Sự khác biệt giữa tinh trùng X và Y làm cơ sở cho việc phân ly giới tính tinh trùng vật nuôi

Bài viết trình bày sự khác biệt về hình thái học và tỷ lệ tự nhiên của tinh trùng X và Y, khác biệt về kiểu bơi và di chuyển của tinh trùng X và Y, khác biệt về độ bền tuổi thọ của tinh trùng X và Y, khác biệt về điện tích của tinh trùng X và Y, khác biệt về độ pH thích hợp đối với hoạt động của tinh trùng X và Y,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự khác biệt giữa tinh trùng X và Y làm cơ sở cho việc phân ly giới tính tinh trùng vật nuôi CHĂN NUÔI CHĂN ĐỘNGNUÔI ĐỘNG VẬT VÀ VẬT VÀ CÁC VẤN ĐỀ CÁC KHÁCVẤN ĐỀ KHÁC SỰ KHÁC BIỆT GIỮA TINH TRÙNG X VÀ Y LÀM CƠ SỞ CHO VIỆC PHÂN LY GIỚI TÍNH TINH TRÙNG VẬT NUÔI Ngô Thành Trung1*, Trần Thị Chi1, Vũ Hải Yến1, Trịnh Thị Linh Chi1 và Sử Thanh Long1 Ngày nhận bài báo: 30/01/2021 - Ngày nhận bài phản biện: 25/02/2021 Ngày bài báo được chấp nhận đăng: 15/03/20211. MỞ ĐẦU A1, tinh nguyên bào B, tinh bào cấp 1, tinh bào cấp 2 và kết thúc giảm phân hình thành tinh Mỗi tinh trùng là một tế bào sinh dục đực tử có hình tròn mang NST X hoặc Y (Oakberg,có khả năng thụ tinh cho tế bào trứng, chúng 1956). Trong quá trình biệt hoá tinh tử thànhmang thông tin di truyền để xác định giới tính tinh trùng, các tinh tử hình tròn đơn bội biệtcủa thế hệ con cái. Nó bao gồm nhiễm sắc thể hóa thành các tế bào tinh được kéo dài vàX và nhiễm sắc thể Y. Nguồn gốc và sự trưởng sau cùng hình thành nên tinh trùng nhờ quáthành của cả hai tinh trùng X và Y là như trình sinh tinh (Hendriksen, 1999). Sau đó tinhnhau, tuy nhiên, có thể có sự khác biệt nhất trùng trưởng thành ở trong tinh dịch được giảiđịnh. Các nghiên cứu trước đây đã đề xuất phóng trong quá trình xuất tinh, có khả năngmột sự khác biệt đáng kể giữa tinh trùng X và thụ tinh cho một noãn bào và đóng góp mộtY, tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy nửa vật liệu di truyền cho đời sau (Clapham,sự khác biệt đó không đáng kể hoặc không có 2013; Rahman và ctv, 2013). Dựa vào lượngsự khác biệt giữa các tinh trùng này về tỷ lệ, nhiễm sắc thể, tinh trùng có hai loại, đó là loạihình dạng và kích thước, khả năng vận động mang nhiễm sắc thể X (tinh trùng X) và loạivà kiểu bơi, độ bền, điện tích, pH, phản ứng mang nhiễm sắc thể Y (tinh trùng Y) (Shettles,stress và hiện tượng lệch bội lẻ. Sự khác biệt 1960; Gellatly, 2009). Nếu tinh trùng X kết hợpduy nhất giữa tinh trùng X và Y nằm ở hàm với nhiễm sắc thể X của người mẹ hoặc con mẹlượng ADN của chúng. Hơn nữa, các nghiên thì con sinh ra là một bé gái hoặc con cái (XX),cứu chuyên sâu về protein và hệ gen gần đây trong khi nếu tinh trùng Y thụ tinh cho trứngđã xác định được một hệ protein và gen biểu của người mẹ hoặc con mẹ thì con sinh ra làhiện sự khác biệt giữa tinh trùng X và Y. Do một bé trai hoặc một con đực (Gellatly, 2009).đó, sự khác biệt về hàm lượng ADN có thể lànguyên nhân của sự biểu hiện khác biệt của 2. KHÁC BIỆT VỀ HÌNH THÁI HỌC VÀ TỶ LỆ TỰ NHIÊNmột số gen và protein nhất định giữa hai loại CỦA TINH TRÙNG X VÀ Ytế bào này. Trong bài tổng quan này, các thông Trong quá trình sinh tinh của động vậttin từ nhiều công bố gần đây được tổng hợp có vú, theo định luật phân ly của Mendel quáđể so sánh những khác biệt giữa tinh trùng X trình giảm phân tinh trùng X và Y được tạo ravà tinh trùng Y liên về các đặc điểm cấu trúc, với tỷ lệ 50: 50. Do đó, tỷ lệ giới tính tự nhiênchức năng và phân tử của chúng. trong quá trình sinh tinh được dự kiến là 1: Tinh trùng được sản xuất trong tinh hoàn 1 (Umehara và ctv, 2019). Việc tổng hợp cácbởi hai quá trình gồm quá trình sinh tinh tử công bố cho thấy có ba nhóm kết luận chínhvà quá trình biệt hoá tinh tử thành tinh trùng. về tỷ lệ tinh trùng X và Y: (1) tỷ lệ tinh trùngTrong quá trình sinh tinh tử, tinh nguyên bào X cao hơn so với tinh trùng Y (Martin và ctv,không biệt hóa (tế bào gốc–có bộ NST 2n) trải 1983; Bibbins và ctv, 1988), (2) tỷ lệ tinh trùngqua quá trình biệt hoá thành tinh nguyên bào Y cao hơn so với tinh trùng X (Landrum và Shettles, 1960; Shettles, 1960; Quinlivan và Học viện Nông nghiệp Việt Nam1. Sullivan, 1974), và (3) không tồn tại sự khác*Tác giả liên hệ: Ngô Thành Trung, Khoa Thú y, Học việnNông nghiệp Việt Nam, Điện thoại: 0961070980; Email: biệt về tỷ lệ của hai loại tinh trùng (Van Kooijnttrungcnshhua@gmail.com và Van Oost, 1992; Goldman và ctv, 1993; Han36 KHKT Chăn nuôi số 265 - tháng 5 năm 2021CHĂN NUÔI ĐỘNG VẬT VÀ CÁC VẤN ĐỀ KHÁCvà ctv, 1993a). Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến rõ ràng. Bởi vậy, không xác định được rõ tinhtỷ lệ tinh trùng X và Y tự nhiên. Một số nghiên trùng X và Y có khác nhau về hình dạng vàcứu từ 1970 đến 1980 cho biết tuổi của cha kích thước hay không. Bằng cách kiểm tra trựccó ảnh hưởng đến tỷ lệ tinh trùng X và Y, do tiếp dưới kính hiển vi, quan sát thấy hai loạiđó làm thay đổi tỷ lệ giới tính của thế hệ con tinh trùng có hình dạng khác nhau: một loạicái (Erickson, 1976; James và Rostron, 1985; có đầu tròn nhỏ (có lẽ là tinh trùng Y) và loạiRuder, 1985). Ngoài ra, nghiên cứu của Hu và khác có đầu thon dài tương đối lớn (có lẽ làNa ...