Tiểu luận Triết học số 108

Tiểu luận cung cấp cho người học các kiến thức: Biện chứng và siêu hình, phạm trù trong triết học, quá trình vận động và phát triển, phép biện chứng duy vật,... Hi vọng đây sẽ là một tài liệu hữu ích dành cho các bạn sinh viên đang theo học môn dùng làm tài liệu học tập và nghiên cứu. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiểu luận Triết học số 108I. §Æt vÊn ®Ò BiÖn chøng vµ siªu h×nh lµ hai ph¹m trï trong triÕt häc, nã lµ haiph¬ng ph¸p t duy tr¸i ngîc nhau. Ph¬ng ph¸p siªu h×nh lµ ph¬ng ph¸pxem xÐt sÑ vËt hiÖn tîng trong tr¹ng th¸i tÜnh t¹i kh«ng trong mèi quanhÖ phè biÕn trong qu¸ tr×nh vËn ®éng vµ ph¸t triÓn. Do vËy ph¬ngph¸p nµy sÏ dÉn ®Õn sai lÇm phñ nhËn sù ph¸t triÓn kh«ng nhËn thÊymèi liªn hÖ gi÷a c¸c sù vËt hiÖn tîng. Tr¸i l¹i víi ph¬ng ph¸p t duy siªuh×nh, ph¬ng ph¸p biÖn chøng lµ ph¬ng ph¸p nhËn thøc thÕ giíi lý gi¶ithÕ giíi, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thùc hiÖn theo nguyªn t¾c biÖn chøngxem xÐt sù vËt hiÖn tîng trong qu¸ tr×nh kh«ng ngõng vËn ®éng ph¸ttriÓn ®ång thêi thÊy ®îc mèi quan hÖ c¸ thÓ vµ ®oµn thÓ. Trong lÞch sö triÕt häc cã nh÷ng thêi ®iÓm, t duy siªu h×nhchiÕm u thÕ so víi t duy biÖn chøng. Nhng xÐt trong toµn bé lÞch sötriÕt häc th× phÐp biÖn chøng lu«n gi÷ vai trß ®Æc biÖt trong ®åi sètinh thÇn triÕt häc. PhÐp biÖn chøng lµ mét khoa häc cña triÕt häc.V× vËy nã còng ph¸t triÓn tr× thÊp tèi cao vµ cã nh÷ng th¨ng trÇm®Ønh cao cña phÐp biÖn chøng duy vËt lµ phÐp biÖn chøng M¸c-xÝtcña triÕt häc M¸c - Lª nin. Chñ nghÜa M¸c lu«n ®¸nh gi¸ cao phÐpbiÖn chøng nhÊt lµ phÐp biÖn chøng duy vËt, vµ coi ®ã lµ mét c«ngcô t duy ®¾c lùc, s¾c bÐn ®Ó ®Êu tranh víi thuyÕt kh«ng thÓ biÕn tduy siªu h×nh gióp cho trong nhËn thøc vµ c¶i t¹o thÕ giíi. §Ó thÊy râ b¶n chÊt cña phÐp biÖn chøng vµ sù ph¸t triÓn cñat duy biÖn chøng cña nh©n lo¹i th× chóng ta ph¶i nghiªn cøu lÞch söph¸t triÓn cña phÐp biÖn chøng.II. gi¶i quyÕt vÊn ®Ò 1. C¸c phÐp biÖn chøng tríc triÕt häc M¸c - Lªnin a) PhÐp biÖn chøng thêi cæ ®¹i PhÐp biÖn chøng thêi cæ ®¹i lµ phÐp biÖn chøng tù ph¸t, ng©yth¬ vµ mang tÝnh trùc quan ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së nh÷ng quan s¸ttù nhiªn, x· héi hoÆc lµ kinh nghiÖm cña b¶n th©n. Trung t©m lín cñatriÕt häc thêi bÊy giê lµ triÕt häc trung hoa cæ ®¹i. Do ®Æc ®iÓm v¨nho¸ còng nh hoµn c¶nh lÞch sö kh¸c nhau nªn sù thÓ hiÖn t tëng biÖnchøng. Trong häc thuyÕt triÕt häc còng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm. Kh«nggièng nhau, nhng nãi chung c¶ 3 nªn triÕt häc lín ®Òu cã nh÷ng ®Æc®iÓm nªu trªn. §Çu tiªn ph¶i nãi ®Õn lµ nÒn triÕt häc Ên §é cæ ®¹i. §©y lµ hÖthèng triÕt häc cã sù ®an xen hoµ ®ång gi÷a triÕt häc vµ t«n gi¸o vµgi÷a c¸c trêng