Tóm tắt Luận văn Tiến sĩ Hóa học: Nghiên cứu các hợp chất có hoạt tính sinh học từ quả thể nấm đa niên lỗ đen (Nigrofomes melanoporus (Mont.) Murrill) và nấm vân chi (Trametes cubensis (Mont.) Sacc.) ở vùng Bắc Trung Bộ

Luận án nhằm nghiên cứu các hợp chất thiên nhiên bằng cách sử dụng các kỹ thuật hiện đại nhằm phân tích, phân lập và xác định cấu trúc hiện đại. Đồng thời, thử nghiệm hoạt tính sinh học gây độc tế bào ung thư và hoạt tính kháng khuẩn, kháng nấm của các hợp chất này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận văn Tiến sĩ Hóa học: Nghiên cứu các hợp chất có hoạt tính sinh học từ quả thể nấm đa niên lỗ đen (Nigrofomes melanoporus (Mont.) Murrill) và nấm vân chi (Trametes cubensis (Mont.) Sacc.) ở vùng Bắc Trung Bộ 1 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH NGUYỄN THỊ NGẦNNGHIÊN CỨU CÁC HỢP CHẤT CÓ HOẠT TÍNHSINH HỌC TỪ QUẢ THỂ NẤM ĐA NIÊN LỖ ĐEN (Nigrofomes melanoporus (Mont.) Murrll) VÀ NẤM VÂN CHI (Tramites cubensis (Mont.) Sacc.) Ở VÙNG BẮC TRUNG BỘ TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ HÓA HỌC CHUYÊN NGÀNH: HÓA HỮU CƠ MÃ SỐ: 62. 44. 01. 14 Nghệ An-2015 2 Công trin ̀ h đươ ̣c hoàn thành ta ̣i: Trường Đa ̣i ho ̣c Vinh, Đại học Quốc gia Cheng Kung, Đài LoanNgười hướng dẫn khoa ho ̣c: 1. PGS. TS. Trầ n Đin ̀ h Thắ ng 2. GS. TS. Tian Shung-WuPhản biện 1:Phản biện 2:Phản biện 3:Luâ ̣n án đươ ̣c bảo vê ̣ ta ̣i Hô ̣i đồ ng đánh giá luâ ̣n án cấ p Trường họp tại:vào hồi giờ phút, ngày tháng năm 20Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện: 1. Thư viê ̣n Quố c gia Viê ̣t Nam 2. Trung tâm Thông tin & Thư viê ̣n Nguyễn Thúc Hào – Trường Đa ̣ihọc Vinh. 1 MỞ ĐẦU1. Lý do chọn đề tài Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa, thời tiết thuận lợi nên làmột trong những quốc gia có sự đa dạng sinh học cao so với các quốc gia kháctrên thế giới với khoảng 12000 loài thực vật bậc cao và 3000 loài động vật cóxương sống đã được mô tả. Số loài nấm trên lãnh thổ Việt Nam ước lượng gấp6 lần số loài thực vật bậc cao, khoảng 80.000 loài trong đó có 2500 loài nấm đãđược định danh, nấm lớn chiếm 1400 loài thuộc 120 chi. Nấm đảm(Basidiomycota) chiếm ưu thế với hơn 90% tổng số loài, nấm nang(Ascomycota) chiếm 8%; nấm nhầy (Myxomycota) chiếm 1,5%; nấm nội cộngsinh (Glomeromycota) chiếm khoảng 0,5% đã được ghi nhận. Nấm dược liệu ởViệt Nam có khoảng hơn 700 loài trong đó có rất nhiều các loài dược liệu quýnhư Linh chi (Ganoderma), nấm Vân chi (Trametes), đông trùng hạ thảo(Cordycep)… Ngày nay, với sự phát triển của khoa học kỹ thuật đã cho thấy nấm lớn lànguồn tài nguyên vô tận ẩn chứa các hợp chất có tác dụng dược liệu(polysaccarit, polysaccarit-protein..) dùng để điều trị bệnh. Ở Việt Nam có ítnhất 651 loài thuộc 182 chi có chứa các hợp chất polysaccarit có tác dụng dượcliệu, chúng hầu hết là các glucan với nhiều kiểu liên kết glucosit khác nhau,những hợp chất này có khả năng chống ung