Tiểu luận: Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức vai trò của tri thức khoa học trong công cuộc đổi mới của nước ta hiện nay

Quán triệt phương pháp luận của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh ,vận dụng thành thạo phép BCDV vào việc nghiên cứu và quản lý kinh tế ,phát huy mạnh mẽ quan hệ giữa kinh tế và chính trị trong công cuộc đổi mới nhằm tăng trưởng nền kinh tế quốc dân ,
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiểu luận: Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức vai trò của tri thức khoa học trong công cuộc đổi mới của nước ta hiện nay TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC BAÙCH KHOA TP.HCM PHOØNG QUAÛN LYÙ KHOA HOÏC – SAU ÑAÏI HOÏC TIEÅU LUAÄN TRIEÁT HOÏC Phaân tích MOÁI QUAN HEÄ BIEÄN CHÖÙNG GIÖÕA VAÄT CHAÁT VAØ YÙ THÖÙC VAI TROØ CUÛA TRI THÖÙC KHOA HOÏC TRONG COÂNG CUOÄC ÑOÅI MÔÙI CUÛA NÖÔÙC TA HIEÄN NAY GVHD : TS ÑAØO DUY THANH HVTT : NGUYEÃN DUY KIEÄT MSHV : QTDN13026 Tp.HCM, thaùng 03/2003 Tieåu Luaän Trieát Hoïc A. MOÁI QUAN HEÄ BIEÄN CHÖÙNG GIÖÕA VAÄT CHAÁT VAØ YÙ THÖÙC: Chuû nghóa duy vaät trieát hoïc ñaõ coù quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån töø thôøi coå ñaïi cho ñeán nay maø ñænh cao laø chuû nghóa duy vaät Maùcxit. Chuû nghóa duy vaät ñöôïc thöïc hieän taäp trung trong vieäc giaûi quyeát vaán ñeà cô baûn cuûa trieát hoïc – moái quan heä giöõa vaät chaát vaø yù thöùc chuùng ta seõ tìm hieåu theá naøo laø vaät chaát vaø yù thöùc. I. VAÄT CHAÁT VAØ CAÙC HÌNH THÖÙC TOÀN TAÏI CUÛA NOÙ: 1. Ñònh nghóa phaïm truø vaät chaát: 1.1. Quan nieäm cuûa chuû nghóa duy vaät tröôùc Maùc veà vaät chaát: Chuû nghóa duy vaät tröôùc Maùc coù raát nhieàu ñònh nghóa veà vaät chaát, trong ñoù noåi leân caùc ñònh nghóa ñieån hình sau ñaây: Ñònh nghóa ñaàu tieân veà vaät chaát laø ñònh nghóa cho raèng vaät chaát laø moät vaät theå cuï theå, höõu hình ñaëc bieät nhaát ñònh. Xuaát phaùt töø nhaän thöùc tröïc quan sinh ñoäng, caûm tính, caùc nhaø trieát hoïc Hy Laïp coå ñaïi cho raèng: moïi söï vaät, hieän töôïng vaø quaù trình cuûa theá giôùi ñeàu ñöôïc baét nguoàn töø moät nguyeân theå ñaàu tieân roõ reät, cho neân ta coøn goïi ñoù laø quan ñieåm nhaát nguyeân theå. Chaúng haïn, Talet cho raèng, vaät chaát laø nöôùc, nöôùc laø yeáu toá ñaàu tieân, laø baûn nguyeân cuûa moïi söï vaät trong theá giôùi. Theo oâng, moïi söï vaät ñeàu sinh ra töø tröôùc, khi phaân huûy laïi bieán thaønh nöôùc. Moïi vaät ñeàu coù sinh ra vaø maát ñi, bieán ñoåi khoâng ngöøng, chæ coù nöôùc laø toàn taïi maõi maõi. - Moät soá nhaø trieát hoïc khaùc laïi cho raèng theá giôùi söï vaät, hieän töôïng do moät yeáu toá vaät chaát ñaàu tieân taïo thaønh, cho neân ta coøn goïi ñoù laø quan ñieåm ña nguyeân theå. Chaúng haïn, thuyeát nguõ haønh cuûa trieát hoïc Trung Quoác coå ñaïi cho raèng naêm yeáu toá: Kim, Moäc, Thuûy, Hoûa,Thoå laø nhöõng yeáu toá khôûi nguyeân caáu taïo neân moïi vaät. Nhìn chung, quan ñieåm ña nguyeân theå giaûi thích raèng söï bieán ñoåi cuûa giôùi töï nhieân laø do söï