Sử dụng bộ chỉ số đánh giá mức độ hội nhập tài chính để đánh giá mức độ hội nhập thị trường trái phiếu Chính phủ Việt Nam

Bài viết sẽ sử dụng bộ chỉ số đánh giá mức độ hội nhập tài chính để đánh giá mức độ hội nhập của thị trường TPCP Việt Nam. Đây sẽ là gợi ý, giúp các nhà quản lý xây dựng được lộ trình hội nhập phù hợp nhằm tận dụng những lợi ích, đồng thời hạn chế bớt những rủi ro mà hội nhập tài chính đem lại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sử dụng bộ chỉ số đánh giá mức độ hội nhập tài chính để đánh giá mức độ hội nhập thị trường trái phiếu Chính phủ Việt Nam CHÍNH SÁCH & THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH- TIỀN TỆ Sử dụng bộ chỉ số đánh giá mức độ hội nhập tài chính để đánh giá mức độ hội nhập thị trường trái phiếu Chính phủ Việt Nam Trần Thị Thu Hương Ngày nhận: 27/12/2017 Ngày nhận bản sửa: 16/01/2018 Ngày duyệt đăng: 22/03/2018 Hội nhập tài chính là xu thế mà thị trường tài chính các quốc gia trong khu vực và thế giới trở nên ngày càng gắn kết. Quá trình này đang diễn ra và lan toả trên toàn cầu với sự ra đời của các liên minh kinh tế, tiền tệ. Nhiều quốc gia khai thác được những lợi ích của hội nhập tài chính nhưng cũng không ít quốc gia phải gánh chịu nhiều rủi ro và biến động. Hiểu rõ về hội nhập tài chính, đặc biệt là mức độ hội nhập, là một yếu tố quan trọng giúp các quốc gia xây dựng được lộ trình rõ ràng và hợp lý nhằm khai thác được các lợi ích và hạn chế bớt những rủi ro biến động mà hội nhập đem lại. Thị trường trái phiếu Chính phủ (TPCP) là một bộ phận của thị trường tài chính, đóng vai trò vĩ mô quan trọng và cũng nằm trong xu hướng hội nhập. Thị trường TPCP Việt Nam đang từng bước hội nhập vào thị trường khu vực. Bài viết sẽ sử dụng bộ chỉ số đánh giá mức độ hội nhập tài chính để đánh giá mức độ hội nhập của thị trường TPCP Việt Nam. Đây sẽ là gợi ý, giúp các nhà quản lý xây dựng được lộ trình hội nhập phù hợp nhằm tận dụng những lợi ích, đồng thời hạn chế bớt những rủi ro mà hội nhập tài chính đem lại. Từ khoá: Hội nhập tài chính, thị trường trái phiếu Chính phủ, chỉ số đánh giá mức độ hội nhập 1. Giới thiệu rong một vài thập kỷ gần đây, xu thế hội nhập tài chính ngày càng © Học viện Ngân hàng ISSN 1859 - 011X lan rộng và trở thành vấn đề được quan tâm hàng đầu tại mỗi quốc gia. Đã có nhiều nghiên cứu trước đây đưa ra nhiều khái niệm về hội nhập tài chính như nghiên cứu của 10 Baele và cộng sự (2004), Brouwer (2005), Xing và Abbott (2007), Broos (2010). Tóm lại, hội nhập tài chính là quá trình thị trường tài chính một quốc gia trở nên ngày Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng Số 192- Tháng 5. 2018  CHÍNH SÁCH & THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH - TIỀN TỆ càng kết nối với thị trường tài chính các quốc gia khác trong khu vực và trên thế giới, kéo theo sự tự do dịch chuyển dòng vốn và các dịch vụ tài chính xuyên biên giới giữa các quốc gia, không phân biệt đối xử giữa những người tham gia thị trường, làm cho các tài sản tài chính có đặc điểm giống nhau bất kể nguồn gốc xuất xứ sẽ được giao dịch với mức giá như nhau. Hội nhập tài chính ảnh hưởng đến cấu trúc thị trường tài chính, từ đó tác động đến sự ổn định tài chính. Hội nhập tài chính được chứng minh cả trên phương diện lý thuyết và thực tiễn là thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua thúc đẩy sự phát triển của thị trường tài chính, loại bỏ các rào cản giao dịch xuyên biên giới và phân bổ nguồn lực có hiệu quả (Levine, 2001; Schmukler, 2004; Edison et al, 2002 và Prasad et al, 2003). Bên cạnh đó, hội nhập tài chính cũng đem lại rủi ro như gia tăng biến động dòng vốn, mất ổn định tài chính vĩ mô, lan truyền rủi ro và nguy cơ khủng hoảng (Schmukler, 2004; Kaur, 2014; Mougani, 2011). Đồng thời, nhiều nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng hội nhập tài chính có thể dẫn đến sự hợp nhất trong một số ngành do sự cạnh tranh ngày càng tăng mặc dù hội nhập tài chính không có nghĩa là hợp nhất. Việc hợp nhất quá nhiều trong một phân khúc thị trường có thể làm cản trở sự cạnh tranh, đem lại những tác động không mong muốn đến thị trường (Baele và cộng sự, Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng 2004). Vì vậy, điều đặc biệt quan trọng là kiểm soát và hiểu rõ về quá trình hội nhập thị trường tài chính, trong đó việc đo lường chính xác tình trạng hội nhập của các phân khúc thị trường tài chính là cần thiết để có thể đưa ra các bước đi và lộ trình phù hợp cho thị trường hội nhập nhằm tận dụng được những lợi ích và hạn chế bớt những tác động không mong muốn. Thị trường TPCP là một bộ phận của thị trường tài chính, là nơi phát hành, giao dịch mua bán các loại TPCP giữa Chính phủ và nhà đầu tư (NĐT), giữa các NĐT với nhau. Thị trường TPCP đóng vai trò rất quan trọng trong việc huy động vốn cho ngân sách nhà nước (NSNN) với chi phí hợp lý, tuân theo thị trường, hỗ trợ thực thi chính sách tiền tệ. Tại Việt Nam, TPCP mặc dù đã sớm được phát hành nhằm đáp ứng nhu cầu của ngân sách nhưng thị trường TPCP chưa thực sự phát triển. Sau khi trở thành thành viên của WTO, thị trường trái phiếu Việt Nam đã từng bước phát triển và hội nhập với thị trường khu vực và thế giới. Được thành lập từ năm 2009, là một bước tiến trong quá trình phát triển và hội nhập của thị trường TPCP, thị trường TPCP chuyên biệt của Việt Nam đã từ bước sơ khai ban đầu phát triển gần tiệm cận với thị trường Asean, và đặt mục tiêu hội nhập sâu rộng hơn nữa vào thị trường trái phiếu khu vực Asean (Asean bond market). Thị trường TPCP những năm qua đã đạt được những thành tựu nhất định như mở rộng về quy mô lên đến 21% GDP năm 2016, kỳ hạn phát hành trái phiếu bình quân năm 2016 đạt 8,7, tăng khá cao so với năm 2000 chỉ khoảng 1,8 năm, giá trị giao dịch và giá trị niêm yết tăng qua các năm, cơ cấu NĐT được cải thiện với tỷ trọng nắm giữ TPCP của các ngân hàng thương mại giảm, tăng cường sự tham gia của các tổ chức nắm giữ TPCP dài hạn như công ty bảo hiểm, các quỹ đầu tư. Bên cạnh đó, cùng với quá trình phát triển của thị trường, nhiều quy định, quy tắc thị trường được thay đổi cho phù hợp, cơ sở hạ tầng công nghệ cho giao dịch và thanh toán cũng không ngừng được nâng cấp, công cụ giao dịch cũng đa dạng, phong phú hơn, bắt đầu xuất hiện các công cụ giao dịch phổ biến trên thị trường trái phiếu quốc tế. Về hoạt động hội nhập thị trường trái phiếu, trong khuôn khổ hợp tác tài chính, Việt Nam là thành viên của diễn đàn các thị trường mới nổi (EMF), tham gia Sáng kiến thị trường trái phiếu Châu Á ABMI (2003), diễn đàn thị trường trái phiếu Châu Á ABMF (2010), là thành viên cộng đồng ki ...