thư, diệt virut HIV hay hỗ trợ chohệ miễn dịch của cơ thể con người. Ngoài những hợp chất có khối lượng lớn,những hợp chất chuyển hoá thứ cấp có khối lượng nhỏ như triterpenoit,flavonoit,…được phân lập từ nấm lớn, nhiều hợp chất đã được ghi nhận có khảnăng kháng ung thư, kháng khối u, kháng virut hay kháng khuẩn, kháng nấm. Nấm dược liệu ở Việt Nam phong phú, nhiều loài là thuốc quý trong yhọc cổ truyền, là nguồn tài nguyên vô cùng quý giá cho khoa học và thực tiễnnhưng chưa được các nhà khoa học nghiên cứu nhiều, chỉ chủ yếu nghiên cứuvề sự đa dạng sinh học. Hợp chất thiên nhiên đang tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong chươngtrình tìm kiếm thuốc mới của ngành công nghiệp dược và những ngành nghiêncứu khác. Một lý do quan trọng trong việc sử dụng các sản phẩm thiên nhiênnhư nguồn của các hợp chất dẫn đường là phong phú và rất đa dạng cấu trúccủa các hợp chất được phân lập từ thiên nhiên. Hơn nũa, các hợp chất có hoạttính sinh học được tìm thấy từ thiên nhiên có thể dùng trực tiếp trong y học,nhiều hợp chất khác được dùng như chất dẫn đường hoặc phân tử hiên đại 2(mẫu) trong lĩnh vực tổng hợp và bán tổng hợp thuốc. Ngày nay, các hợp chấtthiên nhiên và dẫn xuất của chúng chiếm 50% lượng thuốc điều trị lâm sàng.Trong đó các hợp chất thiên nhiên có nguồn gốc từ thực vật bậc cao chiếm25%. Theo các nghiên cứu gần đây của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khoảng80% dân số thế giới lựa chọn các bài thuốc y học cổ truyền nhằm chăm sóc sứckhoẻ. Chúng tôi nhận thấy việc nghiên cứu các hợp chất có hoạt tính sinh họccủa các loài nấm dược liệu rất cần thiết, giúp cho chúng ta hiểu hơn về giá trịdược học cũng như kinh tế và tầm quan trọng của nguồn nấm dược liệu ở nướcta. Chính vì vậy mà chúng tôi chọn đề tài “Nghiên cứu các hợp chất có hoạttính sinh học từ quả thể nấm đa niên lỗ đen (Nigrofomes melanoporus(Mont.) Murrill) và nấm vân chi (Trametes cubensis (Mont.) Sacc.) ở vùngBắc Trung Bộ” nhằm nghiên cứu các hợp chất thiên nhiên bằng cách sử dụngcác kỹ thuật hiện đại nhằm phân tích, phân lập và xác định cấu trúc hiện đại.Đồng thời, thử nghiệm hoạt tính sinh học gây độc tế bào ung thư và hoạt tínhkháng khuẩn, kháng nấm của các hợp chất này.2. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận án là quả thể nấm đa niên lỗ đen(Nigrofomes melanoporus (Mont.) Murrill) và quả thể nấm vân chi (Trametescubensis (Mont.) Sacc.) được thu hái ở vùng Bắc Trung Bộ, Việt Nam.3. Nhiệm vụ nghiên cứu - Chiết hỗn hợp các chất từ quả thể nấm đa niên lỗ đen (Nigrofomesmelanoporus) và quả thể nấm vân chi (Trametes cubensis); - Sử dụng các phương pháp sắc ký để phân lập các hợp chất từ dịch chiếtcủa hai loại nấm trên; - Xác định cấu trúc của những hợp chất phân lập được; - Thử hoạt tính sinh học của một số hợp chất phân lập được.4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp lấy mẫu: mẫu sau khi lấy về được rửa sạch, sấy kh ...