keát hôïp khaùc nhau cuûa nhöõng yeáu toá vaät chaát ñaàu tieân. So vôùi quan ñieåm nhaát nguyeân theå thì quan ñieåm ña nguyeân theå laø moät böôùc tieán nhaát ñònh trong quaù trình nhaän thöùc veà vaät chaát. Vì cô sôû cuûa moïi vaät laø moät soá ñoái töôïng roäng lôùn. - Böôùc tieán quan troïng nhaát cuûa söï phaùt trieån phaïm truø vaät chaát laø ñònh nghóa vaät chaát cuûa hai nhaø trieát hoïc Hy Laïp coå ñaïi: Lôøxíp vaø Ñeâmoâcrít. Hai oâng ñònh nghóa vaät chaát laø nguyeân töû, caên nguyeân cuûa moïi vaät laø nguyeân töû. Moïi söï vaät, hieän töôïng cuûa theá giôùi laø do söï keát hôïp vaø phaân giaûi cuûa caùc nguyeân töû maø Hvth: Nguyeãn Duy Kieät Trang 1 Tieåu Luaän Trieát Hoïc thaønh. Thuyeát nguyeân töû coå ñaïi ñaõ vöôït leân xa hôn, khaùi quaùt hôn, tröøu töôïng hôn trong quan nieäm veà vaät chaát so vôùi caùc hoïc thuyeát vaät chaát cuûa caùc nhaø duy vaät tröôùc ñoù. Tuy coøn nhieàu haïn cheá nhö quy vaät chaát veà caùc daïng cuï theå cuûa vaät chaát, nhöng hoïc thuyeát nguyeân töû laø moät böôùc phaùt trieån môùi treân con ñöôøng hình thaønh phaïm truø vaät chaát trong trieát hoïc, taïo cô sôû trieát hoïc môùi cho nhaän thöùc khoa hoïc sau naøy. Hvth: Nguyeãn Duy Kieät Trang 2 Tieåu Luaän Trieát Hoïc 1.2. Ñònh nghóa vaät chaát cuûa V.I.LeâNin: “Vaät chaát laø moät phaïm truø trieát hoïc duøng ñeå chæ thöïc taïi khaùch quan ñöôïc ñem laïi cho con ngöôøi trong caûm giaùc, ñöôïc caûm giaùc cuûa chuùng ta cheùp laïi, chuïp laïi, phaûn aùnh, vaø toàn taïi khoâng leä thuoäc vaøo caûm giaùc”. Ñaây laø ñònh nghóa khoa hoïc vaø hoaøn chænh veà vaät chaát cuûa V.I.Leânin trong taùc phaåm Chuû nghóa duy vaät Vaø Chuû nghóa kinh nghieäm pheâ phaùn, bao haøm caùc noäi dung sau ñaây: - Moät laø, vaät chaát laø moät phaïm truø trieát hoïc duøng ñeå chæ thöïc taïi khaùch quan. Khi noùi vaät chaát vôùi tö caùch laø moät phaïm truø trieát hoïc thì noù laø moät söï tröøu töôïng. Vì vaäy, “chuùng ta khoâng bieát, vì chöa coù ai nhìn ñöôïc vaø caûm thaáy vaät chaát vôùi tính caùch laø vaät chaát … baèng con ñöôøng caûm tính naøo khaùc”. (C.Maùc vaø Ph.AÊngghen: toaøn taäp, NXB Chính Trò Quoác gia Haø Noäi, 1994, tr.726). Song söï tröøu töôïng naøy chæ caùc ñaëc tính chung nhaát, baûn chaát nhaát maø moïi söï vaät, hieän töôïng cuï theå naøo cuûa vaät chaát cuõng coù, ñoù laø ñaëc tính toàn taïi khaùch quan vaø ñoäc laäp vôùi yù thöùc cuûa loaøi ngöôøi. Ñaëc tính naøy laø tieâu chuaån cô baûn duy nhaát ñeå phaân bieät caùi gì laø vaät chaát, caùi gì khoâng phaûi laø vaät chaát. Khi nghieân cöùu noäi dung naøy caàn phaûi chuù yeáu caû hai khía caïnh phaân bieät nhau, nhöng laïi gaén boù vôùi nhau, ñoù laø tính tröøu töôïng vaø tính cuï theå cuûa vaät chaát. Neáu chæ thaáy tính tröøu töôïng, thoåi phoàng tính tröøu töôïng maø queân maát nhöõng bieåu hieän cuï theå cuûa vaät chaát seõ ñoàng nhaát vaät chaát vôùi vaät theå. Caàn khaúng ñònh raèng, chuû nghóa duy vaät Maùcxit khoâng bao giôø quy vaät chaát thaønh nhöõng “vieân gaïch nhoû cuûa laâu ñaøi theá gi ...