Quản lý lúa cỏ

Đến nay lúa cỏ đã lây nhiễm ra khắp vùng ĐBSCL và gây hại rất lớn đến năng suất lúa, nghiêm trọng nhất là vào vụ lúa xuân hè vì vụ lúa này thường xảy ra hạn hán, nông dân không chủ động được nước và nhiều hộ nông dân đã phải bỏ trắng không thu hoạch được.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quản lý lúa cỏ Quản lý lúa cỏĐến nay lúa cỏ đã lây nhiễm ra khắp vùng ĐBSCL và gây hại rất lớnđến năng suất lúa, nghiêm trọng nhất là vào vụ lúa xuân hè vì vụ lúanày thường xảy ra hạn hán, nông dân không chủ động được nước vànhiều hộ nông dân đã phải bỏ trắng không thu hoạch được.Đặc điểm sinh học của lúa cỏ:Nhiều dòng lúa cỏ được thu thập ở những nơi bị lúa cỏ gây hại trongvùng ĐBSCL đã được trồng khảo nghiệm trong nhà lưới cùng với mộtsố giống lúa trồng tại Viện lúa ĐBSCL. Kết quả được ghi nhận nhưsau:- Thời gian sinh trưởng (TGST): Lúa trồng có TGST ổn định từ 90-95ngày, với lúa cỏ thì TGST biến động lớn, từ 90-115 ngàỵ- Chiều cao cây: Trong ruộng lúa nhiễm lúa cỏ thì chỉ sau 40 ngày là đãxuất hiện lúa nhiều tầng. Đa số các dòng lúa cỏ có chiều cao cây lớnhơn lúa trồng, vì vậy trong ruộng lúa bị nhiễm lúa cỏ khi trổ ra thì tầngtrên cùng thường là lúa cỏ. Lúa trồng có chiều cao trung bình 90-95 cm,lúa cỏ từ 120-150 cm, cũng có nhiều dòng lúa cỏ có chiều cao bằng lúatrồng.- Khả năng đẻ nhánh: Lúa cỏ đẻ nhánh kém hơn lúa trồng. Với mức độtrồng 4 cây/chậu thì lúa trồng cho 10-12 bông/bụi, còn lúa cỏ chỉ có 5-6bông/bụi. Trên đồng lúa với mật độ dày thì lúa cỏ chỉ có 2 tép/bụi.- Chiều dài và rộng lá lúa: Lá lúa cỏ rất dài về chiều dài nhưng lại hẹpvề bề ngang, chiều dài lúa cỏ đến 60 cm, lúa trồng chỉ 25-30 cm.- Màu sắc lá lúa: Khi còn nhỏ màu sắc lá lúa cỏ và lúa trồng tương tựnhư nhau, nhưng từ sau 40 ngày thì khác. Lúc này là lúa cỏ vàng dần.Quan sát trên ruộng lúa thấy rất rõ hiện tượng nàỵ Những cây lúa cóthân mảnh, lá dài và màu vàng hơn lúa trồng đều là lúa cỏ.- Hình dạng và màu sắc hạt lúa: Hạt lúa trồng thường thon dài, tỷ lệdài/rộng lớn hơn 3, màu sắc hạt lúa chủ yếu là vàng rơm, gạo lức màutrắng, trọng lượng 1.000 hạt từ 23-25 g. Trong khi đó thì hình dạng hạtlúa cỏ có nhiều dạng như rất dài nhưng bề ngang rất hẹp, tròn hoặc cóbề dài và rộng lớn hơn rất nhiều, màu sắc hạt lúa cũng có nhiều kiểunhư đen, vàng sẫm, nâu đen hoặc tím, đôi khi trên cùng một bông lúacũng có nhiều hạt với những màu sắc khác nhau, gạo lức màu đỏ, trọnglượng 1.000 hạt biến động từ 15-28 g.- Đuôi hạt lúa: Lúa trồng hạt không có đuôi, lúa cỏ thường có đuôi vàchiều dài đuôi biến động từ 1-7 cm.