghệ Nông nghiệp Việt Nam - Số 10(119)/2020 KẾT QUẢ BẢO TỒN VÀ ĐÁNH GIÁ TẬP ĐOÀN DONG RIỀNG Hoàng Thị Nga1, Lê Thị Tuyết Châm2, Nguyễn Thị Hoa1, Nguyễn Thị Hương1, Nguyễn Thanh Hưng1, Tạ Văn Tiến2 TÓM TẮT Bảo tồn và đánh giá 96 mẫu giống trong tập đoàn dong riềng cho thấy, các mẫu giống khá đa dạng. Có 8 tính trạng hình thái, bao gồm hình dạng phiến lá, màu phiến lá, màu gân, mật độ gân trên lá, dạng mép lá, màu đường viền mép lá, sự hình thành quả và hạt, màu thân biểu hiện 3 mức độ khác nhau cho mỗi tính trạng; 2 tính trạng sự hình thành hoa và màu sắc thịt củ biểu hiện 2 mức độ khác nhau cho mỗi tính trạng. Phần lớn các mẫu giống dong riềng trong tập đoàn có phiến lá hình trứng dài, lá màu xanh pha tím, gân màu xanh, mép lá liền phẳng, ra hoa, có quả nhưng không có hạt, thân xanh xen tím và thịt củ màu trắng/kem. Phần lớn các mẫu giống dong riềng có các tính trạng số lượng thuộc nhóm trung bình có chiều cao cây từ 140 - 184 cm (tỷ lệ 57,3%), tỷ lệ dài/rộng lá từ 2,1 - 2,7 (tỷ lệ 65,6%) và năng suất củ đạt từ 1,8 - 7,2 kg/m2 (tỷ lệ 75,0%). Kết quả cho thấy có 01 giống dong riềng - DR74 có hoa to, cánh màu vàng và đỏ có thể khai thác làm dong cảnh và 13 mẫu giống dong riềng đạt năng suất cao > 7,2 kg/m2 là vật liệu tốt để đưa vào so sánh giống cũng như khai thác sử dụng giống dong riềng lấy củ. Từ khóa: Dong riềng, bảo tồn, đa dạng, đặc điểm hình thái I. ĐẶT VẤN ĐỀ dong riềng hiện đang được bảo tồn tại Trung tâm Dong riềng (Canna edulis) là cây thân thảo với Tài nguyên thực vật An Khánh, Hoài Đức, Hà Nội nhiều tên gọi khác nhau như khoai chuối, dong tây, năm 2020. củ đao, khoai riềng, củ đót… Cây dong riềng là cây đa dụng triển vọng cho hệ thống nông lâm kết hợp II. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU vì nó có khả năng chịu bóng râm, trồng được những 2.1. Vật liệu nghiên cứu nơi có điều kiện khó khăn như khô hạn và thời tiết Vật liệu gồm 96 mẫu giống thuộc tập đoàn dong lạnh (Hermann et al., 1996). Củ dong riềng được riềng hiện đang được lưu giữ tại Trung tâm Tài người La Hủ, người Mông - Điện Biên, người Ê-Đê nguyên thực vật, An Khánh - Hoài Đức - Hà Nội, ở Tây Nguyên… sử dụng để nấu rượu. Bột dong danh sách chi tiết các mẫu giống thể hiện trong riềng có thể dùng làm hạt trân châu, miến, bánh đa, bảng 1. bánh mì, bánh bao, mì sợi, kẹo và thức ăn chăn nuôi (Nguyễn Thị Ngọc Huệ và Đinh Thế Lộc, 2005). Tại 2.2. Phương pháp nghiên cứu nhiều địa phương, cây dong riềng được sử dụng rất Thí nghiệm được bố trí theo phương pháp trồng đa dạng: củ dong riềng được dùng làm lương thực tập đoàn: các mẫu giống được trồng tuần tự, không thực phẩm như luộc ăn, nấu rượu và sản xuất tinh nhắc lại, mỗi mẫu giống trồng 3 m2 kích thước bột dong riềng, chế biến miến dong từ bột dong 1,2 m ˟ 2,5 m, trồng 5 khóm/ô. Lượng phân bón: riềng thì phổ biến ở tất cả các địa phương (Bộ Nông 10 tấn chuồng + 60 kg N + 40 kg P2O5 + 80 kg K2O/ha nghiệp và PTNT, 2012). Cây dong riềng đã gắn liền Các đặc điểm hình thái nông học được mô tả, với các sản phẩm miến dong ở nhiều làng nghề đánh giá theo phiếu mô tả mẫu giống cây dong riềng, truyền thống với chất lượng miến dong thơm ngon, gồm 40 chỉ tiêu (thông tin chung: 8 chỉ tiêu; dữ liệu sợi dẻo dai như miến dong Bình Lư huyện Tam mô tả đánh giá ban đầu: 32 chỉ tiêu) do Trung tâm Đường tỉnh Lai Châu, miến huyện Bình Liêu tỉnh Tài nguyên thực vật ban hành năm 2012 (Trung tâm Quảng Ninh, miến Làng So huyện Quốc Oai, thành Tài nguyên thực vật, 2012). phố Hà Nội, miến Na Rì tỉnh Bắc Kạn, miến Phia Xử lý số liệu bằng phương pháp thống kê trong Đén huyện Nguyên Bình tỉnh Cao Bằng… (Hoàng phần mềm Excel 2016. Thị Nga và ctv., 2015). Ngoài ra người dân còn sử dụng dong riềng như một loại cây cảnh để trang trí. 2.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu Với mục đích bảo tồn an toàn, đánh giá và tuyển Nghiên cứu được thực hiện trong thời gian từ chọn một số giống dong riềng sinh trưởng, phát tháng 2 năm 2020 đến tháng 10 năm 2020 tại Trung triển tốt phục vụ công tác bảo tồn và khai thác sử tâm Tài nguyên thực vật, An Khánh, Hoài Đức, dụng nguồn gen chúng tôi đã đánh giá tập đoàn Hà Nội. Trung tâm Tài nguyên thực vật; 2 Học viện Nông nghiệp Việt Nam 1 30 Tạp chí Khoa học và Công nghệ Nông nghiệp Việt Nam - Số 10(119)/2020 Bảng 1. Danh sách 96 mẫu giống trong tập đoàn dong riềng bảo tồn năm 2020 TT Kí hiệu Tên giống TT Kí hiệu Tên giống TT Kí hiệu Tên giống 1 DR 1 Dong riềng đỏ lá dài 33 DR 42 Dong riềng 65 DR 75 Cò má tòng chinh 2 DR 2 Dong trắng lá bầu 34 DR 43 Dong riềng 66 DR 76 Cò má tòng chinh 3 DR 3 Dong trắng lá dài 35 DR 44 Dong riềng 67 DR 77 Cò má tòng chinh 4 DR 4 Dong đỏ lá bầu 36 DR 45 Dong riềng 68 DR 78 Già ca pê xỉ 5 DR 5 Dong đỏ miền Nam 37 DR 46 Dong riềng 69 DR 79 Păn quế hẩu 6 DR 6 Dong riềng 38 DR 47 Dong riềng 70 DR 80 Cóm lpèng tiên 7 DR 7 Dong riềng 39 DR 48 Dong riềng 71 DR 81 ...