Tài liệu tham khảo: GIẢI TOÁN HÓA HỌC VÀ NGHỆ THUẬT ẨM THỰC

Giải một bài toán Hóa học bằng nhiều phương pháp là một trong những nội dung quantrọng trong giảng dạy Hóa học ở trường phổ thông nhằm kích thích khả năng sáng tạo và tư duycủa học sinh. Như tôi đã từng đề cập trên một diễn đàn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu tham khảo: GIẢI TOÁN HÓA HỌC VÀ NGHỆ THUẬT ẨM THỰCSao băng lạnh giá – Vũ Khắc Ngọc 0985052510 GIẢI TOÁN HÓA HỌC VÀ NGHỆ THUẬT ẨM THỰC Đặt vấn đề I. Sau khi bài viết “Bài toán kinh điển của Hóa học: bài toán 9 cách giải” của tôi phổ biếntrở lại trên các diễn đàn mạng (trước đó đã từng được post lên forum của CLB Gia sư Hà Nộinăm 2006), tôi đã nhận được khá nhiều thông tin thú vị, rất nhiều Topic, Entry và cả Emailphản hồi (đa số là của các giáo viên) với những tiêu đề rất hấp dẫn như: “Bài toán kinh điển đãlùi vào lịch sử”, “Bài toán kinh điển đã không còn là 9 cách giải”, “Cách thứ 10 cho bài toáncủa Sao băng”, … Quả thật là rất vui khi thấy bài viết của mình đến được với số đông bạn đọcvà tạo ra một sự thách đố nho nhỏ cho những ai muốn phát triển bài toán này, nhưng cũng phảibật cười cho cái sự hiếu thắng của tuổi trẻ. Cảm hứng đó làm tôi muốn viết bài này, như mộtcâu chuyện vui vẻ cho tất cả mọi người. Giải một bài toán Hóa học bằng nhiều phương pháp là một trong những nội dung quantrọng trong giảng dạy Hóa học ở trường phổ thông nhằm kích thích khả năng sáng tạo và tư duycủa học sinh. Như tôi đã từng đề cập trên một diễn đàn: “Phương pháp Giáo dục ở ta hiện nay còn rất gò bó và hạn chế tầm suy nghĩ, sáng tạo củahọc sinh. Bản thân các em học sinh, khi đối mặt với một bài toán cũng thường có tâm lý tự hàilòng sau khi đã giải quyết được nó bằng một cách nào đó, mà chưa nghĩ đến chuyện tối ưu hóabài toán, giải quyết nó bằng cách nhanh nhất. Giải quyết một bài toán Hóa học bằng nhiều cáchkhác nhau là một cách rất hay để phát triển tư duy và rèn luyện kỹ năng học Hóa của mỗi người,giúp ta có khả năng nhìn nhận vấn đề theo nhiều hướng khác nhau, phát triển tư duy logic, sửdụng thành thạo và vận dụng tối đa các kiến thức đã học. Đối với giáo viên, suy nghĩ về bài toánvà giải quyết nó bằng nhiều cách còn là một hướng đi có hiệu quả để tổng quát hóa hoặc đặcbiệt hóa, liên hệ với những bài toán cùng dạng, điều này góp phần hỗ trợ, phát triển các bài tậphay và mới cho học sinh.” Tuy nhiên, việc rèn luyện việc giải toán Hóa học bằng nhiều phương pháp nhằm hướngđến mục tiêu rèn luyện kỹ năng và tư duy, không có nghĩa rằng chúng ta phải giải bài toán bằngcàng nhiều cách càng tốt. Ở đây, cần phân biệt rõ khái niệm “phương pháp” và “cách”. Việclạm dụng, đôi khi là phô diễn một bài toán cho có nhiều cách làm là không cần thiết và ít hiệuquả trong học tập. Đối với một bài toán, những phương pháp tư duy để giải quyết là thứ nguyên liệu khôngnhiều nhưng những cách làm – những “món ăn” được xào xáo, chế biến từ đó là rất nhiều. Tuynhiên, để đi từ một số ít nguyên liệu mà điều chế ra được nhiều món ăn ngon là một công việckhông hề đơn giản. Nếu không khéo chế biến thì sản phẩm thu được sẽ không đều tay, các mónvukhacngoc@gmail.com http://my.opera.com/saobanglanhgiaSao băng lạnh giá – Vũ Khắc Ngọc 0985052510ăn hoàn toàn khác nhau thì có món rất ngon, lại có món siêu dở và ngược lại, nếu chế biến đượctoàn món ngon mà lại nhiều quá, hoặc na ná như nhau thì dễ sinh ra vị “ngán”. Trong các bài giảng trước, tôi đã nhiều lần đề cập đến “Bài toán kinh điển của Hóa học –bài toán 9 cách giải” mà tôi viết từ năm 2006. Tính đến nay, tôi hoàn toàn có thể tô vẽ nó ra tớihơn 15 cách, nhưng trong những cách đó, không phải cách làm nào cũng hay, cũng hiệu quả. Hôm nay, tôi xin giới thiệu với các bạn một bài toán nữa, cũng có thể gọi là một “bài toánkinh điển” nhưng là một bài tập hữu cơ. Bài toán này “cặp đôi” cùng với bài toán vô cơ đã có sẽlàm nên một bộ đôi siêu kinh điển cho những ai muốn dạy và học về giải toán Hóa học. Bài viếtdưới đây sẽ trình bày 12 cách giải mà theo tôi tuy chưa thực sự nhanh, nhưng rất hay và cực kỳcó ý nghĩa cho việc minh họa phương pháp. 12 cách làm này có thể xem là 12 món ăn ngon cho mỗi bạn đọc và hy vọng, không ai, saukhi đọc bài viết này phải cảm thấy “ngán”. Ví dụ và phân tích II. “Hỗn hợp X gồm C2H2, C2H6 và C3H6. Đốt cháy hoàn toàn 24,8g hỗn hợp X thu được28,8g nước. Mặt khác 0,5 mol hỗn hợp này tác dụng vừa đủ với 500g dung dịch Brom 20%.Tính % về thể tích của mỗi khí trong hỗn hợp.” 1. Nguyên liệu Từ các dữ kiện của đề bài, ta có thể dễ dàng nhận ra các “dấu hiệu nhận biết” của cácphương pháp giải toán quen thuộc (^^ cái này thì tôi chỉ dám trình bày bằng ngôn ngữ nói, trựctiếp tại lớp học thôi). Đó là: Phương pháp đại số thông thường - Phương pháp đưa thêm số liệu - Phương pháp trung bình và kỹ thuật đường chéo - Phương pháp đường chéo - Phương pháp phân tích hệ số và ứng dụng - Phương pháp bảo toàn nguyên tố và ...