- Đặc điểm rụng hạt: Đây chính là nguyên nhân gây thất thoát năngsuất cho ruộng lúa vì lúa cỏ trên đồng cũng hấp thu phân bón, ánh sáng,nước, cũng được chăm sóc như lúa trồng nhưng lại không cho sảnphẩm. Kết quả khảo sát cho thấy chỉ sau khi trổ 15 ngày, khi hạt lúavừa vào chắc là bắt đầu rụng hạt, mức độ rụng hạt càng nhiều khi đếngần giai đoạn chín. Tỷ lệ rụng hạt trung bình là 50%, nhiều dòng dễrụng hạt thì tỷ lệ này đến 90%. Những hạt lúa chắc ở đầu bông đềurụng hết, chỉ để lại một số ít hạt lửng lép ở cuối bông.- Khả năng tồn tại trong môi trường: Lúa cỏ có khả năng tồn tại rất tốttrong môi trường như hạt cỏ. Sau mùa lũ ngập 2-3 tháng nhưng khinước rút, điều kiện thuận lợi thì lúa cỏ lại nảy mầm và phát triển bìnhthường. Trong điều kiện chôn sâu dưới đất có ngập nước thì sau 1tháng lúa cỏ vẫn có tỷ lệ nảy mầm trên 90%, còn lúa trồng thì đã bị hưhết.- Tính cạnh tranh và gây hại: Lúa cỏ mang đặc tính hoang dại nênchúng có khả năng sinh trưởng rất mạnh, lấn át lúa trồng. Trên ruộnglúa có nhiều lúa cỏ thì sau khi trổ là lúa cỏ đổ ngã và thường kéo theosự đổ ngã của lúa trồng. Với mức độ 100 hạt/m2 (số hạt tương đươngcủa một bông lúa) thì lúa cỏ đã gây thiệt hại cho lúa trồng 30%, còn ởmức 1.000 hạt/m2 thì lúa cỏ làm giảm năng suất đến 90% so với đốichứng.Phương pháp quản lý lúa cỏ:Thật là khó khăn cho bà con nông dân để diệt được lúa cỏ trong ruộnglúa của mình vì chưa có loại thuốc diệt cỏ đặc trị nào có thể diệt đượclúa cỏ mà không ảnh hưởng đến lúa trồng. Hạt lúa cỏ luôn có sẵn trongđất, khi có điều kiện là chúng nảy mầm và phát triển. Khi xuống giốngcần chú ý những phương pháp canh tác. Có thể áp dụng những biệnpháp sau để hạn chế lúa cỏ.- Diệt lúa cỏ trước khi xuống giống: Tạo điều kiện cho lúa cỏ mọctrước, như mùa khô thì bơm nước lên ruộng rồi rút đi đủ ẩm lúa cỏ vàcỏ dại sẽ mọc, mùa nước thì bơm nước ra khỏi ruộng, để khô mặt ruộnglúa cỏ cũng sẽ mọc. Sau khi lúa cỏ mọc đều dùng thuốc cỏ triệt sinhGlyphosate để diệt rồi mới tiến hành làm đất xuống giống (cần tiếnhành phun thuốc trước 7-10 ngày).- Làm đất kỹ và trang ruộng bằng phẳng: Biện pháp này nhằm vùi sâuhạt lúa cỏ vào đất, không tiếp xúc được với ánh sáng, hạt lúa cỏ sẽkhông nảy mầm và giúp lúa trồng mọc đều, sinh trưởng và phát triểnnhanh sẽ tạo tán che phủ làm giảm khả năng mọc và phát triển của lúacỏ.- Chuyển đổi phương pháp canh tác: Có thể chuyển từ phương pháp sạlan sang cấy để hạn chế lúa cỏ. Trong ruộng lúa cấy nếu luôn giữ đượcnước sẽ không có lúa cỏ mọc, lúa cấy phát triển trước cũng hạn chếđược lúa cỏ.- Hớt hết lúa cỏ trước khi chúng rụng hạt: Khi lúa cỏ trổ được ít ngàydùng liềm hớt hết những bông lúa cỏ, việc ...