ph¸i kh¸c nhau. C¸c t tëng triÕt häc ®îc thÓ hiÖn díih×nh thøc lµ mét t«n gi¸o. Theo c¸ch ph©n chia truyÒn thèng triÕt häcÊn §é cæ ®¹i cã 9 trêng ph¸i, trong ®ã cã 6 trêng ph¸i lµ chÝnh thèngvµ 3 trêng ph¸i phi chÝnh thèng. Trong tÊt c¶ c¸c trêng ph¸i ®ã th× tr-êng ph¸i ®¹o phËt lµ cã häc thuyÕt mang tÝnh duy vËt biÖn chøngs©u s¾c tiªu biÓu cña nÒn triÕt häc Ên §é cæ ®¹i. PhËt gi¸o h×nh thµnh tõ thÕ kû VI tríc c«ng nguyªn do TÊt §¹t §atªn hiÖu lµ thÝch ca MÉu Ni s¸ng t¹o. PhËt gi¸o cho r»ng v¹n vËt trongthÕ giíi kh«ng do mét ®Êng thÇn linh nµo s¸ng t¹o ra mµ ®îc t¹o ra tõhai nguyªn tè lµ s¾c vµ danh. Trong ®ã danh bao gåm t©n vµ thøc,cßn s¾c bao gåm 4 ®¹i lµ ®¹i ®Þa, ®¹i thuû, ®¹i ho¶, ®¹i phong.ChÝnh nhõo tõ trêngnµy mµ phËt gi¸o ®îc coi lµ t«n gi¸o duy vËt duynhÊt chèng l¹i c¸c t«n gi¸o thÇn häc ®¬ng thêi. §ång thêi phËt gi¸o ®ara t tëng v« ng·, v« biÕn nghÜa lµ kh«ng cã c¸i g× lµ trêng tån bÊtbiÕn, lµ vÜnh h»ng, kh«ng cã c¸i g× tån t¹i biÖt lËp, mµ nã tån t¹i trongmét mèi liªn hÖ. §©y lµ t tëng biÖn chøng s©u s¾c chèng l¹i ®¹o BµLa m«n vÒ sù tån t¹i cña c¸i t«i bÊt biÕn v« thêng tøc lµ biÕn, biÕn 뮩y lµ sù biÕn ®æi cña v¹n vËt theo chu kú. Sinh - tri - di - diÖt ®èi víisinh vËt vµ thµnh - trô - ho¹i kh«ng ®èi víi con ngêi. PhËt gi¸o cho r»ngsù t¬ng t¸c gi÷a 2 mÆt ®èi lËp nh©n gi¶ hay nh©n duyªn chÝnh lµ®éng lùc lµm cho thÕ giíi vËn ®éng chø kh«ng ph¶i lµ mét thÕ lùc siªunh©n nµo ®ã n»m ngoµi con ngêi, thÕ giíi lµ vßng nh©n qu¶ v« cïngv« tËn. Nãi kh¸c mét sù vËt hiÖn tîng tån t¹i ®îc lµ nhê héi tô ®ñ 2 giíi…. nh©n duyªn. Tuy ®¹o phËt ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn lín v× biÖn chøng nhngnã vÉn cßn mang tÝnh v« thÇn kh«ng triÖt ®Ó, bi quan … TriÕt häc trung hoa cæ ®¹i lµ mét nÒn triÕt häc lín cña nh©n lo¹icã tíi 103 trêng ph¸i triÕt häc lín nhá. Do nh÷ng ®Æc ®iÓm cña hoµnc¶nh lÞch sö cña c¬ cùc ®¹o ®øc suy ®åi nªn triÕt häc trung hoa chØtËp trung vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ chÝnh trÞ - x· héi, nh÷ngt tëng biÖn chøng thêi nµy rÊt Ýt vµ chØ xuÊt hiÖn khi c¸c nhµ triÕthäc gi¶i nh÷ng vÊn ®Ò vÒ vò trô quan. Häc thuyÕt triÕt häc mang t tëng biÖn chøng s©u s¾c cña triÕthäc trung hoa lµ häc thuyÕt ©m - d¬ng. §©y lµ mét häc thuyÕt triÕthäc ®îc ph¸t triÓn trªn c¬ së mét bé s¸ch cã tªn lµ kinh dÞch. Nguyªn lýtriÕt häc c¬ b¶n nhÊt lµ nh×n nhËn mäi tån t¹i kh«ng trong tÝnh ®ångnhÊt tuyÖt ®èi, mµ còng kh«ng ph¶i trong sù lo¹i trõ biÖt lËp kh«ngthÓ t¬ng ®ång.Tr¸i l¹i tÊt c¶ ®Òu bao hµm sù thèng nhÊt cña c¸c mÆt®èi lËp ®ã lµ ©m vµ d¬ng. ¢m d¬ng kh«ng lo¹i trõ, kh«ng biÖt lËp, mµbao hµm lÉn nhau, liªn hÖ t¬ng t¸c lÉn nhau. §iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt râtrong kinh dÞch còngnh t¬ng t¬ ...